الأعراف ٢٣
ترجمه
الأعراف ٢٢ | آیه ٢٣ | الأعراف ٢٤ | ||||||||||||||
|
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۲۵، سوره اعراف
- معناى تمكين انسان در زمين در جمله : (( و لقد مكناكم فى الارض ))
- سجده ملائكه براى جميع بنى آدم و براى عالم بشريت بوده است .
- بيان اين كه خلقت آدم در حقيقت ، خلقت جميع بشر بوده است و اشاره بهاقوال ديگرى كه در توجيه نسبت دادن خلقت آدم به همگان گفته شده است .
- ابليس با ملائكه بوده و فرقى با آنان نداشته و او و همه فرشتگان در مقامى قرارداشتند كه آن مقام ماءمور به سجده شده است .
- بيان اينكه مراد از امتثال و تمرد در امر ملائكه به سجود براى آدم و تمرد ابليس ، امورتكوينى است .
- تكبر و خودخواهى سرچشمه تمامى گناهان است .
- ملاك برترى در تكوينيات بستگى دارد به بيشتر بودن عنايات الهى واستدلال ابليس به برترى آتش غلط بوده است .
- وجوب امتثال امر الهى از جهت اين است كه امر، امر او است و دائر مدار مصالح و جهات خيرنيست
- توضيح در مورد اينكه امر ملائكه به سجده امرى تكوينى بوده است .
- كبريا خاص خداى سبحان است و از غير او تكبر پسنديده نيست .
- درخواست مهلت از خدا توسط ابليس
- محاصره انسان توسط شيطان از چهار طرف !
- مراد از (( مخلصين (( و (( شاكرين (( كه شيطان نمى تواند ايشان را بفريبد و اشارهبه طريقه گمراه كردن شيطان
- مراد از جمله (( الّا اءن تكوناملكين (( در خطاب به آدم و هوا
- اشاره به اهمال و قصور مفسرين در بحث از شيطان و شناختن او
- چند مطلب كه بايد در بحث از مساءله شيطان و حقايق دينى و تكوينى مربوط به آن بيانشود
- ۲- مراتب مختلف موجودات مقتضاى الهى است .
- ۳- آيات مربوط به داستان سجده آدم تصويرى است از روابط بين نوع انسانى و نوعملائكه و ابليس
- بهشت قبل از هبوط بهشت برزخى بوده نه بهشت جاويدان !
- قلمرو اغوا و اضلال شيطان ، ادراك انسانى و ابزار كار او عواطف و احساسات بشرى است .
- نحوه تصرفات ابليس در ادراك انسان
- ولايت شيطان بر آدميان در ظلم و گناه و ولايت ملائكه بر آدميان در اطاعت و عبادت
- بعضى از لشكريان ابليس از جنس بشرند
- خلاصه بحث درباره شيطان و وسوسه اندازى او
- بحث عقلى و قرآنى (مناظره اى كه شارح اناجيلنقل كرده و در تورات ذكر شده كه بين ابليس و ملائكه واقع شده است )
- در آفريدن خلايق و مخصوصا كفارى كه نتيجه خلقتشان خلود در آتش است چه حكمتى است ؟
- تكليف بندگان براى خدا چه سودى دارد؟!
- چرا خداوند انسان را بدون اينكه مكلف نمايدكامل نساخت و چرا او را كامل نيافريد؟
- تكليف ابليس و ملائكه به سجده بر آدم براى چه بود و لعن و عقاب ابليس بعد ازنافرمانى چرا؟
- پاسخ به دو شبهه ديگر
- بيان و توضيح جمله : (( لايسئل عما يفعل و هم يسئلون (( از نظر فلسفه و برهان و وحى
- اشاره به ابحاث ممتدّ متكلمان اشاعره و معتزله دربارهافعال خدا
- تقسيم علوم و مدركات انسان به : علوم كاشف از خارج و علوم اعتبارى و ذهنى
- فرق بين اين دو قسم از علوم
- جميع احكام عقلى از فعل خداوند اتخاذ شده است
- اشكالاتى كه بر راءى اشاعره در احكام نظرىعقل وارد است
- جريان احكام عقلى عملى در افعال خداى تعالى
- عقل نظرى در تشخيصهاى خود درباره معارف مربوط به خدا مصيب است .
- عقل عملى : جستجوى مصالح و مفاسد و حسن و قبحافعال در احكام تشريعى
- آياتى كه جريان عقل نظرى و عقل عملى را در ناحيه پروردگار تاءييد مى كند
- بحث روايتى (رواياتى در مورد شيطان و تمرد تو از سجده بر آدم و وساوس وتصرفات او...)
