القصص ٧٢
ترجمه
| القصص ٧١ | آیه ٧٢ | القصص ٧٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَسْکُنُونَ»: بیارامید. به استراحت بپردازید (نگا: یونس / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۷۵، سوره قصص
- غرض كلى آيات : بيان بهانه ديگرى از مشركين بر عدم ايمانشان به قرآن
- پاسخ به اين عذر و بهانه مشركين كه اگر ايمان بياوريم از سرزمينمان رانده مىشويم
- جواب ديگرى به آن بهانه : تنعم و بهره مندى مادى درحال كفر و بى ايمانى ، در معرض هلاكت و فنا است
- ترجيح پيروى هدى بر ترك آن با مقايسه حال پيروان هدايت باحال پيروان هوى
- سخن پيشوايان شرك در روز قيامت كه در مقام بيزارى جستن از پيروان خود (مشركين )
- معناى و مراد از جمله ((اءغوينا هم كما غوينا))
- معناى اينكه كورى به اخبار نسبت داده شده ((فعميت عليهم الانباء)) نه به خود مشركين
- پاسخ ديگر به عذر و بهانه مشركين
- بيان اينكه خداوند داراى اختيار تكوينى (يخلق ما يشاء) و تشريعى (ويختار) است
- معناى مختار بودن انسان و بيان اينكه او در برابر اراده تكوينى و تشريعى خدا اختيارىندارد
- مقصود از اينكه فرمود: ((ما كان لهم الخيرة ))
- سه وجه براى اينكه فقط خدا مستحق پرستش است : ((له الحمد فى الاولى و الاخرة و لهالحكم و اليه ترجعون ))
- اثبات توحيد ربوبى خداى تعالى با بيان عجز آلهه مشركين از آوردن نور يا يا آوردنشب
- در قيامت كه روز كشف حقائق است بطلان پندار مشركان آشكار مى گردد (فعلمواان الحق لله...)
- بحث روايتى (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - آموزش شیوه محاجه با مشرکان از سوى خداوند به پیامبر(ص) (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا ... من إله غیر اللّه ... أفلاتبصرون)
۲ - طرح پرسش هاى تنبه آفرین و بیدارگر، از شیوه هاى ارائه شده از سوى خدا به پیامبر در احتجاج با اهل شرک (قل أرءیتم إن جعل اللّه ... أفلاتبصرون)
۳ - خدا، قدرت مطلق و بلامنازع جهان آفرینش است. (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا ... من إله غیر اللّه ... أفلاتبصرون) مفاد آیه بالا این است که هرگاه خداوند کارى را اراده کند، هیچ کس نمى تواند اراده او را نقض کند و برخلاف خواسته او کارى انجام دهد.
۴ - نظام آفرینش، تحت حاکمیت اراده خداى یگانه است. (قل أرءیتم ... من إله غیر اللّه یأتیکم بلیل)
۵ - توانایى خدا بر ثابت نگه داشتن روشنایى روز و محروم ساختن اهل آن از نعمت شب تا روز قیامت (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا إلى یوم القیمة)
۶ - خدا، تنها معبود شایسته پرستش (من إله غیر اللّه)
۷ - نیاز بشر به استراحت و آرامش، پس از تلاش هاى روزانه (من إله غیر اللّه یأتیکم بلیل تسکنون فیه)
۸ - ناتوانى غیرخدا، بر ایجاد شب، در صورت اراده خدا بر ثابت قرار دادن روز (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا ... من إله غیر اللّه یأتیکم بلیل)
۹ - شب، بهترین و مناسب ترین زمان براى استراحت و آسایش (یأتیکم بلیل تسکنون فیه) تصریح خداوند به این که شب را براى آسایش و استراحت بشر قرار داده است، مى تواند حاکى از برداشت یاد شده باشد.
۱۰ - خداوند، شب را براى آسایش و استراحت قرار داده است. (من إله غیر اللّه یأتیکم بلیل تسکنون فیه)
۱۱ - توجه به جریان منظم و سامان مند شب و روز، زمینه ساز شکل گیرى بینش توحیدى در انسان (قل أرءیتم إن جعل اللّه ... من إله غیر اللّه یأتیکم بلیل تسکنون فیه)
۱۲ - نظام توالى شب و روز، مخصوص عالم دنیا است. (إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا إلى یوم القیمة) با توجه به مقید شدن «سرمداً» به قید «إلى یوم القیامة»، برداشت یاد شده به دست مى آید.
۱۳ - سرزنش مشرکان از سوى خداوند، به خاطر نادیده گرفتن نشانه هاى توحید در نظام شب و روز (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا إلى یوم القیمة ... أفلاتبصرون)
۱۴ - باز کردن دیده دل بر روى حقایق جهان، باعث ره یافتن انسان به توحید و خداشناسى است. (قل أرءیتم ... قل أرءیتم ... أفلاتبصرون)
۱۵ - روشنایى روز و آسایش یافتن در تاریکى شب، از نعمت هاى بزرگ و درخور شکر و سپاس الهى (قل أرءیتم إن جعل اللّه علیکم الّیل سرمدًا... إن جعل اللّه علیکم النهار سرمدًا ... بلیل تسکنون فیه) آیه مورد بحث، در سلسله آیاتى قرار دارد که بیانگر توحید ربوبى و برشمرنده نعمت هاى الهى و شکرگزارى از آنها است. ذیل آیه بعد (لعلّکم تشکرون) مؤید این مطلب است.
۱۶ - شرکورزى، نشانه بى بصیرتى است. (أفلاتبصرون)
موضوعات مرتبط
- آسایش: بهترین وقت آسایش ۹
- آفرینش: حاکم آفرینش ۴
- احتجاج: پرسش در احتجاج ۲
- انسان: نیازهاى روحى انسان ۷
- برهان نظم :۱۱
- بصیرت: آثار بصیرت ۱۴
- پرسش: فواید پرسش ۲
- تنبه: عوامل تنبه ۲
- توحید: توحید افعالى ۳; توحید عبادى ۶; دلایل توحید ۱۱
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۳، ۶
- خدا: افعال خدا ۱۰; تعالیم خدا ۱; حاکمیت اراده خدا ۴; زمینه خدا شناسى ۱۴; سرزنشهاى خدا ۱۳; قدرت خدا ۳; نعمتهاى خدا ۱۵
- دنیا: ویژگیهاى دنیا ۱۲
- روز: روشنایى روز ۵; گردش روز ۱۲
- شب: آسایش در شب ۱۰، ۱۵; خلقت شب ۸; گردش شب ۱۲; محرومیت از شب ۵; نقش شب ۹
- شرک: آثار شرک ۱۶
- شکر: شکر نعمت ۱۵
- عبادت: عبادت خدا ۶
- کوردلى: نشانه هاى کوردلى ۱۶
- محمد(ص): روش احتجاج محمد(ص) ۱، ۲; معلم محمد(ص) ۱، ۲
- مشرکان: احتجاج با مشرکان ۲; حق ناپذیرى مشرکان ۱۳; سرزنش مشرکان ۱۳
- موجودات: عجز موجودات ۸
- نعمت: نعمت روز ۱۵; نعمت شب ۱۵
- نیازها: نیاز به آسایش ۷
