تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۲۷: تفاوت میان نسخه‌ها

<span id='link244'><span>

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۳۶۷ </center>

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۳۶۸ </center>

در اين آيه مى بينيم كه غرور را معلق به دو صفت «'''ربوبيت '''» و «'''كرم '''» خداى تعالى كرده ، و اين بدان منظور بوده كه بفهماند علت عتاب و توبيخ چه بود، و حاصلش اين است كه تمرد مربوب و سرگرمى و فرو رفتن سراپايش در معصيت ربى كه مدبر امر او است ، و نعمت هاى ظاهرى و باطنيش سراپاى وجود او را فرا گرفته ، كفرانى است كه هيچ فطرت سليمى در زشتى آن شك ندارد، و بدون دغدغه مرتكبش را مستحق عقاب مى داند، مخصوصا در موردى كه رب منعم ، كريم هم باشد، يعنى اگر نعمتى مى دهد و عطايى مى كند هيچ قسم سودى را براى خود منظور ندارد، و علاوه بر اين در احسانى كه مى كند بديها و نادانيها و نافرمانيهاى مربوب را در نظر نمى گيرد، و از همه اغماض مى كند، كه كفران چنين ربى باز هم زشت تر و توجه عتاب و مذمت شديدتر و روشن تر است .

پس اينكه فرمود: «'''يا ايها الانسان ما غرك بربك الكريم '''» استفهامى است توبيخى كه انسان را به صورت سؤ ال در برابر كفرانى مخصوص ‍ يعنى بدون عذر و بهانه مذمت مى كند، و آن كفران مخصوص ، كفران نعمت هاى ربى است كريم .

چگونه ممكن است خواسته باشد به دهان بنده اش بگذارد كه در پاسخ من بگو:«'''خدايا كرم تو مرا مغرور كرد'''»، با اينكه سياق آيه سياق تهديد است ، به طورى كه در آخر بدينجا كشيده مى شود كه «'''و ان الفجار لفى جحيم يصلونها يوم الدين و ما هم عنها بغائبين '''».

<span id='link246'><span>

==برقرارى عدالت بين اعضاء و قواى انسان يكى از موارد تدبير الهى ==

«'''الذى خلقك فسويك فعدلك '''» - اين جمله ربوبيت توام با كرم خدا را بيان مى كند و مى فرمايد: يكى از موارد تدبير او اين است كه : انسان را با همه اجزاى وجودش خلق كرد، و سپس به تسويه اش ‍ پرداخته ، هر عضو او را در جاى مناسبش كه حكمت اقتضاى آن را دارد قرار داد، و سپس به عدل بندى او پرداخته ، بعضى از اعضا و قوايش را با بعضى ديگر معادل قرار داد، و بين آنها توازن و تعادل برقرار كرد، كه مى بينيم هيچ عضوى از اعضاى او از معادلش قوى تر و سنگين تر نيست ، در نتيجه اگر يكى از اعضايش نتوانست كار او را انجام دهد عضوى ديگر برايش قرار داده تا آن كار را انجام دهد، مثلا خوردن كه با لقمه انجام مى شود كار دهان است ، و چون دهان خودش نمى تواند لقمه را پاره و خرد كند اين كار را با دندانهايى مختلف انجام مى دهد، و چون نيازمند است لقمه را زير دندانها بدهد، و از اين سو به آن سو ببرد، خداى تعالى اين كار را به عهده زبان گذاشت ، و چون دهان در گرفتن لقمه احتياج به آلتى داشت كه لقمه را گرفته در آن قرار دهد، اين كار را به عهده دست ها نهاد، دست هم احتياج به كف و كف دست هم احتياج به انگشتان - با آن منافع مختلفش - داشت ، و انگشتان هم احتياج به بند داشت و از سوى ديگر دست هم بخاطر اينكه همه جا دراز نمى شود، احتياج داشت كه از جايى به جايى ديگر منتقل شود، و لذا خدا براى آدمى پا قرار داد، و روى همين حساب معادله را در اعمال ساير اعضاء و قوا كه هزاران هزار و بلكه از حد شمار بيرون است برقرار ساخت ، و همه اينها مظاهرى از تدبير خداى تعالى است ،