البقرة ١٣٣

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۲۹ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

آیا هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، شما حاضر بودید؟! در آن هنگام که به فرزندان خود گفت: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟» گفتند: «خدای تو، و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم.»

آيا آن دم كه مرگ يعقوب فرا رسيد حاضر بوديد؟ آن‌گاه كه به فرزندان خود گفت: پس از من، چه مى‌پرستيد؟ گفتند: معبود تو و معبود پدرانت، ابراهيم و اسماعيل و اسحاق را به عنوان معبود يكتا مى‌پرستيم و ما فرمانبردار اوييم
آيا وقتى كه يعقوب را مرگ فرا رسيد، حاضر بوديد؟ هنگامى كه به پسران خود گفت: «پس از من، چه را خواهيد پرستيد؟» گفتند: «معبود تو، و معبود پدرانت، ابراهيم و اسماعيل و اسحاق -معبودى يگانه- را مى‌پرستيم؛ و در برابر او تسليم هستيم.»
شما کی و کجا حاضر بودید هنگامی که مرگ یعقوب در رسید و به فرزندان خود گفت که شما پس از مرگ من که را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو را و خدای پدران تو ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که معبود یگانه است و ما مطیع فرمان اوییم.
آیا شما [یهودیان که ادعا می کنید یعقوب پسرانش را به آیین شما سفارش کرد] هنگامی که یعقوب را مرگ در رسید [کنار بستر او] حاضر بودید؟ [یقیناً حاضر نبودید] آن گاه که به پسران خود گفت: پس از من چه چیزی را می پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که خدای یگانه است می پرستیم، و ما تسلیم اوییم.
آيا شما حاضر بوديد، آنگاه كه مرگ يعقوب فرا رسيد و به فرزندانش گفت: پس از من چه چيز را مى‌پرستيد؟ گفتند: خداى تو و خداى نياكان تو ابراهيم و اسماعيل و اسحاق را به يكتايى خواهيم پرستيد و در برابر او تسليم هستيم.
مگر شما شاهد بودید که چون مرگ یعقوب فرارسید به پسرانش گفت پس از [درگذشت‌] من چه می‌پرستید؟ گفتند خدای تو را و خدای نیاکانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که خدای یگانه است می‌پرستیم و ما فرمانبردار او هستیم‌
مگر شما حاضر و گواه بوديد آنگاه كه يعقوب را مرگ فرا رسيد، آن دم كه فرزندان خود را گفت: پس از من چه خواهيد پرستيد؟! گفتند: خداى تو و خداى پدرانت ابراهيم و اسماعيل و اسحاق را كه خدايى يكتاست مى‌پرستيم و تسليم و گردن‌نهاده اوييم.
آیا (شما یهودیان و مسیحیان که محمّد را تکذیب می‌نمائید و ادّعاء دارید که بر آئین یعقوب هستید) هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید، شما حاضر بودید (تا آئینی را بشناسید که بر آن مرد؟). آن هنگامی که به فرزندان خود گفت: پس از من چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو، خدای پدرانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که خداوند یگانه است و ما تسلیم (فرمان) او هستیم (و سر عبادت و بندگی بر آستانش می‌سائیم).
یا چون یعقوب را مرگ فرا رسید، حاضر بودید؟ چون به پسران خود گفت: «پس از من، چه چیز را خواهید پرستید؟» گفتند: «معبود تو را، و معبود پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را. معبودی یگانه را می‌پرستیم‌؛ و ما تنها برای حضرتش تسلیم‌کنندگان (خود و دیگران)ایم.»
یا بودید گواهان هنگامی که رسید یعقوب را مرگ گاهی که گفت به فرزندان خود چه را می‌پرستید پس از من گفتند می‌پرستیم خدای تو و خدای پدرانت ابراهیم و اسماعیل و اسحق را خداوندی یگانه و مائیم برای او اسلام‌آورندگان‌


البقرة ١٣٢ آیه ١٣٣ البقرة ١٣٤
سوره : سوره البقرة
نزول : ٥ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣١
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«شُهَدَآءَ»: جمع شهید به معنی شاهد، حاضران. «إِبْرَاهِیمَ»: بدل جزء از کلّ (آبَاءِ) است. «إِلهاً وَاحِداً»: علّت نصب (إِلهاً) دو چیز می‌تواند باشد: یکی این که بدل (إِلهَکَ) باشد، دوم این که حال آن بشمار آید.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - توصیه یعقوب (ع) بر ملازمت فرزندانش بر آیین یهودیت، از ادعاهاى دروغین یهود (أم کنتم شهداء إذ حضر یعقوب الموت) «أم» منقطعه و متضمن معناى استفهام انکارى است. «شهداء» جمع شهید و به معناى حاضران مى باشد و خطاب متوجّه یهودیان است. بنابراین «أم کنتم شهداء ...»; یعنى، شما یهودیان به هنگام مرگ یعقوب حضور نداشتید. (پس چگونه ادعا مى کنید که او فرزندانش را به پایدارى در آئین یهود سفارش کرد؟)

۲ - یعقوب، داراى پسرانى چند (إذ قال لبنیه) برداشت فوق، از جمع آوردن کلمه «بنیه» استفاده شده است.

