الرعد ٧
ترجمه
الرعد ٦ | آیه ٧ | الرعد ٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«آیَةٌ مِّن رَّبِّهِ»: معجزهای بزرگ از سوی پروردگارش. مراد معجزه یا معجزاتی است که خودشان از روی عناد میخواستند. مثل کوه صفا را طلا کردن، برداشتن برخی از کوهها و تبدیل آنها به گلزارها و کشتزارها، و ... (نگا: اسراء / - ). «لِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ»: مراد از (هادٍ) پیغمبر هر قوم، کتاب آسمانی هر یک از انبیاء، ذات ذوالجلال، پیروان مبلِّغ انبیاء، و محمّد مصطفی میتواند باشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِ... (۲)
لَيْسَ عَلَيْکَ هُدَاهُمْ وَ لٰکِنَ... (۱) وَ مَا مَنَعَنَا أَنْ نُرْسِلَ... (۱) إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۷، سوره رعد
- تعريض و توهين كفار به قرآن
- خطاب (انما انت منذر) در پاسخ به كفار
- اشاره به سه تا از كارهاى رحم در ايام حملدر آيه شريفه
- وجوهى كه مفسرين در معناى (آنچه رحم ها كم و زياد مى كنند) گفته اند
- هر موجودى به امر و حكم خدا محدود به حد و مقدارى است
- معناى غيبت و شهادت و اينكه خداوند عالم الغيب و الشهادة است
- معناى ((كبير)) و ((متعال )) بودن خداى تعالى
- مراد از اينكه انسان نگهبانانى دارد كه او را از امر خداوند حفظ مى كنند
- ((معقبات )) همانگونه كه به امر خدا حفظ مى كنند از امر خدا نيز حفظ مى كنند
- مقصود از جمله : ((ان الله لايغير ما بقوم حتى يغيروا ما بانفسهم ))
- فقط بين اعمال خير و آثار نيك خارجى ملازمه هست
- پنج مساءله كه از توضيح آيه (له معقبات ...) روشن مى شود
- جهت و حكمت وجود تلازم بين اعمال صالح و نعمت ها و بهره مندى ها
- اختلاف شديد مفسرين در معناى آيه شريفه ((له معقبات ...))
- معناى دعا و بيان اينكه حق دعا (دعاى مستجاب ) براى خدا است و در برابر او نه غير او
- تمثيلى كه حال كسى را كه غير خدا را مى خواند بيان مى كند
- سه مطلب از تفسير آيه روشن گرديد
- ذلت حقيقى همه چيز در برابر خداى تعالى
- تذلل و تواضع همه موجودات در برابر خدا ذاتى است
- وجه فساد گفتار بعضى مفسرين در مراد از سجده
- وجه اسناد سجود به سايه ها
- وجه اختصاص سجود موجودات به صبح و شام
- جهت اختصاص جمله : ((و يسبح الرعد بحمده )) به بيان تسبيح رعد
- توحيد خالق به معناى توحيد رب است
- اعتقاد به وحدانيت خالق اعتقاد به ربوبيت ارباب و آله
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل جمله : ((انما انت منذر و لكل قوم هاد)) كه بر طبق آنها ((هادى )) على(عليه
- رواياتى در معناى : ((الله يعلم ما تحملكل اثنى و ما تغيض الارحام و ما تزداد))
- داستان عامر و اربد به نقل از ابن عباس
- چند روايت در ذيل آيه شريفه : ((له معقبات من بين يديه ...))
- رواياتى در بيان مراد از: ((ان الله لايغير ما بقوم حتى يغيروا ما بانفسهم ...))
- روايتى در مورد سجود هر كه در آسمانها و زمين است براى خدا
نکات آیه
۱- کفرپیشگان عصر بعثت ، مدعىِ نبود معجزه و آیتى بر حقانیّت رسالت پیامبر(ص) (و یقول الذین کفروا لولا أُنزل علیه ءایة من ربه)
۲- کافران هماره خواستار معجزه اى جز قرآن براى باور به حقانیّت رسالت پیامبر(ص) (یقول الذین کفروا لولا أُنزل علیه ءایة من ربه) به کارگیرى فعل مضارع (یقول) به جاى فعل ماضى (قال) براى رساندن این معناست که کافران سخن مذکور را نه تنها در گذشته مدعى شده اند که در آینده نیز خواهند گفت و بر آن اصرار خواهند ورزید.
