الأعراف ٢١

وَ قَاسَمَهُمَا إِنِّي‌ لَکُمَا لَمِنَ‌ النَّاصِحِينَ‌

ترجمه

و برای آنها سوگند یاد کرد که من برای شما از خیرخواهانم.

و براى آنها سوگند ياد كرد كه: من قطعا از خير خواهان شما هستم

و براى آن دو سوگند ياد كرد كه: من قطعاً از خيرخواهان شما هستم.

و بر آنان سوگند یاد کرد که من خیر خواه شما هستم.

و برای هر دو سوگند سخت و استوار یاد کرد که یقیناً من برای شما از خیر خواهانم [و قصد فریب شما را ندارم.]

و برايشان سوگند خورد كه نيكخواه شمايم.

و برای آنان سوگند یاد کرد که من از خیرخواهان شما هستم‌

و براى آن دو سوگند خورد كه من شما را هر آينه از نيكخواهانم.

و برای آنان بارها سوگند خورد که من خیرخواه شما هستم.

و برای آن دو سوگند یاد کرد که: «من به‌راستی همواره از خیرخواهان شمایم.»

و سوگند آوردشان که منم برای شما از اندرزدهندگان‌

الأعراف ٢٠	آیه ٢١	الأعراف ٢٢
سوره : سوره الأعراف نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَاسَمَ»: سوگند خورد. بارها سوگند خورد. «النَّاصِحِینَ»: خیرخواهان. مخلصان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَدَلاَّهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا... (۰) فَوَسْوَسَ‌ إِلَيْهِ‌ الشَّيْطَانُ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱۰ - ۲۵، سوره اعراف
• معناى تمكين انسان در زمين در جمله : (( و لقد مكناكم فى الارض ))
• سجده ملائكه براى جميع بنى آدم و براى عالم بشريت بوده است .
• بيان اين كه خلقت آدم در حقيقت ، خلقت جميع بشر بوده است و اشاره بهاقوال ديگرى كه در توجيه نسبت دادن خلقت آدم به همگان گفته شده است .
• ابليس با ملائكه بوده و فرقى با آنان نداشته و او و همه فرشتگان در مقامى قرارداشتند كه آن مقام ماءمور به سجده شده است .
• بيان اينكه مراد از امتثال و تمرد در امر ملائكه به سجود براى آدم و تمرد ابليس ، امورتكوينى است .
• تكبر و خودخواهى سرچشمه تمامى گناهان است .
• ملاك برترى در تكوينيات بستگى دارد به بيشتر بودن عنايات الهى واستدلال ابليس به برترى آتش غلط بوده است .
• وجوب امتثال امر الهى از جهت اين است كه امر، امر او است و دائر مدار مصالح و جهات خيرنيست
• توضيح در مورد اينكه امر ملائكه به سجده امرى تكوينى بوده است .
• كبريا خاص خداى سبحان است و از غير او تكبر پسنديده نيست .
• درخواست مهلت از خدا توسط ابليس
• محاصره انسان توسط شيطان از چهار طرف !
• مراد از (( مخلصين (( و (( شاكرين (( كه شيطان نمى تواند ايشان را بفريبد و اشارهبه طريقه گمراه كردن شيطان
• مراد از جمله (( الّا اءن تكوناملكين (( در خطاب به آدم و هوا
• اشاره به اهمال و قصور مفسرين در بحث از شيطان و شناختن او
• چند مطلب كه بايد در بحث از مساءله شيطان و حقايق دينى و تكوينى مربوط به آن بيانشود
• ۲- مراتب مختلف موجودات مقتضاى الهى است .
• ۳- آيات مربوط به داستان سجده آدم تصويرى است از روابط بين نوع انسانى و نوعملائكه و ابليس
• بهشت قبل از هبوط بهشت برزخى بوده نه بهشت جاويدان !
• قلمرو اغوا و اضلال شيطان ، ادراك انسانى و ابزار كار او عواطف و احساسات بشرى است .
• نحوه تصرفات ابليس در ادراك انسان
• ولايت شيطان بر آدميان در ظلم و گناه و ولايت ملائكه بر آدميان در اطاعت و عبادت
• بعضى از لشكريان ابليس از جنس بشرند
• خلاصه بحث درباره شيطان و وسوسه اندازى او
• بحث عقلى و قرآنى (مناظره اى كه شارح اناجيلنقل كرده و در تورات ذكر شده كه بين ابليس و ملائكه واقع شده است )
• در آفريدن خلايق و مخصوصا كفارى كه نتيجه خلقتشان خلود در آتش است چه حكمتى است ؟
• تكليف بندگان براى خدا چه سودى دارد؟!
• چرا خداوند انسان را بدون اينكه مكلف نمايدكامل نساخت و چرا او را كامل نيافريد؟
• تكليف ابليس و ملائكه به سجده بر آدم براى چه بود و لعن و عقاب ابليس بعد ازنافرمانى چرا؟
• پاسخ به دو شبهه ديگر
• بيان و توضيح جمله : (( لايسئل عما يفعل و هم يسئلون (( از نظر فلسفه و برهان و وحى
• اشاره به ابحاث ممتدّ متكلمان اشاعره و معتزله دربارهافعال خدا
• تقسيم علوم و مدركات انسان به : علوم كاشف از خارج و علوم اعتبارى و ذهنى
• فرق بين اين دو قسم از علوم
• جميع احكام عقلى از فعل خداوند اتخاذ شده است
• اشكالاتى كه بر راءى اشاعره در احكام نظرىعقل وارد است
• جريان احكام عقلى عملى در افعال خداى تعالى
• عقل نظرى در تشخيصهاى خود درباره معارف مربوط به خدا مصيب است .
• عقل عملى : جستجوى مصالح و مفاسد و حسن و قبحافعال در احكام تشريعى
• آياتى كه جريان عقل نظرى و عقل عملى را در ناحيه پروردگار تاءييد مى كند
• بحث روايتى (رواياتى در مورد شيطان و تمرد تو از سجده بر آدم و وساوس وتصرفات او...)
• بهشت آدم از باغهاى دنيا بوده است
• رد اينكه ملائكه و شياطين به تغيير ذات خود قدرت داشته باشند و به صور مختلفه درآيند.
• دو دسته روايات مربوط به تصرفات ابليس و كيفيت تصرف او در شعور آدمى
• ماجراى شگفت انگيز گفتگوى حضرت يحيى با ابليس
• بررسى گفتگوى ابليس با پيامبران الهى

