المجادلة ٤

فَمَنْ‌ لَمْ‌ يَجِدْ فَصِيَامُ‌ شَهْرَيْنِ‌ مُتَتَابِعَيْنِ‌ مِنْ‌ قَبْلِ‌ أَنْ‌ يَتَمَاسَّا فَمَنْ‌ لَمْ‌ يَسْتَطِعْ‌ فَإِطْعَامُ‌ سِتِّينَ‌ مِسْکِيناً ذٰلِکَ‌ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ‌ وَ رَسُولِهِ‌ وَ تِلْکَ‌ حُدُودُ اللَّهِ‌ وَ لِلْکَافِرِينَ‌ عَذَابٌ‌ أَلِيمٌ‌

ترجمه

و کسی که توانایی (آزاد کردن برده‌ای) نداشته باشد، دو ماه پیاپی قبل از آمیزش روزه بگیرد؛ و کسی که این را هم نتواند، شصت مسکین را اطعام کند؛ این برای آن است که به خدا و رسولش ایمان بیاورید؛ اینها مرزهای الهی است؛ و کسانی که با آن مخالفت کنند، عذاب دردناکی دارند!

و هر كه [برده‌اى‌] نيابد، بايد پيش از آميزش، دو ماه پياپى روزه بدارد، و هر كس نتواند، شصت مستمند را اطعام كند. اين [حكم‌] براى آن است كه به خدا و پيامبرش ايمان بياوريد، و اين حدود خداست، و براى كافران عذابى دردناك است

و آن كس كه [بر آزادكردن بنده‌] دسترسى ندارد، بايد پيش از تماس [با زن خود] دو ماه پياپى روزه بدارد؛ و هر كه نتواند، بايد شصت بينوا را خوراك بدهد. اين [حكم‌] براى آن است كه به خدا و فرستاده او ايمان بياوريد، و اين است حدود خدا. و كافران را عذابى پردرد خواهد بود.

و هر که برده نیابد (یعنی بر آزاد کردن برده توانایی ندارد) باز باید پیش از جماع دو ماه پی در پی روزه بگیرد، و باز اگر نتواند باید شصت مسکین را طعام دهد. این (حکم کفّاره) برای آن است که شما به خدا و رسول او ایمان (کامل) آرید. و این احکام حدود الهی است و کافران را عذاب دردناک دوزخ مهیّاست.

کسی که توانایی [آزاد کردن برده را] ندارد، باید پیش از آنکه با هم آمیزش کنند، دو ماه پی در پی روزه بگیرد، و هر که نتواند باید شصت مسکین را طعام دهد؛ این حکم برای این است که به خدا و پیامبرش ایمان آورید [و از فرهنگ جاهلی دوری گزینید]؛ و اینها حدود خداست. و برای کافران عذابی دردناک است.

اما كسانى كه بنده‌اى نيابند، پيش از آنكه با يكديگر تماس يابند، بايد دو ماه پى در پى روزه بدارند. و آن كه نتواند، شصت مسكين را طعام دهد. و اين بدان سبب است كه به خدا و پيامبرش ايمان بياوريد. اينها حدود خداست. و براى كافران عذابى است دردآور.

و هر کس که [امکان آن را] نیافت، باید که پیش از آنکه با همدیگر تماس گیرند، دو ماه پی در پی روزه بگیرد، سپس [بازهم‌] اگر نتوانست [روزه بگیرد]، در آن صورت باید به اطعام شصت فقیر بپردازد، این [کفاره‌] برای آن است که به [امر] خداوند و پیامبر او ایمان آورید، و این احکام الهی است، و برای کافران عذابی دردناک [مقرر] است‌

و هر كه [برده‌] نيابد- يا نتواند-، پس روزه‌داشتن دو ماه پياپى بايد، پيش از آنكه به هم رسند و هر كه نتواند، پس طعام‌دادن شصت مستمند ببايد. اين براى آن است كه به خدا و پيامبرش ايمان آوريد- و دست از احكام جاهليت برداريد- و اين مرزهاى- احكام- خداست، و كافران را عذابى است دردناك.

اگر هم کسی بنده‌ای را نیابد و توانائی آزاد کردن او را نداشته باشد، باید دو ماه پیاپی و بدون فاصله روزه بگیرد، پیش از آنکه شوهر و همسر با همدیگر نزدیکی و آمیزش کنند. اگر هم نتوانست، باید شصت نفر فقیر را خوراک دهد. این (قانونگذاری) بدان خاطر است که بگونه‌ی لازم به خدا و پیغمبرش ایمان بیاورید (و برابر دستور اسلام، نه جاهلیّت، زندگی را بسر برید). اینها قوانین و مقرّرات خدا است (و آنها را مراعات دارید. هر که آنها را مراعات نکند و ناچیز انگارد، به سوی کفر رهسپار است) و کافران عذاب دردناکی دارند.

پس کسی که (این را) نمی‌یابد، باید پیش از تماسشان دو ماه پیاپی روزه بدارد و هر که نتواند، خوراندن شصت بینوا برعهده‌ی او است. این (حکم) برای آن است که به خدا و فرستاده‌ی او (درست) ایمان بیاورید و این‌هاست حدود خدا و برای کافران عذابی دردناک است.

