الرعد ٣٦
ترجمه
| الرعد ٣٥ | آیه ٣٦ | الرعد ٣٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَلَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتَابَ ...»: مراد گروهی از یهودیان و مسیحیانی است که ایمان آوردهاند. «الأحْزَابِ»: گروهها و دستهها. «مِنَ الأحْزَابِ مَنْ ...»: مراد یهودیان و مسیحیان و همچنین مشرکانی است که گرد هم آمدند و بر ضدّ پیغمبر و آئین اسلام به مبارزه برخاستند. «أَدْعُو»: دعوت میکنم. مردم را فرا میخوانم. در رسمالخطّ قرآنی الف زائدی در آخر دارد. «مَآبِ»: رجوع و بازگشت من. اصل آن (مَآبی) و از ماده (أَوْب) میباشد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۲ - ۳۶، سوره رعد
- توضيحى در مورد خوشحال شدن اهل كتاب از نزول قرآن
- وجوه ديگرى كه در بيان مراد از: ((و الذين آتيناهم الكتاب يفرحون بماانزل اليك )) گفته شده است
- نهى شدن پيامبر (صلى الله عليه و آله ) از پيروى خواسته هاىاهل كتاب
- انبياء (عليهم السلام ) در آوردن آيه و معجزه داراى اختيار واستقلال نبوده اند
- معناى جمله ((يمحو اللّه ما يشاء و يثبت ))
- مراد از جمله ((و عنده ام الكتاب )) در دنباله آيه
- خلاصه مضمون آيه ((يمحو اللّه ما يشاء و يثبت )) و نكاتى كه از آن استفاده مى شود
- معناى آيه شريفه : ((اولم يروا انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها))
- بحث روايتى
- رواياتى درباره محو و اثبات احكام و قضاياى الهى درذيل جمله : ((يمحوا لله ما يشاء و
- رواياتى در مورد ((بداء)) و توضيحى در مورد اينكه حصول بداء مستلزم تغير علم خداى تعالى نيست
- چند روايت در مورد اينكه : ((انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها)) اشاره به مرگ علما واختيار است
نکات آیه
۱- یهود و نصارا ، از کتاب آسمانى (تورات و انجیل) برخوردار بودند. (والذین ءاتینهم الکتب) در اینکه مراد از «الذین ...» چه کسانى اند چند نظر ابراز شده است: ۱- یهود و نصارا ، ۲- آنها و مجوس ، ۳- مسلمانان.
۲- قرآن کتاب نازل شده بر پیامبر(ص) (بما أُنزل إلیک)
۳- یهود و نصارا ، در عصر پیامبر(ص) به گروههایى با گرایشهاى مختلف ، تقسیم شده بودند. (والذین ءاتینهم الکتب یفرحون ... و من الأحزاب من ینکر بعضه) «حزب» - چنان چه از«لسان العرب» استفاده مى شود - به مردمى که داراى اندیشه و رفتارى مشابهند گفته مى شود. «ال» در «الأحزاب» عهد ذکرى و اشاره به «الذین ...» (یهود و نصارا) دارد. بنابراین آنان در عصر بعثت به چند حزب که هر یک عقاید و گرایشهاى متفاوتى داشتند، تقسیم شده بودند.
۴- نزول قرآن بر پیامبر(ص) مایه سرور و شادمانى گروهى از یهود و نصارا بود. (والذین ءاتینهم الکتب یفرحون بما أُنزل إلیک) جمله «و من الأحزاب ...» (برخى از یهود و نصارا بخشى از قرآن را نمى پذیرند) حکایت از آن دارد که مراد از «الذین ... یفرحون» همه یهود و نصارا نیستند. از این رو در برداشت سرور و شادمانى به گروهى از آنان نسبت داده شد.
