الحج ٧٣

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۵:۰۶ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

ای مردم! مثلی زده شده است، به آن گوش فرا دهید: کسانی را که غیر از خدا می‌خوانید، هرگز نمی‌توانند مگسی بیافرینند، هر چند برای این کار دست به دست هم دهند! و هرگاه مگس چیزی از آنها برباید، نمی‌توانند آن را باز پس گیرند! هم این طلب‌کنندگان ناتوانند، و هم آن مطلوبان (هم این عابدان، و هم آن معبودان)!

|اى مردم مثلى زده شده است، پس بدان گوش فرا دهيد: كسانى را كه جز خدا مى‌خوانيد، هرگز مگسى را خلق نتوانند كرد هر چند براى آفريدن آن گرد آيند، و اگر آن مگس چيزى از آنها بربايد نمى‌توانند آن را پس بگيرند. طالب و مطلوب هر دو ناتوانند
اى مردم، مَثَلى زده شد. پس بدان گوش فرا دهيد: كسانى را كه جز خدا مى‌خوانيد هرگز [حتى‌] مگسى نمى‌آفرينند، هر چند براى [آفريدن‌] آن اجتماع كنند، و اگر آن مگس چيزى از آنان بربايد نمى‌توانند آن را بازپس گيرند. طالب و مطلوب هر دو ناتوانند.
ای مردم (مشرک کافر) مثلی زده شده بدان گوش فرا دارید (تا حقیقت حال خود بدانید): آن بتهای جماد که به جای خدا (معبود خود) می‌خوانید هرگز بر خلقت مگسی هر چند همه اجتماع کنند قادر نیستند، و اگر مگس (ناتوان) چیزی از آنها بگیرد قدرت بر باز گرفتن آن ندارند، (بدانید که) طالب و مطلوب (یعنی بت و بت‌پرست یا عابد و معبود یا مگس و بتان) هر دو ناچیز و ناتوانند.
ای مردم! [برای شما و معبودانتان] مَثَلی زده شده است؛ پس به آن گوش فرا دهید، یقیناً کسانی که به جای خدا می پرستید، هرگز نمی توانند مگسی بیافرینند اگر چه برای آفریدن آن گرد آیند و اگر مگس، چیزی را از آنان برباید، نمی توانند آن را از او بازگیرند، هم پرستش کنندگان و هم معبودان ناتوانند.
اى مردم، مثَلى زده شد. بدان گوش دهيد. كسانى كه آنها را به جاى اللّه به خدايى مى‌خوانيد، اگر همه گرد آيند مگسى را نخواهند آفريد؛ و اگر مگسى چيزى از آنها بربايد بازستاندنش را نتوانند. طالب و مطلوب هر دو ناتوانند.
ای مردم مثلی زده می‌شود که به آن گوش فرادهید کسانی که به جای خداوند می‌پرستید، اگر هم دست یکی کنند، هرگز مگسی را هم نتوانند آفرید، و اگر مگس چیزی از آنان برباید، نمی‌توانند آن را از او بازپس گیرند، هم پرستنده و هم پرستیده ناتوانند
اى مردم، مَثَلى زده شده- در باره مشركان و پرستش بتها- آن را گوش فرا داريد: كسانى كه به جاى خداى يكتا مى‌خوانيد مگسى را نتوانند آفريد گر چه همگى براى اين كار گرد آيند و اگر مگس چيزى از آنها بربايد بازستاندن آن نتوانند طالب و مطلوب- خواستار و خواسته يعنى پرستنده و پرستيده يا بت و مگس رباينده- هر دو بيچاره و ناتوانند.
ای مردم! مثلی زده شده است (با دقّت) بدان گوش فرا دهید. آن کسانی را که بغیر از خدا به کمک می‌خوانید و پرستش می‌نمائید، هرگز نمی‌توانند مگسی را بیافرینند، اگر هم همگان (برای آفرینش آن) دست به دست یکدیگر دهند. حتّی اگر هم مگس چیزی را از آنان بستاند و برگیرد، نمی‌توانند آن را از او بازپس گیرند و برهانند. هم طالب (که مگس ناچیز است) و هم مطلوب (که بتان سنگی و یا معبودان دروغینند) درمانده و ناتوانند.
هان ای مردمان! مَثَلی زده شد، پس آن را به گوش برگیرید. بی‌گمان کسانی را که از (آفریدگانِ) غیر خدا می‌خوانید، هرگز (حتی) مگسی هم نیافریدند، و گرچه برای (آفریدن) آن اجتماع کنند. و اگر (هم) آن مگس چیزی از آنان برباید، آن را با هیچ کوششی از او باز پس نگیرند؛ طالب [:این جویندگان] و مطلوب [:آن مگس] هر دو ناتوانند.
ای مردم زده شد مثلی پس بشنویدش همانا آنان که می‌خوانید جز خدا هرگز نیافرند مگسی را و هر چند گرد آیند برای آن و اگر بربایدشان مگس چیزی را نستانندش از آن ناتوانند خواهنده و خواسته‌