- بهشت آدم از باغهاى دنيا بوده است
- رد اينكه ملائكه و شياطين به تغيير ذات خود قدرت داشته باشند و به صور مختلفه درآيند.
- دو دسته روايات مربوط به تصرفات ابليس و كيفيت تصرف او در شعور آدمى
- ماجراى شگفت انگيز گفتگوى حضرت يحيى با ابليس
- بررسى گفتگوى ابليس با پيامبران الهى
نکات آیه
۱- آدم و حوا پس از توبیخ خداوند بر تناول از شجره نهى شده، به خطاى خویش پى بردند و بدان اعتراف کردند. (قالا ربنا ظلنا أنفسنا)
۲- خطا و لغزش آدم و حوا ستمى بود که آنان بر خویشتن روا داشتند. (قالا ربنا ظلنا أنفسنا)
۳- گناه و عصیان، ظلمى است از ناحیه انسان به خویشتن. (قالا ربنا ظلنا أنفسنا)
۴- آدم و حوا پس از اعتراف به لغزش خویش از خداوند خواستند تا گناهشان را بیامرزد و بر آنان ترحم کند. (قالا ربنا ظلنا أنفسنا و إن لم تغفر لنا و ترحمنا)
۵- آدم و حوا امیدوار به مغفرت و رحمت الهى (و إن لم تغفر لنا و ترحمنا)
۶- اعتراف به خطا و اظهار تذلل و عبودیت به درگاه خداوند، از آداب استغفار است. (ربنا ظلنا أنفسنا و إن لم تغفر لنا و ترحمنا)
۷- آدم و حوا خویشتن را به سبب خطا و لغزش از زیانکاران شمردند. (إن لم تغفر لنا و ترحمنا لنکونن من الخسرین)
۸- عصیان پروردگار، موجب زیان و خسران آدمى است. (ظلمنا انفسنا ... لنکونن من الخسرین)
۹- آدم و حوا آمرزش خدا و رحمت وى را تنها عامل نجات خویش از زیانکارى دانستند. (و إن لم تغفر لنا و ترحمنا لنکونن من الخسرین)
۱۰- مغفرت و رحمت الهى تنها امید و وسیله رهایى گنهکاران از خسران گناه است. (و إن لم تغفر لنا و ترحمنا لنکونن من الخسرین)
۱۱- نهایت تذلل و تضرع آدم و حوا در پیشگاه خدا، پس از توجه به خطاى خویش (ربنا ظلمنا ... لنکونن من الخسرین)
موضوعات مرتبط
- آدم (ع): و درخت ممنوعه ۱ ; استغاثه آدم (ع) ۱۱ ; اقرار آدم (ع) به عصیان ۱، ۴ ; امیدوارى آدم (ع) ۵ ; تضرّع آدم (ع) ۱۱ ; خطاى آدم (ع) ۷ ; دعاى آدم (ع) ۴ ; زیانکارى آدم (ع) ۷ ; ظلم آدم (ع) ۲ ; عصیان آدم (ع) ۱۱ ; عقیده آدم (ع) ۹ ; قصه آدم (ع) ۱، ۴، ۷ ; لغزش آدم (ع) ۲
- آمرزش: درخواست آمرزش ۴
- استغفار: آداب استغفار ۶
- اقرار: به خطا ۶
- امیدوارى: به آمرزش خدا ۵، ۱۰ ; امیدوارى به رحمت خدا ۵، ۱۰
- حوا: استغاثه حوا ۱۱ ; اقرار حوا به عصیان ۱، ۴ ; امیدوارى حوا ۵ ; تضرّع حوا ۱۱ ; حوا و درخت ممنوعه ۱ ; خطاى حوا ۷ ; دعاى حوا ۴ ; زیانکارى حوا ۷ ; ظلم حوا ۲ ; عصیان حوا ۱۱ ; عقیده حوا ۹ ; قصّه حوا ۱، ۴، ۷ ; لغزش حوا ۲
- خدا: آمرزشهاى خدا ۹ ; رحمت خدا ۹ ; سرزنشهاى خدا ۱
- خود: ظلم به خود ۲، ۳
- رحمت: درخواست رحمت ۴
- زیان: عوامل زیان ۷ ; عوامل نجات از زیان ۹، ۱۰ ; موجبات زیان ۸
- زیانکاران:۷
- سرزنش: آثار سرزنش ۱
- عبودیت: اظهار عبودیت ۶
- عصیان: آثار عصیان ۸ ; ظلم عصیان ۳
- علم: آثار علم ۱۱
- گناه: زیان گناه ۱۰ ; ظلم گناه ۳
- گناهکاران: عوامل نجات گناهکاران ۱۰