۳- تبلیغات سوء کفرپیشگان و جوسازیهاى آنان علیه پیامبر(ص) (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه)
۴- خداوند سامان بخش امر رسالت پیامبر و تدبیرکننده امور او (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه) از اینکه کافران درخواست نزول معجزه را با قید «من ربه» آورده اند این نکته به دست مى آید که پیامبر(ص) به آنان یادآور شده بود که خداوند پروردگار اوست و امور وى را تدبیر مى کند و امر رسالتش را سامان مى دهد.
۵- ارائه معجزه کار خداوند و در گرو خواست اوست. (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه) برداشت فوق، احتمال دیگرى براى آمدن قید «من ربه» در کلام کافران مى باشد. گویا آنان از پیامبر(ص) معجزه مى خواستند و آن حضرت امر را به خداوند موکول مى کرد. از این رو آنان مى گفتند: چرا از ناحیه پروردگارش - همان گونه که مدعى است - معجزه اى به او فرستاده نمى شود؟
۶- وظیفه پیامبر(ص) هشدار دادن مردم به عذابهاى الهى و راهنمایى آنان به طریق درست است. (إنما أنت منذر)
۷- ارائه معجزه درخواستى کفرپیشگان خارج از مسؤولیت پیامبر(ص) بود. (لولا أُنزل علیه ءایة من ربه إنما أنت منذر) جمله «إنما أنت منذر» حاکى از حصر است و حصر در آن اضافى و در قیاس با ارائه معجزه است. بنابراین آن جمله حاوى دو معناست: ۱- تو انذار دهنده اى ; ۲- ارائه معجزه کار تو نیست.
۸- همه امتها از هدایت گرى که آنان را به راه درست راهنما باشد ، برخوردارند. (و لکل قوم هاد)
۹- بهره مند ساختن امتها از هدایت گر از سنتهاى خداوند است. (و لکل قوم هاد)
روایات و احادیث
۱۰- «عن أبى جعفر(ع) فى قول الله عزوجل: «إنما أنت منذر و لکل قوم هاد» فقال: رسول الله(ص) المنذر و لکل زمان منّا هاد یهدیهم إلى ما جاء به نبى الله(ص) ثم الهداة من بعده علىّ ثم الأوصیاء واحد بعد واحد ;[۱] از امام باقر(ع) درباره سخن خداى عزوجل: «إنما أنت منذر و لکل قوم هاد» روایت شده است که فرمود: «منذر» رسول خدا(ص) است و براى هر زمانى هدایت کننده اى از ماست که مردم را به سوى آنچه پیغمبر خدا آورده است هدایت مى کند و هدایت کنندگان بعد از رسول خدا، على(ع) و سپس اوصیاى او یکى بعد از دیگرى هستند».
موضوعات مرتبط
- ائمه(ع): هدایتگرى ائمه(ع) ۱۰
- امام على(ع): هدایتگرى امام على(ع) ۱۰
- امتها: هدایتگران امتها ۸، ۹، ۱۰
- خدا: افعال خدا ۵; تدبیر خدا ۴; سنتهاى خدا ۹; مشیت خدا ۵
- سنتهاى خدا: سنت هدایت ۹
- عذاب: انذار از عذاب ۶
- کافران: ادعاى کافران صدراسلام ۱; جوسازى کافران ۳; خواسته هاى کافران صدراسلام ۲، ۷; کافران صدراسلام و محمد(ص) ۱، ۲، ۳; کافران صدراسلام و معجزه ۱
- محمد(ص): انذارهاى محمد(ص) ۶، ۱۰; جوسازى علیه محمد(ص) ۳; محدوده مسؤولیت محمد(ص) ۶، ۷; مدبر محمد(ص) ۴; مکذبان حقانیت محمد(ص) ۱; هدایتگرى محمد(ص) ۶
- مردم: هدایت مردم ۶
- معجزه: معجزه اقتراحى ۲، ۷; منشأ معجزه ۵
منابع
- ↑ کافى، ج ۱، ص ۱۹۱، ح ۲ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۲۱.