الحج ٧٢ آیه ٧٣ الحج ٧٤
سوره : سوره الحج
نزول : ٣ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣٢
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَثَلٌ»: ضرب‌المثل (نگا: بقره / ). «تَدْعُونَ»: به کمک می‌طلبید و به فریاد می‌خوانید. پرستش می‌کنید. «الَّذِینَ»: کسانی که. در اینجا بیشتر مراد بتها است. «لا یَسْتَنقِذُوهُ»: آن را نمی‌توانند برگردانند و برهانند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱- تبیین بى اساس بودن اندیشه شرک و بت پرستى در اسلوبى زیبا، مختصر، بدیع و روشن همچون مَثَل، از سوى خداوند (یأیّها الناس ضرب مثل فاستمعوا له) خطاب در «یا أیّها الناس» متوجه مشرکان است. «إستماع» (مصدر «استمعوا») به معناى گوش فرا دادن و «دعا» (مصدر «یدعون») به معناى ندا کردن و فریاد استغاثه برداشتن است. گفتنى است: «مَثَل» جمله اى است مختصر و مشتمل بر تشبیه یا مضمون حکیمانه که بسبب روانى لفظ، روشنى معنا و لطف ترکیب، شهرت عام یافته و همگان آن را بدون تغییر در محاوره به کار برند. در آیه یاد شده، سستى بنیان شرک و بت پرستى، با اسلوبى چنان زیبا، مختصر، بدیع و روشن بیان شده که سزاوار است همچون مَثَلى، شهرت عام یافته و دهان به دهان گردد. و بدین جهت خدا از آن به مَثَل تعبیر کرده است.

۲ - فراخوانى مشرکان براى استماع ضرب المثل خداوند، در تبیین سستى بنیان اندیشه شرک (یأیّها الناس ضرب مثل فاستمعوا له)

۳ - شرک و بت پرستى، اندیشه و مرام عرب جاهلى (یأیّها الناس ... إنّ الذین تدعون من دون اللّه)

۴ - در جهان بینى مشرکان، تدبیر امور جهان و انسان ها، در اختیار خدایان است نه خداى متعال. (یأیّها الناس ... إنّ الذین تدعون من دون اللّه)

۵ - استغاثه و فریادخواهى مشرکان از خدایان خود (إنّ الذین تدعون من دون اللّه)

۶ - خالقیت و آفریدگارى، شرط ربوبیت و خداوندگارى است. (یأیّها الناس ... إنّ الذین تدعون من دون اللّه لن یخلقوا ذبابًا)

۷ - عجز و ناتوانى خدایان اهل شرک - هر چند همگى گرد هم آیند - از آفریدن حتى یک مگس، دلیلى است روشن و غیر قابل انکار بر پوچى اندیشه شرک. (إنّ الذین تدعون من دون اللّه لن یخلقوا ذبابًا)

۸ - خدا، آفریدگار بى همتا و پروردگار یگانه سراسر هستى است. (إنّ الذین تدعون من دون اللّه لن یخلقوا ذبابًا)

۹ - خدا، تنها فریادرس فریادخواهان (إنّ الذین تدعون من دون اللّه لن یخلقوا ذبابًا)

۱۰ - عجز و ناتوانى خدایان از بازپس گرفتن چیز ربوده شده از آنان به وسیله موجود ناتوانى چون مگس، یکى دیگر از دلایل بدیهى و غیر قابل انکار بر بى اساس بودن اندیشه و مرام مشرکان (و إن یسلبهم الذباب شیئًا لایستنقذوه منه) «سَلَب» (مصدر «یسلب») به معناى ربودن و «إستنقاذ» (مصدر «یستنقذون») به معناى رهانیدن و بازپس گرفتن است; یعنى، اگر همان مگس چیزى را از آنها برباید، نمى توانند آن را از او بازپس گیرند.

۱۱ - برملا شدن ضعف و ناتوانى معبودها(اصنام) و جهل و نادانى پرستندگان آنها با ضرب المثل خداوند، براى همگان (ضعف الطالب و المطلوب) «ضَعافة» (مصدر «ضعف») به معناى ناتوان شدن است; یعنى، طالب و مطلوب هر دو ناتوان شدند. ظاهراً مقصود این است که با دلایل قاطع و غیرقابل انکارى که ارائه شد، نه تنها ضعف و ناتوانى بت ها; بلکه جهل و نادانى پرستندگان آنها نیز بر همگان آشکار شد.

موضوعات مرتبط

  • آفرینش: تعدد مدبر آفرینش ۴
  • استغاثه: استغاثه از معبودان باطل ۵; استغاثه به خدا ۹
  • بت پرستى: تبیین پوچى بت پرستى ۱; بت پرستى در جاهلیت ۳
  • توحید: توحید در خالقیت ۸
  • جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۸
  • خدا: اختصاصات خدا ۹; امدادهاى خدا ۹; بى نظیرى خدا ۸
  • ربوبیت: خالقیت در ربوبیت ۶; شرایط ربوبیت ۶
  • شرک: پوچى شرک ۲; تبیین پوچى شرک ۱; دلایل بطلان شرک ۱۰
  • قرآن: استماع مثالهاى قرآن ۲; روش بیانى قرآن ۱; فواید مثالهاى قرآن ۱۱; مثالهاى قرآن ۱
  • مشرکان: استغاثه مشرکان ۵; افشاى جهل مشرکان ۱۱; بینش مشرکان ۴; دعوت از مشرکان ۲; عقیده مشرکان جاهلیت ۳
  • معبودان باطل: افشاى عجز معبودان باطل ۱۱; عجز معبودان باطل ۷، ۱۰; معبودان باطل و خالقیت ۷

منابع

برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=الحج_٧٣&oldid=112342»