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- شیطان با سوگند دروغ و مؤکد خویشتن را از خیرخواهان آدم و حوا قلمداد کرد. (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین) به کارگیرى فعل «قاسم» از باب مفاعله مى تواند براى تأکید باشد. یعنى شیطان با سوگند مؤکد سخنش را به آنان القا کرد.

۲- آدم و همسرش حوا، بى اعتماد به شیطان در نخستین مراحل رویارویى با وى (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین) معمولاً سوگند یاد کردن در مواردى است که طرف مقابل حالت انکار و ناباورى از خود ابراز کند.

۳- سوگند دروغ، شیوه اى شیطانى در فریب دادن دیگران (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین)

۴- سوء استفاده شیطان از خصیصه کمال طلبى و منفعت جویى انسان براى گمراه سازى ایشان (و قاسمهما إنى لکما لمن النصحین)

روایات و احادیث

۵- عن الرضا (ع): ... و لم یکن آدم و حوا شاهدا قبل ذلک من یحلف بالله کاذبا «فدلیهما بغرور» فاکلا م--نها ثقة بیمینه بالله و کان ذلک من آدم ق--بل النبوة و لم یکن ذلک بذنب کب--یر استحق به دخول الن-ار ... . از امام رضا (ع) روایت شده است: ... آدم و حوا قبل از سوگند ابلیس، قسم دروغ به خداوند را مشاهده نکرده بودند و «ابلیس آنها را با فریب، فرود آورد» و با اعتماد به سوگند ابلیس، از آن درخت خوردند و این کار قبل از نبوت آدم (ع) بود و گناه کبیره اى که بدان مستحق آتش شود نبود ... .

موضوعات مرتبط

• آدم (ع): و ابلیس ۲ ; عصیان آدم (ع) ۵ ; قصه آدم (ع) ۲ ; هبوط آدم (ع) ۵
• ابلیس: و آدم (ع) ۱ ; ابلیس و حوا (ع) ۱ ; اغواگرى ابلیس ۵ ; بیخاعتمادى به ابلیس ۲ ; نقش ابلیس ۵
• انسان: کمال‌طلبى انسان ۴ ; منفعت‌طلبى انسان ۴ ; ویژگى انسان ۴
• حوا: و ابلیس ۲ ; قصه حوا ۲ ; هبوط حوا ۵
• سوگند: دروغ ۳
• شیطان: اغواگرى شیطان ۱، ۴ ; خیرخواهى شیطان ۱ ; دروغگویى شیطان ۱ ; سوء استفاده شیطان ۴ ; سوگند دروغ شیطان ۱
• گمراهى: عوامل گمراهى ۳، ۴
• مقدّسات: سوء استفاده از مقدّسات ۳