۳ - پسران یعقوب(ع) در زمان حیات او، انسانهایى موحد و پرستشگر خداى یکتا بودند. (إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى) برداشت فوق از قید «من بعدى» استفاده شده است.

۴ - یعقوب(ع)، نگران باورهاى دینى فرزندانش پس از مرگ خویش و نبودنش در میان آنان (إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى)

۵ - امتها، در خطر ارتداد پس از مرگ پیامبرانشان (إذ حضر یعقوب الموت إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى)

۶ - یعقوب(ع) در آستانه مرگ، فرزندانش را به ملازمت توحید دعوت نمود و به یکتا پرستى وصیت کرد. (إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى)

۷ - فرزندان یعقوب، او را بر ملازمت به پرستش خداى بى همتا و تسلیم بودن در برابرش مطمئن ساختند. (قالوا نعبد ... إلهاً وحداً)

۸ - ضرورت توجّه به سرنوشت دینى فرزندان و لزوم احساس مسؤولیت درباره آن (إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى)

۹ - موحدان باید در آستانه مرگ، بازماندگان خویش را به توحید و ملازمت بر عبادت خدا سفارش و وصیت کنند. (إذ حضر یعقوب الموت إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى)

۱۰ - یعقوب، ابراهیم، اسماعیل و اسحق(ع) موحدانى پرستشگر خداى یکتا (نعبد إلهک و إله ءابائک إبرهیم و إسمعیل و إسحق)

۱۱ - باورهاى دینى پدران، داراى تأثیرى بسزا در گرایش فرزندان به آن باورها (نعبد إلهک و إله ءابائک إبرهیم و إسمعیل و إسحق إلهاً وحداً) فرزندان یعقوب با جمله اى همانند «نعبد اللّه إلهاً واحداً» مى توانستند اعتقاد توحیدى و توحید عبادى خویش را اظهار دارند. بیان آن معنا در ضمن نام بردن از ابراهیم و ... اشاره به نکاتى دارد که تأثیر پذیرى فرزندان از باورهاى پدران، از جمله آنهاست.

۱۲ - جد و عموى انسان، به منزله پدر اوست. (نعبد إلهک و إله ءابائک إبرهیم و إسمعیل) ابراهیم(ع)، جدّ یعقوب و اسماعیل عموى او بوده است و قرآن کلمه «أب» (پدر) را براى آنان به کار برده است. حقیقت یاد شده یا حکایت از آن دارد که در زبان عرب کلمه «أب» به جد و عمو نیز اطلاق مى شود و یا جدّ و عمو به منزله پدر هستند. برداشت فوق ناظر به احتمال دوم است.

۱۳ - پرستش خداى یکتا، وظیفه اى بر عهده همگان (نعبد ... إلهاً وحداً)

۱۴ - ضرورت اطاعت کامل از خدا و پرهیز از تسلیم شدن در برابر غیر او (و نحن له مسلمون) تقدیم «له» بر «مسلمون» دلالت بر حصر دارد. بنابراین جمله «نحن له مسلمون»; یعنى، فقط در برابر او تسلیم هستیم.

۱۵ - اعتقاد به خداى یگانه باید با پرستش و اطاعت کامل از او همراه باشد. (نعبد ... إلهاً وحداً و نحن له مسلمون) کلمه «تعبدون» (مى پرستید) و «نعبد» (مى پرستیم) گویاى این است که: ایمان داشتن به خداى یکتا (توحید ذاتى) کافى نبوده; بلکه باید او را تنها معبود دانسته و پرستشش کرد. جمله «نحن له مسلمون» نیز بیانگر آن است که علاوه بر پرستش خدا، از فرمانهاى او باید اطاعت کرد.

۱۶ - اعتقاد به یکتایى خدا و پرستش او، مهمترین اصل در ادیان الهى و زیر بناى دیگر اصول و احکام دین (ما تعبدون من بعدى قالوا نعبد ... إلهاً وحداً) روشن است که یعقوب(ع) از میان تمامى اصول و احکام دین، تنها پرستش خداوند را نجات بخش نمى دانست. بنابراین تنها از پرستش خدا یاد کردن (ماتعبدون) مى تواند حاکى از آن باشد که: اولا، توحید عبادى از مهمترین اصلهاست و ثانیاً، انسان با پرستش خدا، به دیگر اصول و احکام دین گرایش پیدا کرده بدانها ملتزم خواهد شد.

