الهمزة ٤
ترجمه
| الهمزة ٣ | آیه ٤ | الهمزة ٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لَیُنبَذَنَّ»: قطعاً و مسلّماً پرت می‌گردد و فرو انداخته می‌شود. «الْحُطَمَةِ»: بسیار در هم شکننده و خُرد کننده. نامی از نامهای دوزخ است و بیانگر این واقعیّت است که تأثیر آن همسان تأثیر آذرخشهای آسمانی و امواج انفجاری مهیب است که نه تنها ساختمانهای عظیم را تخریب می‌کنند، بلکه شاخه‌های آهن و ستونهای عظیم را هم خم می‌نمایند و درهم می‌شکنند.
تفسیر
- آيات ۱ - ۹، سوره همزه
- تهديد شديد به گردآورندگان مال و ذكر اوصاف آنان كه ((همزه ))اند و ((لمزه )) ومال خود را مايه جاودانى مى پندارند و... صفحه
- رد پندار غلط انسانى كه خيال مى كند مال دنيا به او جلودانگى مى بخشد
- معناى اينكه در وصف آتش جهنم فرمود: ((التى تطلع على الافئده )) و معناى ((فى عمدممده )) صفحه
- (رواياتى درباره شاءن نزول سوره همزه ، معناى ((همزه )) و ((لمزه )) و... مراد از((عمد ممده ))
نکات آیه
۱ - مؤثر دانستن ثروت، در جاودانگى و رهایى از نابودى و مرگ، پندارى نادرست و ناروا است. (أخلده . کلاّ) حرف «کلاّ»، مخاطب را از پذیرش گفتارهاى بیان شده در جملات پیش، بازمى دارد.
۲ - لزوم پرهیز از زراندوزى، سخن چینى و تمسخر مردم (همزة لمزة . الذى جمع مالاً ... کلاّ)
۳ - عیب جویان، غیبت کنندگان، سخن چینان، بدگویان، تمسخرکنندگان مردم و زراندوزان، در آتش جهنم افکنده خواهند شد. (لینبذنّ فى الحطمة) آیات بعد، بیانگر آن است که مراد از «حطمة»، آتش جهنم است.
۴ - سوگند خداوند، در تأکید برافکنده شدن دوزخیان در آتشِ جهنم (لینبذنّ) حرف «لام» در «لینبذنّ»، نشانگر قسم محذوف است.
۵ - آتش جهنم، دوزخیان را در هم شکسته، آنان را به شدّت خرد خواهد کرد. (الحطمة) «حَطْم» (ریشه «حطمة»)، به معناى شکستن چیزى مانند هیزم است. این کلمه - با گذشت زمان - در مورد ریز ریز کردن کامل استعمال شده است (مفردات). وزن «فُعَلَة»، براى مبالغه به کار مى رود و دلالت دارد که کار، به صورت عادت در آمده است. (مجمع البیان)
۶ - «حطمة»، از نام هاى جهنم (الحطمة)
۷ - غیبت کنندگان، عیب جویان و زراندوزان، مردمى خوار و بى ارزش در پیشگاه خداوند (همزة لمزة . الذى جمع مالاً ... لینبذنّ) «نَبْذ»، به معناى افکندن و دور انداختن چیزى، بر اثر بى اعتنایى به آن است. (مفردات)
۸ - امتناع دوزخیان از ورود به جهنم، امکان پذیر نیست. (لینبذنّ) مجهول بودن «لینبذنّ»، بیانگر آن است که ورود دوزخیان به جهنم، به اختیار آنان نبوده و آنها مقهور مأموران الهى اند.
۹ - تناسب کیفرهاى اخروى، با گناهان انسان (همزة لمزة ... لینبذنّ فى الحطمة) برگزیدن نام «حطمة» - که نشانگر درهم شکسته شدن جهنمیان در آتش است - ممکن است در ارتباط با گناه «هَمْز» و «لَمْز» باشد که باعث شکسته شدن شخصیت و اعتبار کسى نزد دیگران است. مادّه «نبذ» نیز که بر افکندن تحقیرآمیز دلالت دارد، چه بسا ناظر به تناسب آن با استهزاها و متلک انداختن هاى فرد دوزخى باشد.
۱۰ - درهم شکسته شدن در آتش جهنم، کیفرى مناسب براى درهم شکستن شخصیت مردم (همزة لمزة ... لینبذنّ فى الحطمة)
موضوعات مرتبط
- استهزا: اجتناب از استهزا ۲
- استهزاگران: استهزاگران در جهنم ۳
- بدگویان: بدگویان در جهنم ۳
- بینش: بینش باطل ۱
- تحقیر: کیفر تحقیر ۱۰
- ثروت اندوزان: ثروت اندوزان در جهنم ۳; ذلت ثروت اندوزان ۷
- ثروت اندوزى: آثار ثروت اندوزى ۱; اجتناب از ثروت اندوزى ۲
- جهنم: تجزیه بدن در جهنم ۱۰; حتمیت ورود به جهنم ۸; نامهاى جهنم ۶; ویژگیهاى آتش جهنم ۵
- جهنمیان :۳ افکندن جهنمیان ۳ در جهنم ۴; تجزیه بدن جهنمیان ۵ ۳
- حطمه :۶
- سخن چینان: سخن چینان در جهنم ۳
- سخن چینى: اجتناب از سخن چینى ۲
- عقیده: عقیده به جاودانگى با ثروت ۱
- عیب جویان: ذلت عیب جویان ۷; عیب جویان در جهنم ۳
- غیبت کنندگان: ذلت غیبت کنندگان ۷; غیبت کنندگان در جهنم ۳
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۴
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۹، ۱۰; ویژگیهاى کیفر اخروى ۹
- مرگ: عوامل نجات از مرگ ۱
- نظام کیفرى :۹، ۱۰
