الجاثية ١٧
ترجمه
| الجاثية ١٦ | آیه ١٧ | الجاثية ١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بَیِّنَاتٍ»: معجزاتی دالّ بر حقّانیّت پیغمبران و صداقت دین خدا. دلائل و براهین روشن. «الأمْرِ»: کار و بار دین و احکام آن، و امر نبوّت و شریعت. «بَیِّنَاتٍ مِّنَ الأمْرِ»: معجزاتی که حقّانیّت پیغمبران بنی‌اسرائیل و صداقت دین آسمانی ایشان را نشان می‌داد و می‌نمایاند. دلیلها و حجّتهای روشنی که کار و بار دین و شریعت خدائی را به اثبات می‌رساند. دلائل و براهینی که صفات پیغمبر خاتم و درستی دین اسلام را ثابت می‌کرد (نگا: بقره / و . «الْعِلْمُ»: آگاهی از دین خدا و احکام و قوانین آن. آگاهی از نبوّت خاتم‌الانبیاء و اطّلاع از ظهور اسلام. «بَغْیاً بَیْنَهُمْ»: به سبب حبّ ریاست و برتری‌جوئی و عداوت و حسادت میان خود (نگا: بقره / آل‌عمران / ، شوری / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱ - اعطاى دلایل آشکار از سوى خداوند به بنى اسرائیل، درباره شریعت موسى (و ءاتینهم بیّنت من الأمر) «من» در «من الأمر» مى تواند به معناى «فى» باشد و کلمه «الأمر» اشاره به کتاب و شریعت موسى(ع) داشته باشد.
۲ - معجزات پیامبران، نشأت یافته از عالم امر * (و ءاتینهم بیّنت من الأمر) ممکن است «بیّنات» به معناى معجزات و «من» نشویه باشد.
۳ - پدید آمدن اختلاف در میان بنى اسرائیل، در پى اتمام نعمت و حجت الهى بر آنان (و لقد ءاتینا بنى إسرءیل الکتب و الحکم ... و ءاتینهم بیّنت من الأمر فما اختلفوا إلاّ من بعد)
۴ - اختلاف بنى اسرائیل در مسائل دینى و اجتماعى، اختلافى آگاهانه و معلول جاه طلبى و تجاوزگرى آنان (فما اختلفوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم بغیًا بینهم) «فاء» در «فما اختلفوا» اختلاف بنى اسرائیل را بر «آتینا بنى اسرائیل الکتاب و الحکم...» تفریع کرده است; یعنى، ما به بنى اسرائیل هم شریعت دادیم و هم اقتدار و حکومت اما آنان به اختلاف گراییدند. این اختلاف در آیه شریفه مطلق است که مى تواند شامل مسائل دینى و اجتماعى (کتاب و حکومت) باشد.
۵ - روحیه تجاوزگرى و زیاده خواهى، از عوامل عمده اختلافات بشرى در طول تاریخ (فما اختلفوا ... بغیًا بینهم) از این که خداوند، تنها علت اختلاف بنى اسرائیل را «بغى» دانسته است - با استفاده از «مفعول لاجله» بودن «بغیاً...» - نقش مهم این عامل در پیدایش اختلافات استفاده مى شود.
۶ - توسعه اقتصادى، فرهنگى و رشد دانش دینى، به تنهایى نمى تواند تضمین کننده وحدت و همدلى اجتماعى باشد. (رزقنهم من الطیّبت و فضّلنهم على العلمین . و ءاتینهم بیّنت من الأمر فما اختلفوا إلاّ ... بغیًا بینهم) در آیه قبل، سخن از اعطاى کتاب، حکومت، نبوت، روزى هاى پاکیزه و شرافت اجتماعى که خداوند در پى رسالت موسى(ع) به بنى اسرائیل عطا فرمود; ولى این آیه «بغى» و تجاوزگرى را از صفاتى شمرده است که در چنین جامعه اى باعث پیدایش اختلاف گردید و حتى آن فرهنگ و اقتصاد شکوفا و معارف روشن نیز نتوانست این روحیه را از میان ببرد.
۷ - داورى حتمى خداوند در قیامت، نسبت به اختلاف هاى ناروا و تجاوزگرانه بنى اسرائیل (إنّ ربّک یقضى بینهم یوم القیمة)
۸ - اختلاف و تفرقه با انگیزه زیاده خواهى و تجاوزگرى، نکوهیده و مورد تهدید خداوند (فما اختلفوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم بغیًا بینهم إنّ ربّک یقضى بینهم یوم القیمة) ذکر «إنّ ربّک...» - در پى یادآورى اختلافات آگاهانه و تجاوزگرانه بنى اسرائیل - مى تواند هشدارى براى تمامى جوامع تفرقه گرا و تجاوزپیشه باشد.