۱۷ - اتخاذ روشها و قالبهاى گوناگون در تبلیغ دین، امرى شایسته و نیکوست. (إن اللّه اصطفى لکم الدین فلاتموتن إلا و أنتم مسلمون ... إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى) آیه قبل و آیه مورد بحث، هر دو گویاى دعوت و سفارش به توحید است; ولى هر کدام به مقتضاى حال داراى بیان و قالبى خاص و متفاوت است.

۱۸ - شرح و بیان وقایع، باید از روى علم و آگاهى باشد. (أم کنتم شهداء إذ حضر یعقوب الموت) خداوند، ادعاى یهود (وصیت یعقوب به ملازمت بر یهودیت) را با این جمله «أم کنتم ...» (شما که حضور نداشتید ...) بى اساس دانسته است و این بدان معناست که: خبر و بیان وقایع باید از روى علم و آگاهى بوده تا شایسته پذیرش باشد.

۱۹ - پیامبران، حتى فرزندانشان را به پذیرش خداى یکتا و پرستش او اجبار نمى کردند. (إذ قال لبنیه ما تعبدون من بعدى قالوا نعبد) دعوت و توصیه به یکتا پرستى با پرسش (ما تعبدون ...؟) به نبود اجبار در پذیرش دین و پرستش خداوند اشاره دارد.

روایات و احادیث

۲۰ - از امام باقر(ع) روایت شده که: «... قال تعالى فى قصة یعقوب «قالوا نعبد إلهک و إله أبائک ابراهیم و اسماعیل و اسحاق» و اسماعیل کان عمّ یعقوب (ع) و قد سماه أباً فى هذه الایة;[۱] ... خداوند در قصه یعقوب فرموده: [فرزندان یعقوب در جواب پدر ] گفتند: ما خداى تو و پدرانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را مى پرستیم. و اسماعیل عموى یعقوب بود، در حالى که خداوند او را در این آیه، پدر خوانده است».

موضوعات مرتبط

  • ابراهیم(ع): توحید ابراهیم(ع) ۱۰
  • ادیان: اصول ادیان ۱۶
  • ارتداد: خطر ارتداد ۵; زمینه ارتداد ۵
  • اسحاق(ع): توحید اسحاق(ع) ۱۰
  • اسماعیل(ع): اسماعیل(ع) عموى یعقوب(ع) ۲۰; توحید اسماعیل(ع) ۱۰
  • اطاعت: اطاعت از خدا ۱۵; اهمیّت اطاعت از خدا ۱۴
  • انبیا: آثار مرگ انبیا ۵; تبلیغ انبیا ۱۹; ویژگیهاى تربیتى انبیا ۱۹
  • انسان: مسؤولیت انسان ها ۱۳
  • پدر: آثار گرایشهاى پدر ۱۱
  • تاریخ: شرایط نقل تاریخ ۱۸
  • تبلیغ: تنوع در تبلیغ ۱۷; روش تبلیغ ۱۷
  • تربیت: عوامل مؤثر در تربیت دینى ۱۱
  • تسلیم: اجتناب از تسلیم به غیر خدا ۱۴
  • توحید: اهمیّت توحید عبادى ۱۰، ۱۴; توحید ذاتى ۱۵; توحید عبادى ۶، ۷، ۹، ۱۳، ۱۵، ۱۶; توصیه به توحید ۶، ۹
  • جد: جد پدرى ۱۲
  • جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۶
  • خبر: آگاهى در نقل خبر ۱۸; شرایط نقل خبر ۱۸
  • دین: تبلیغ دین ۱۷; نفى اکراه در دین ۱۹
  • عابدان: ۱۰
  • عبادت: توصیه به عبادت ۹; عبادت خدا ۱۶; نفى اکراه در عبادت ۱۹
  • عقیده: عقیده به توحید ۱۶
  • عمل: عمل پسندیده ۱۷
  • عمو: عموى پدرى ۱۲، ۲۰
  • فرزند: تربیت دینى فرزند ۸; گرایشهاى فرزند ۱۱
  • موحدان: ۱۰ مسؤولیت موحدان ۹
  • والدین: مسؤولیت والدین ۸
  • یعقوب(ع): احتضار یعقوب(ع) ۶; پسران یعقوب(ع) ۲; توحید پسران یعقوب(ع) ۳، ۷; توحید یعقوب(ع) ۱۰; توصیه هاى یعقوب(ع) ۱، ۶; دین پسران یعقوب(ع) ۴; قصه یعقوب(ع) ۲، ۳، ۴، ۶، ۷; نگرانى یعقوب(ع) ۴; یعقوب(ع) و یهودیت ۱
  • یهود: ادعاهاى یهود ۱; دروغگویى یهود ۱

منابع

  1. ↑ قصص الأنبیاء، راوندى، ص ۱۰۵، ح ۹۸.
برگرفته از «https://www.alketab.org/index.php?title=البقرة_١٣٣&oldid=100172»