۵- گروههایى از اهل کتاب ، قسمتهایى از قرآن را نمى پذیرفتند و حقانیّت آن را انکار مى کردند. (و من الأحزاب من ینکر بعضه)
۶- پیامبر(ص) از ناحیه خداوند فرمان داشت که تنها او را بپرستد و براى او شریکى قائل نباشد. (قل إنما أُمرت أن أعبد الله و لا أشرک به)
۷- پیامبر(ص) از ناحیه خداوند فرمان داشت ، یکتاپرستى خویش و گریزش از شرک را اعلام کند. (قل إنما أُمرت)
۸- لزوم پرستش خدا و ضرورت پرهیز از شرک در عبادت (قل إنما أُمرت أن أعبد الله و لا أُشرک به)
۹- گروه هایى از یهود و نصارا داراى گرایشهایى شرک آلود بودند. (و من الأحزاب من ینکر بعضه قل إنما أُمرت أن أعبد الله و لا أُشرک به) چون جمله «قل إنما اُمرت ...» - که حاکى از توحید و یکتاپرستى است - در پاسخ گروه هایى از یهود و نصارا قرار گرفته است ، معلوم مى شود این گروه ها به پرستش غیر خدا و شرک در عبادت روى آورده بودند.
۱۰- حقایق توحیدى قرآن و دعوت آن به یکتاپرستى و نفى شرک ، عامل مخالفت برخى از یهود و نصارا با آن (و من الأحزاب من ینکر بعضه قل إنما أُمرت أن أعبد الله) طرح مسأله توحید و یکتاپرستى پس از «من ینکر بعضه» گویاى این است که از دلایل انکار قرآن از ناحیه برخى احزاب ، اصرار قرآن بر توحید و نفى شرک است.
۱۱- پیامبر(ص) مردمان را فقط به خداوند یکتا دعوت مى کرد و به پرستش او فرا مى خواند. (إلیه أدعوا) تقدیم «إلیه» بر «أدعوا» حاکى از حصر است.
۱۲- بازگشت پیامبر(ص) و نیز سایر انسانها فقط به خداوند است. (و إلیه مئاب) «مئاب» به معناى بازگشت است و کسره «مئابِ» در آیه شریفه ، حاکى از حذف «یاء» متکلم مى باشد. بنابراین «مئابِ» یعنى مئابى.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۳
- انجیل: انجیل از کتب آسمانى ۱
- انسان: فرجام انسان ها ۱۲
- اهل کتاب: ۱ اهل کتاب و قرآن ۵
- بازگشت به خدا: ۱۲
- توحید: آثار دعوت به توحید عبادى ۱۰; دعوت به توحید عبادى۱۱
- تورات: تورات از کتب آسمانى ۱
- شرک: آثار دعوت به اجتناب از شرک ۱۰; اجتناب از شرک عبادى ۸
- عبادت: اهمیت عبادت خدا ۸
- قرآن: آثار نزول قرآن ۴; تکذیب بخشى از قرآن ۵; مخالفان قرآن ۱۰; مکذبان قرآن ۵; نزول قرآن ۲
- گرایشها: گرایش به شرک ۹
- محمد(ص): اعلام تبرى محمد(ص) ۷; اعلام توحید محمد(ص) ۷; تکلیف محمد(ص) ۶، ۷; توحید عبادى محمد(ص) ۶، ۷; دعوتهاى محمد(ص) ۱۱; فرجام محمد(ص) ۱۲; کتاب آسمانى محمد(ص) ۲; محمد(ص) و شرک عبادى ۶، ۷; وحى به محمد(ص) ۴
- مسیحیان: ساختار اجتماعى مسیحیان صدراسلام ۳; شرک مسیحیان ۹; عوامل سرور مسیحیان ۴; عوامل مخالفت مسیحیان ۱۰; کتاب آسمانى مسیحیان ۱; گرایشهاى مسیحیان ۹; مسیحیان و قرآن ۱۰
- مشرکان: ۹
- یهود: ساختار اجتماعى یهود صدراسلام ۳; شرک یهود ۹; عوامل سرور یهود ۴; عوامل مخالفت یهود ۱۰; کتاب آسمانى یهود ۱; گرایشهاى یهود ۹; یهود و قرآن ۱۰