۹ - داورى پروردگار در قیامت میان انسان ها، پایانى بر همه خصومت ها و اختلاف هاى آنان خواهد بود. (إنّ ربّک یقضى بینهم یوم القیمة)
۱۰ - داورى پروردگار میان انسان ها و فیصله دادن به همه خصومت هاى آنان، جلوه اى از ربوبیت او است. (إنّ ربّک یقضى بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون)
۱۱ - ارائه نشانه هاى روشن درباره قرآن و اسلام و پیامبراکرم(ص)، از سوى خداوند به بنى اسرائیل (و ءاتینهم بیّنت من الأمر) برداشت یاد شده بنابراین نکته است که «الأمر» اشاره به مسأله حقانیت دین اسلام و رسالت پیامبراکرم(ص) باشد; که آیات پیشین اساساً درباره آن بود و در آیات بعد نیز مورد توجه قرار گرفته است.
۱۲ - اختلاف یهود درباره رسالت پیامبراکرم(ص)، اختلافى مغرضانه و جاه طلبانه* (و ءاتینهم بیّنت من الأمر فما اختلفوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم ... إنّ ربّک یقضى بینهم یوم القیمة) برداشت بالا بدان احتمال است که «الأمر» نظر به رسالت پیامبراکرم(ص) داشته باشد. در این صورت اختلاف بنى اسرائیل نیز مربوط به همین مسأله مى شود.
۱۳ - تهدید یهود از سوى خداوند، به خاطر اختلاف هاى مغرضانه و جاه طلبانه آنان در امر رسالت پیامبراکرم(ص) * (بیّنت من الأمر ... إنّ ربّک یقضى بینهم یوم القیمة فیما کانوا فیه یختلفون)
۱۴ - اختلاف یهود درباره رسالت پیامبراکرم(ص) اختلافى ریشه دار و دیرپا* (و ءاتینهم بیّنت من الأمر ... فیما کانوا فیه یختلفون) در صورتى که «الأمر» اشاره به رسالت پیامبراکرم(ص) داشته باشد; اختلاف مستمرى که از «کانوا فیه یختلفون» استفاده مى شود، ریشه دار بودن اختلافات آنان را درباره رسالت پیامبراکرم(ص) مى رساند.
موضوعات مرتبط
- اتحاد: عوامل اتحاد ۶
- اختلاف: سرزنش اختلاف ۸; عوامل اختلاف ۵
- اسلام: دلایل حقانیت اسلام ۱۱
- اقتصاد: آثار توسعه اقتصادى ۶
- انبیا: منشأ معجزه انبیا ۲
- بنى اسرائیل: آثار تجاوزگرى بنى اسرائیل ۴; آثار جاه طلبى بنى اسرائیل ۴; اتمام حجت بر بنى اسرائیل ۳; اتمام نعمت بر بنى اسرائیل ۳; اختلاف بنى اسرائیل ۷; اختلاف اجتماعى بنى اسرائیل ۴; اختلاف دینى بنى اسرائیل ۴; بنى اسرائیل و اسلام ۱۱; بنى اسرائیل و قرآن ۱۱; بنى اسرائیل و محمد(ص) ۱۱; تاریخ بنى اسرائیل ۴; تجاوزگرى بنى اسرائیل ۷; زمینه اختلاف بنى اسرائیل ۳; عوامل اختلاف بنى اسرائیل ۴
- تجاوزگرى: آثار تجاوزگرى ۵; سرزنش تجاوزگرى ۸
- خدا: آثار قضاوت اخروى خدا ۹; آثار قضاوت خدا ۱۰; تعالیم خدا ۱۱; تهدیدهاى خدا ۸، ۱۳; سرزنشهاى خدا ۸; عطایاى خدا به بنى اسرائیل ۱; قضاوت اخروى خدا ۷; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱۰
- عالم امر: نقش عالم امر ۲
- علم: آثار رشد علمى ۶
- فرهنگ: آثار توسعه فرهنگى ۶
- قرآن: دلایل حقانیت قرآن ۱۱
- قیامت: قضاوت در قیامت ۷، ۹، ۱۰
- محمد(ص): اختلاف درباره محمد(ص) ۱۲، ۱۳، ۱۴; دلایل حقانیت محمد(ص) ۱۱
- موسى(ع): دین موسى(ع) ۱
- یهود: آثار اختلاف یهود ۱۳; اختلاف یهود ۱۴; تاریخ یهود ۱۴; تهدید یهود ۱۳; جاه طلبى یهود ۱۲، ۱۳; فلسفه اختلاف یهود ۱۲; یهود و محمد(ص) ۱۴