و آنکه نیافت پس روزه دو ماه پی‌درپی پیش از آنکه به هم نزدیک شوند و آنکه نتوانست پس خوراک شصت تن بینوا این تا ایمان آرید به خدا و پیمبرش و این است مرزهای خدا و کافران را است عذابی دردناک‌

المجادلة ٣	آیه ٤	المجادلة ٥
سوره : سوره المجادلة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مُتَتَابِعَیْنِ»: پیاپی. مراد این است که دو ماه روزه باید بدون فاصله باشد. حتی اگر روزی روزه گرفته نشود، روزهای ماقبل هدر می‌رود و باید دو ماه را تکمیل کند. «ذلِکَ»: این قانونگذاری. این بیان و تعلیم احکام. یادآوری: کفاره ظهار به ترتیب: آزاد کردن بنده، دو ماه روزه گرفتن، و یا شصت نفر فقیر را طعام دادن است. رعایت ترتیب واجب است (نگا: التفسیر القرآنی للقرآن، المراغی).

تفسیر

• آيات ۱ - ۶، سوره مجادله
• سنت جاهلى ((ظهار)) و الغاء و منكر دروغ اعلام كردن آن در آيه : الذين يظاهرون منكم ...))
• بيان كفاره ظهار و معناى جمله ((ثم يعودون لما قالوا...))
• رواياتى درباره شاءن نزول آيات مربوط به ظهار)

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - ظهارکننده، در صورتى که آزاد کردن بنده برایش مقدور نباشد، باید دو ماه روزه بگیرد. (فمن لم یجد فصیام شهرین)

۲ - توجه و اهتمام اسلام به مقدورات و توانایى هاى مکلّفان، در تشریع احکام و وضع قوانین (فمن لم یجد ... فمن لم یستطع ... تلک حدود اللّه)

۳ - دو ماه روزه اى که به عنوان کفّاره ظهار گرفته مى شود، باید پى درپى باشد. (فمن لم یجد فصیام شهرین متتابعین)

۴ - ظهارکننده، روزه ظهار را باید پیش از تماس و آمیزش با زنش بگیرد. (فصیام شهرین متتابعین من قبل أن یتماسّا)

۵ - در صورتى که گرفتن روزه براى ظهارکننده مقدور نباشد، باید شصت مسکین را اطعام کند. (فمن لم یستطع فإطعام ستّین مسکینًا)

۶ - ادا کردن کفّاره ظهار، نشانه ایمان راستین ظهارکننده به خدا و پیامبر(ص) است. (ذلک لتؤمنوا باللّه و رسوله) «ذلک» اشاره به حکم ظهار و تعیین کفّاره آن است; یعنى، این حکم بدان علت وضع شده تا شما به خدا و رسول او ایمان بیاورید. بنابراین کسى که خود را به دادن کفّاره پایبند مى کند، بدین معنا است که وى به خدا و رسول او ایمان راستین دارد.

۷ - اداى تکالیف الهى و پایبندى به تعالیم اسلام، نشانه ایمان راستین است. (ذلک لتؤمنوا باللّه و رسوله)

۸ - کفّاره هاى تعیین شده براى ظهار، حدود الهى بوده و رعایت آنها بر همگان لازم است. (و تلک حدود اللّه)

۹ - منکران حدود الهى در حکم کافران اند. (و تلک حدود اللّه و للکفرین عذاب ألیم)

۱۰ - انکار حکم ظهار و تجاوز به حدود آن، در حکم کفر است. (و تلک حدود اللّه و للکفرین عذاب ألیم)

۱۱ - عذاب دردناک الهى، کیفر کافران است. (و للکفرین عذاب ألیم)

۱۲ - عذاب دردناک الهى، گریبانگیر کسانى خواهد شد که حدود الهى را رعایت نکرده و به آن تعدى مى کنند. (و تلک حدود اللّه و للکفرین عذاب ألیم)

۱۳ - رعایت نکردن حدود الهى در ظهار، درپى دارنده عذاب دردناک الهى است. (و تلک حدود اللّه و للکفرین عذاب ألیم)

روایات و احادیث

۱۴ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله عزّوجلّ ...«و من لم یستطع فإطعام ستّین مسکیناً» قال: من مرض أو عطاش; از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ ...«و من لم یستطع فإطعام ستّین مسکیناً» روایت شده که فرمود: [مراد، عدم استطاعت بر صوم]، ناشى از مرض یا بیمارى تشنگى است».

موضوعات مرتبط

• احکام :۱، ۳، ۴، ۵
• ایمان: ایمان به اسلام ۷; ایمان به خدا ۶; ایمان به محمد(ص) ۶; نشانه هاى ایمان ۶، ۷
• برده: عتق برده ۱
• تکلیف: عمل به تکلیف ۷; قدرت در تکلیف ۲، ۵، ۱۴
• حدودخدا :۸ تجاوز به حدودخدا ۱۰ ۸; کیفر تجاوز به حدودخدا ۱۲ ۸، ۱۳; مکذبان حدودخدا ۹ ۸
• روزه: روزه کفاره ۱، ۳
• ظهار: آمیزش در ظهار ۴; احکام ظهار ۱، ۴; بى اعتنایى به کفاره ظهار ۱۳; پرداخت کفاره ظهار ۶; تکذیب کفاره ظهار ۱۰; کفاره ظهار ۱، ۳، ۴، ۵، ۸
• عذاب: اهل عذاب ۱۱، ۱۲; عذاب دردناک ۱۱، ۱۲، ۱۳; مراتب عذاب۱۱، ۱۲، ۱۳; موجبات عذاب ۱۳
• کافران :۹ کیفر کافران ۱۱ ۹
• کفاره: احکام کفاره ۳، ۴، ۵; اطعام در کفاره ۵، ۱۴; کفاره مرتبه ۱، ۵، ۱۴
• کفر: موارد کفر ۱۰