ص ٦١

از الکتاب
کپی متن آیه
قَالُوا رَبَّنَا مَنْ‌ قَدَّمَ‌ لَنَا هٰذَا فَزِدْهُ‌ عَذَاباً ضِعْفاً فِي‌ النَّارِ

ترجمه

(سپس) می‌گویند: «پروردگارا! هر کس این عذاب را برای ما فراهم ساخته، عذابی مضاعف در آتش بر او بیفزا!»

|مى‌گويند: پروردگارا! هر كس اين [عذاب‌] را براى ما پيش فرستاده عذاب او را در آتش دو چندان كن
مى‌گويند: «پروردگارا، هر كس اين [عذاب‌] را از پيش براى ما فراهم آورده، عذاب او را در آتش دو چندان كن.»
باز تابعان به درگاه خدا عرض کنند: پروردگارا، آن کس که برای ما این عذاب را پیش فرستاد تو در آتش، عذابش را چندین برابر بیفزا.
می گویند: پروردگارا! هر کس این عذاب را از پیش برای ما فراهم آورده است، برای او در آتش عذابی دو چندان بیفزا.
گويند: اى پروردگار ما، هر كس كه اين عذاب را پيشاپيش براى ما آماده كرده است عذابش را در آتش دو چندان افزون كن.
گویند پروردگارا هر کس که این را پیش پای ما گذاشته است، عذابش را در آتش دوزخ دو چندان بیفزای‌
گويند: پروردگارا، هر كه اين [عذاب‌] را فراپيش ما نهاد، او را عذابى دوچندان در آتش دوزخ بيفزاى.
و می‌گویند: پروردگارا! هر کس چنین جایگاه و عذابی را نصیب ما نموده است، عذاب او را در آتش دوزخ چندین برابر گردان.
گفتند: «پروردگارمان! هر کس این (عذاب) را برای ما پیش فرستاد، عذابش را در آتش چندان کن.»
گفتند پروردگارا هر که پیش فرستاد برای ما این را بیفزایش عذابی دو برابر در آتش‌

They will say, “Our Lord, whoever brought this upon us, give him double torment in the Fire.”
ترتیل:
ترجمه:
ص ٦٠ آیه ٦١ ص ٦٢
سوره : سوره ص
نزول : ٥ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١١
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«عَذَاباً ضِعْفاً»: عذاب دو چندان. عذابی چند برابر (نگا: اعراف / ).


تفسیر

تفسیر نور (محسن قرائتی)


قالُوا رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِي النَّارِ «61»

گويند: «پروردگارا! هر كس اين عذاب را براى ما فراهم ساخته، پس در آتشِ عذابِ او دو برابر بيفزا».

نکته ها

«مهاد» از «مهد» به معناى جايگاه و آرامگاه است.

«حَمِيمٌ» يعنى آب جوشان و «غَسَّاقٌ» يعنى چركابى كه از پوست دوزخيان مى‌چكد.

«مُقْتَحِمٌ» ورود در كار ترسناك را گويند.

«شكل» به معناى مثل و مانند و «أَزْواجٌ» به معناى انواع است. يعنى انواع ديگرى از همين گونه عذاب دارند.

پیام ها

1- سرلوحه‌ى خوبى‌ها، تقوا و سرلوحه‌ى بدى‌ها، طغيان و سركشى است. «إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ لَحُسْنَ مَآبٍ‌- إِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ»

2- طغيان عامل بد عاقبتى است. «لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ»

3- عذاب‌هاى دوزخ متنوّع و گوناگون است. «وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ»

4- در قيامت پيروان فساد، از پيشگامان خود تنفّر دارند. «أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنا»

5- انسان، دوزخِ خود را از پيش مى‌فرستد. «قَدَّمْتُمُوهُ لَنا»

6- دعوت ديگران به گناه، سبب سلب مسئوليّت از گناهكار نيست. با اين كه مى‌گويند: «أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنا» شما اين عذاب را براى ما فراهم كرديد، ولى خودشان نيز در دوزخ گرفتارند.

