المائدة ٤٠

أَ لَمْ‌ تَعْلَمْ‌ أَنَ‌ اللَّهَ‌ لَهُ‌ مُلْکُ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ يُعَذِّبُ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ‌ يَشَاءُ وَ اللَّهُ‌ عَلَى‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ

ترجمه

آیا نمی‌دانی که حکومت و فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست؟ هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، کیفر می‌کند؛ و هر کس را بخواهد و شایسته بداند، می‌بخشد؛ و خداوند بر هر چیزی قادر است.

آيا نمى‌دانى كه فرمانروايى آسمان‌ها و زمين از آن خداست؟ هر كه را خواهد عذاب مى‌كند و هر كه را خواهد مى‌بخشد و خداوند بر هر چيزى تواناست

مگر ندانسته‌اى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست. هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند و هر كه را بخواهد مى‌بخشد، و خدا بر هر چيزى تواناست؟

آیا ندانستی که ملک آسمان و زمین خدا راست؟ هر که را خواهد عذاب کند و از هر که خواهد درگذرد، و خدا بر همه چیز تواناست.

آیا ندانسته ای که فرمانروایی آسمان ها و زمین در سیطره خداست، هر کس را بخواهد عذاب می کند، و هر کس را بخواهد می آمرزد؛ و خدا بر هر کاری تواناست؟

آيا ندانسته‌اى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست، هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند و هر كه را بخواهد مى‌آمرزد و بر هر كارى تواناست؟

آیا نمی‌دانی که فرمانروایی آسمانها و زمین از آن خداوند است؟ هرکس را بخواهد عذاب می‌کند و هرکس را که بخواهد می‌آمرزد، و خداوند بر هر کاری تواناست‌

آيا ندانسته‌اى كه خداى راست پادشاهى آسمانها و زمين، آن را كه بخواهد عذاب مى‌كند و آن را كه بخواهد مى‌آمرزد و خدا بر هر چيزى تواناست؟

مگر نمی‌دانی که سلطنت آسمانها و زمین (و هر چه در آنها است) از آن او است؟ هرکس را بخواهد (برابر حکمت و قدرت خود) مجازات می‌کند، و هرکس را بخواهد (برابر حکمت و رحمت خود) می‌بخشد. و خدا بر هر چیزی توانا است.

آیا ندانستی که فرمانروایی آسمان‌ها و زمین از آنِ خداست؛ هر که را بخواهد عذاب می‌کند و برای هر که بخواهد (گناهش را) می‌پوشد و خدا بر هر چیزی بسی تواناست.

آیا ندانستی که خدای را است پادشاهی آسمانها و زمین عذاب کند هر که را خواهد و بیامرزد هر که را خواهد و خداوند است بر هر چیز توانا

المائدة ٣٩	آیه ٤٠	المائدة ٤١
سوره : سوره المائدة نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَلَمْ تَعْلَمْ»: مگر ای مخاطب مکلّف ندانسته‌ای و اطّلاع کامل نداری؟. «مُلْکُ»: فرمانروائی. مملکت.

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند، تنها مالک آسمانها و زمین (تمام هستى) و حاکم بر آنها (الم تعلم إنّ اللّه له ملک السموت و الارض) آسمانها و زمین کنایه از تمامى هستى است. و ملک به معناى حاکمیت و در دست داشتن زمام امور است.

۲- پیامبر (ص)، دانا به حاکمیت مطلق و اراده بى چون و چراى خداوند (الم تعلم إنّ اللّه له ملک السموت و الارض)

۳- وضع قوانین و مقررات و جعل کیفر براى متخلفان، از شؤون خداوند و برخاسته از حاکمیت وى بر جهان هستى (فاقطعوا ایدیهما جزاء بما کسبا ... الم تعلم إنّ اللّه له ملک السموت و الارض) آیه مورد بحث، ناظر به مطالبى است که در آیه قبل بیان شد.

۴- تعدد آسمانها (له ملک السموت)

۵- عذاب و یا آمرزش انسانها، وابسته به خواست و مشیت خداوند (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء)

۶- حاکمیت و سلطه خداوند بر جهان هستى، دلیل وابستگى آمرزش و عذاب انسانها به خواست و اراده اوست.* (له ملک السموت و الارض یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء)

۷- تعیین موارد اجراى حد و یا سقوط آن و گذشت از مجرمان، به اراده و مشیت الهى است.* (والسارق و السارقة فاقطعوا ... یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء) مراد از جمله «یعذب ...» مى تواند حکمى باشد که از جمله «فاقطعوا ...» به دست مى آید و مقصود از جمله «یغفر ...» برداشتن آن حکم است که جمله «فان اللّه یتوب ...» بدان اشاره کرد. گفتنى است که تقدیم عذاب بر مغفرت، این احتمال را تقویت مى کند.

