النحل ١٢٧
ترجمه
| النحل ١٢٦ | آیه ١٢٧ | النحل ١٢٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا صَبْرُکَ إِلاّ بِاللهِ»: شکیبائی تو جز با معونت و توفیق یزدان میسّر نیست. «لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ»: بر آنان اندوهگین مباش. غم ایشان را مخور.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۱۲ - ۱۲۸،سوره نحل
- مثلى متضمن هشدار نسبت به كفران نعمت و زنهار از عذاب مترتب بر آن
- نكاتى كه از آيه : ((فكلوا مما رزقكم الله حلالا طيبا)) استفاده مى شود
- نهى از بدعت در دين در اين آيه
- تحريم طيبات براى بنى اسرائيل ناشى از ظلم خودشان و عقوبت خدا در برابر عصيانآنان بوده است
- در مغفرت و رحمت الهى بسوى همگان باز است
- بيان مراد از اينكه ابرهيم (ع ) يك امت بود
- ذكر اوصاف ابراهيم (ع ) كه آثار تدين به دين خنيف او است
- معناى آيه ((انما جعل السبت على الذين اختلفوا فيه ...)) و مقصود از اختلاف يهود در سبت
- وجوهى كه مفسرين درباره اختلاف مذكور در آيه گفته اند
- معناى ((حكمت ))، ((موعظه )) و ((مجادله ))
- مراد از موعظه حسنه و جدال احسن در آيه : ((ادع الىسبيل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة وجادلهم بالتى هى احسن ))
- وجه ترتيب در ذكر حكمت و موعظه و جدال در آيه و بيان ضعف سخن بعضى مفسرين دربارهآن
- فضيلت صبر بر آزار مشركين و امر به پيامبر(ص ) به اينكه صبر كند و خدا به اوصبر داده است
- (روايت در ذيل آيات : ((ضرب الله مثلا...))، ((ان ابراهيم كان امة ...))، ((ادعو الىسبيل ربك )) و ((ان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم ...))
نکات آیه
۱- پیامبر(ص) در برابر اذیت و آزار دشمنان به آن حضرت، تنها مأمور به صبر و شکیبایى گردید و نه مجاز براى مقابله به مثل (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم فعاقبوا ... و اصبر) خداوند، در آیه قبل همه مسلمانان را مجاز به مقابله به مثل دانسته است; ولى در این آیه شخص پیامبر(ص) را مخاطب قرار داده و به او اختصاصاً فرمان صبر و مقاومت داده است. از ارتباط این دو آیه، برداشت فوق به دست مى آید.
۲- مبلغان دینى، موظف به پایدارى در راه تبلیغ و استقامت در برابر اذیت و آزار دشمنانند. (ادع إلى سبیل ربّک ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله)
۳- پیامبر(ص)، موظف به انتخاب و پیمودن برترین و ارزشمندترین راهها در مسیر دعوت خویش و در برخورد با دشمنان (و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر) برداشت فوق، با توجه به این نکته است که در آیه قبل، قصاص و نیز صبر براى مؤمنان تجویز شده; ولى در این آیه براى شخص پیامبر(ص) تنها صبر را - که برترین راه است - مشخص فرموده است.
۴- صبر و مقاومت در برابر اذیت و آزار دشمنان دین، مؤثرترین روش برخورد با آنان و بهترین راه تبلیغ اسلام است. (ادع إلى سبیل ربّک ... و إن عاقبتم ... و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر)
۵- صبر و مقاومت در برابر اذیتها و آزار دشمنان دین، تنها در پرتو عنایت و کمک خداوند میسر است. (و لئن صبرتم لهو خیر للصبرین . و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله)
۶- شکیبایى پیامبر(ص) در قبال تجاوزات دشمن، نیازمند امداد و توفیق الهى بود. (و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله)
۷- اذیت، آزار و تجاوزات دشمنان دین، بسیار شدید و تحمل آنها امرى دشوار براى پیامبر(ص) بود. (و اصبر و ما صبرک إلاّ بالله) از اینکه خداوند فرموده است: صبر تو اى پیامبر! تنها به توفیق الهى است، مطلب فوق به دست مى آید.
۸- پیامبر(ص)، به خاطر حق ناپذیرى کافران، بسیار محزون و اندوهگین بود. (و لاتحزن علیهم)
۹- پیامبر(ص)، به خاطر شکنجه و آزار مؤمنان توسط کافران، سخت اندوهگین و متأثر مى شد. * (و لاتحزن علیهم) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مرجع ضمیر «علیهم» مؤمنان باشد که از سوى کافران و مشرکان مکه به شدت شکنجه و آزار مى شدند.
۱۰- دلدارى و تسلى خداوند به پیامبر(ص) در غم او بر کفرورزى و حق ناپذیرى کافران (و لاتحزن علیهم)
۱۱- اشتیاق شدید پیامبر(ص) به هدایت مردم (و لاتحزن علیهم) تردیدى نیست که حزن و اندوه پیامبر(ص) درباره کافران، به خاطر شدت علاقه آن حضرت به هدایت مردم بود و اگر این اشتیاق نبود، حزن و اندوه هم وجود نداشت.
۱۲- مکر و حیله مداوم کافران، در قبال دعوت و هدایت گرى پیامبر(ص) (و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون)
۱۳- دلتنگى پیامبر(ص)، از مکر و حیله مستمر کافران (و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون)
۱۴- پیامبر(ص)، از بالاترین مرتبه صبر و تحمل در برابر اذیت، آزار و تعدیات دشمن، برخوردار بود. (و اصبر ... و لاتحزن علیهم و لاتک فى ضیق ممّا یمکرون) از اینکه پیامبر(ص) اختصاصاً به صبر مأمور گشت و صبر او تنها در پرتو عنایت و کمک خداوند میسر مى شد، به دست مى آید که صبر آن حضرت، صبرى ویژه و بسیار بزرگ بود.
موضوعات مرتبط
- تبلیغ: روش تبلیغ ۴; صبر در تبلیغ ۲
- خدا: آثار امدادهاى خدا ۵; اهمیت توفیقات خدا ۶
- دشمنان: روش برخورد با دشمنان ۳، ۴; صبر بر اذیتهاى دشمنان ۱، ۲، ۴، ۵، ۱۴
- دین: سختى اذیتهاى دشمنان دین ۷
- صابران ۱۴:
- صبر: مراتب صبر ۱۴
- کافران: اندوه بر حق ناپذیرى کافران ۸، ۱۰; تداوم مکرهاى کافران ۱۲، ۱۳; شکنجه هاى کافران ۹
- مبلغان: مسؤولیت مبلغان ۲
- محمد(ص): دعوتهاى محمد(ص) ۱۲; دلدارى به محمد(ص) ۱۰; روش دعوتهاى محمد(ص) ۳; زمینه صبر محمد(ص) ۶; صبر محمد(ص) ۱، ۱۴; علایق محمد(ص) ۱۱; عوامل اندوه محمد(ص) ۸، ۹، ۱۳; فضایل محمد(ص) ۱۴; محمد(ص) و مردم ۱۱; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۳; مشکلات محمد(ص) ۷; نیازهاى محمد(ص) ۶; هدایتگرى محمد(ص) ۱۱، ۱۲
- مسلمانان: شکنجه مسلمانان صدراسلام ۹
- نیازها: نیاز به امدادهاى خدا ۶