جلد 8 - صفحه 121

7- در نظام تربيتى اسلام، تشويق و تهديد در كنار هم است. (آياتِ پاداش متّقين و كيفر طاغين)

8- كسانى كه در دنيا و در مدار ايمان، به يكديگر دعا نكنند، در آخرت و در دوزخ به يكديگر نفرين خواهند كرد. «رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا»

9- تنها دعايى كه از دوزخيان مستجاب مى‌شود، دعاى افزودن عذاب براى پيش كسوتان كفر است. «فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً» «لِكُلٍّ ضِعْفٌ» «1»

10- ردّ و بدل كردن ناسزا يكى از برخوردهاى دوزخيان است. (گروهى مى‌گويند: «لا مَرْحَباً بِكُمْ» ولى جواب مى‌شنوند: «بَلْ أَنْتُمْ لا مَرْحَباً بِكُمْ»)

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



قالُوا رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِي النَّارِ (61)

قالُوا رَبَّنا: گويند پروردگار ما، مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا: هر كه پيش داشت براى ما اين عذاب را، يعنى سبب گمراهى را، فَزِدْهُ عَذاباً: پس زياد كن براى او عذاب را، ضِعْفاً فِي النَّارِ: دو برابر در آتش جهنم يكى به جهت گمراه شدن خود، و ديگر به سبب گمراه كردن ما.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


هذا وَ إِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ (55) جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمِهادُ (56) هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ (57) وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ (58) هذا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَكُمْ لا مَرْحَباً بِهِمْ إِنَّهُمْ صالُوا النَّارِ (59)

قالُوا بَلْ أَنْتُمْ لا مَرْحَباً بِكُمْ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنا فَبِئْسَ الْقَرارُ (60) قالُوا رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِي النَّارِ (61)

ترجمه‌

اين است و همانا براى سركشان بدى بازگشت است‌

آنجهنّم است كه داخل ميشوند در آن پس بد بسترى است‌

اين است پس بايد بچشند آنرا آب‌


جلد 4 صفحه 475

جوشان و چرك جراحت است‌

و ديگر از مانند آن اقسامى است گويند

اين دسته انبوهى كه داخل شده‌اند با شما گشايش مباد آنها را همانا آنها داخل شوندگان آتشند

جواب گويند بلكه شما گشايش مباد برايتان شما پيش فرستاديد آنرا براى ما پس بد قرارگاهيست‌

گويند پروردگارا كسى كه پيش فرستاد براى ما اين را پس زياد كن براى او عذابى دو چندان در آتش‌

تفسير

خداوند متعال پس از بيان احوال اهل تقوى در آيات سابقه فرموده اين است حال ايشان و براى اهل طغيان و سركشى از اطاعت خدا و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و ائمه اطهار هر آينه عاقبت و مرجع بدى است كه آنجهنّم است وارد ميشوند در آن و بد آرامگاه و بستر گسترده است براى آنها آن و پس از ورود و مشتعل شدن از آتش و التماس آب اين تشريفات ورودى آنها است كه بايد بچشند آنرا و آن آب جوش و چرك جراحات اهل دوزخ است و ديگر از نوع چشيدنى شبيه بآن اصنافى است مانند زقوم و زهر مار و عقرب و ساير گزندگان و چون رؤساء آنها وارد ميشوند و مى‌بينند جمعيّت زيادى بفشار دنبال آنها بجهنّم ميآيند بعضى ببعضى ميگويند اين فوج كه بزحمت با شما ميآيند گشايش و وسعت مباد براى آنها همانا آنان وارد ميشوند در جهنم و جا را بر ما تنگ ميكنند اتباع ميشنوند و جواب ميگويند بلكه گشايش و وسعت مباد بر خودتان شما از پيش جهنّم را براى ما آماده نموديد و ما را شما به اين روز انداختيد پس بد قرارگاهى است آن و نفرين ميكنند بآنها و ميگويند پروردگارا كسيكه اين جايگاه را قبلا براى ما تهيّه نمود باضلال و اغوا عذابش را در آتش دو برابر گردان اين نحو گفتگو بنظر حقير رسيد و ذكر شد ولى مفسّرين گفته‌اند خزنه جهنّم برؤساء ميگويند اينجماعت كه بفشار دنبال شما ميآيند اتباع شمايند و آنها در جواب ملائكه ميگويند گشايش مباد براى آنها چون ميآيند جاى ما را تنگ ميكنند و اتباع ميشنوند و در جواب آنها ميگويند بنحويكه ذكر شد و بنابراين يك قول علاوه بايد تقدير نمود و اخر بصيغه جمع بجاى آخر نيز قرائت شده است و قمّى ره طاغيان را باوّلى و دوّمى و بنى اميّه و آخر من شكله را به بنى عباس تفسير فرموده و ظاهرا ضمير من شكله را بچشنده رجوع داده و مقاولات بين رؤساء و اتباع را بآنها