۸- تخلف ناپذیرى مشیت و خواست خداوند (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء)

۹- ایجاد بیم در گنهکاران، در عین امیدوار ساختن آنان به مغفرت الهى، از روشهاى قرآن براى ترک گناه (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء)

۱۰- عذاب گنهکاران، مظهر عزت و حکمت خداوند و آمرزش توبه کاران، جلوه غفران و رحمت او (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء) چنانچه «یعذب ... و یغفر» اشاره به آیات پیشین داشته باشد. بیان عزت و حکمت خداوند پس از «فاقطعوا» و ذکر غفران و رحمت او پس از «فان اللّه یتوب علیه» در آن آیات، حاکى از برداشت مذکور خواهد بود.

۱۱- عقوبت سارقان و آمرزش آنان به صورت توبه و اصلاح خویش، از جمله مشیتهاى الهى (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء) مصداق مورد نظر براى «من یشاء»، با توجه به آیات پیشین، زن و یا مردى است که مرتکب سرقت شود.

۱۲- خداوند، داراى قدرتى مطلق و گسترده (و اللّه على کل شىء قدیر)

۱۳- خداوند، توانایى حکیم است.* (و اللّه على کل شىء قدیر) «قدیر» به کسى گفته مى شود که بر هر کارى توانا باشد و آن را بر اساس حکمت انجام دهد. (مفردات راغب.)

۱۴- عذاب و آمرزش انسانها پرتویى از قدرت مطلق خداوند (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء و اللّه على کل شىء قدیر)

۱۵- مشیت مطلق خداوند، برخاسته از قدرت بیکران اوست. (یعذب من یشاء و یغفر لمن یشاء و اللّه على کل شىء قدیر)

۱۶- قدرت خداوند، پشتوانه اعمال حاکمیت و جریان مشیت وى (الم تعلم إنّ اللّه له ... و اللّه على کل شىء قدیر) جمله «واللّه» تعلیل است براى سلطنت و نفوذ مشیت خداوند در جهان هستى. یعنى چون خداوند قدرت مطلق دارد، مى تواند حاکمیت و مشیت خویش را بر جهان اعمال کند.

۱۷- توجه به مالکیت مطلق خداوند و قدرت بیکران او، بازدارنده آدمى از هرگونه اعتراض به قوانین الهى (الم تعلم إنّ اللّه له ملک السموت و الارض ... و اللّه على کل شىء قدیر) جمله «الم تعلم ...» مى تواند به منظور توجیه حد سرقت و برطرف ساختن هر گونه اعتراض درباره آن باشد. به این بیان که مالک تمامى هستى، به هرگونه تصرف در ملک خویش مجاز است.

موضوعات مرتبط

• آسمان: تعدد آسمان ۴ ; مالک آسمان ۱
• آفرینش: حاکم آفرینش ۳ ; مالک آفرینش ۱
• آمرزش: امیدوارى به آمرزش ۹ ; منشأ آمرزش ۵، ۶، ۱۴
• اصلاح: آثار اصلاح ۱۱
• تربیت: امیدوارى در تربیت ۹ ; روش تربیت ۹
• توّابین: آمرزش توّابین ۱۰
• توبه: آثار توبه ۱۱
• حدود: اجراى حدود ۷ ; اسقاط حدود ۷
• خدا: آثار حکمت خدا ۱۰ ; آثار عزّت خدا ۱۰ ; آمرزش خدا ۱۰ ; اراده خدا ۲، ۶، ۷ ; حاکمیت خدا ۲، ۳، ۶، ۱۶ ; حتمیت مشیّت خدا ۸ ; حکمت خدا ۱۳ ; رحمت خدا ۱۰ ; قدرت خدا ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۶، ۱۷ ; مالکیّت خدا ۱، ۱۷ ; مشیت خدا ۵، ۶، ۷، ۱۱، ۱۵، ۱۶
• دزد: آمرزش دزد ۱۱ ; کیفر دزد ۱۱
• ذکر: آثار ذکر ۱۷
• زمین: مالک زمین ۱
• عذاب: منشأ عذاب ۵، ۶، ۱۴
• عصیان: موانع عصیان ۱۷
• گناه: روش ترک گناه ۹
• گناهکاران: امیدوارى گناهکاران ۹ ; ترس گناهکاران ۹ ; عفو از گناهکاران ۷ ; کیفر گناهکاران ۱۰
• مجرمان: کیفر مجرمان ۳
• محمّد (ص): علم محمّد (ص) ۲
• موجودات: مالک موجودات ۱
• نظام جزایى:۳