جلد 4 صفحه 476

بحسب مراتب تقدّم خودشان در ظلم بآل محمّد صلّى اللّه عليه و اله نسبت داده است و غسّاق را نقل نموده كه واديى است در جهنّم كه در آن سيصد و سى كوشك است هر كوشكى سيصد اطاق دارد و هر اطاقى چهل گوشه دارد در هر گوشه مار بزرگى است در شكم هر مارى سيصد و سى عقرب است در نيش هر عقربى سيصد و سى سبوى زهر است كه اگر يكى از آنعقربها زهرش را بريزد بر اهل جهنّم همه را كفايت مينمايد و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله نقل نموده كه جهنّم تنگ شود بر اهلش مانند تنگى بن نيزه بر آن و غسّاق بآبى كه از سردى سوزنده است نيز تفسير شده و بتخفيف هم قرائت نموده‌اند و بعضى ضمير من شكله را بعذاب راجع دانسته‌اند و شكل را بجنس و ازواج را بانواع تفسير نموده‌اند و اللّه اعلم.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


قالُوا رَبَّنا مَن‌ قَدَّم‌َ لَنا هذا فَزِده‌ُ عَذاباً ضِعفاً فِي‌ النّارِ (61)

و ‌اينکه‌ ضعفاء و اتباع‌ ميگويند پروردگارا كساني‌ ‌که‌ مقدم‌ شدند و پيشواي‌ ‌ما شدند ‌در‌ عذاب‌ و ضلالت‌ ‌پس‌ زياد كن‌ ‌آن‌ ‌را‌ عذاب‌ ‌را‌ و مضاعف‌ فرما ‌در‌ آتش‌

جلد 15 - صفحه 263

دعائي‌ ‌که‌ ‌از‌ اهل‌ عذاب‌ مستجاب‌ ميشود همين‌ ‌است‌ ‌که‌ بعدد اتباع‌ عذاب‌ رؤساء و اكابر زياد ميشود بلكه‌ همين‌ اتباع‌ ‌هم‌ چون‌ اتباعي‌ داشتند ‌که‌ ‌هر‌ دسته‌ يك‌ دسته ديگر ‌را‌ اضلال‌ كرده‌ و بالاخص‌ علماء ‌آنها‌ عذاب‌ ‌آنها‌ ‌هم‌ مضاعف‌ ميشود چنانچه‌ خداوند ميفرمايد: قال‌َ لِكُل‌ٍّ ضِعف‌ٌ وَ لكِن‌ لا تَعلَمُون‌َ‌-‌ اعراف‌ آيه 36‌-‌

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 61)- ولی با این حال پیروان به این سخن راضی نمی‌شوند، چرا که رؤسای ضلالت را که عامل اصلی جرم بودند از خود مستحقتر می‌دانند لذا رو به درگاه خدا کرده «می‌گویند: پروردگارا! هر کس این عذاب را برای ما فراهم ساخته عذابی مضاعف در آتش دوزخ بر او بیفزا» (قالُوا رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِی النَّارِ).

ج4، ص196

عذابی به خاطر گمراهی خودشان و عذابی به خاطر گمراه کردن ما.

آری! این است سر انجام کسانی که با هم پیمان دوستی بستند و در راه انحراف و ضلالت بیعت کردند که وقتی نتایج شوم اعمال خود را می‌بینند به مخاصمت و دشمنی و نفرین بر یکدیگر بر می‌خیزند.

قابل توجه این که در این آیات ذکر نعمتهای پرهیزکاران تنوع بیشتری از ذکر مجازاتها و عذابهای طغیانگران دارد (در قسمت اول به هفت موهبت و در قسمت دوم به پنج عذاب اشاره شده) این شاید به خاطر پیشی گرفتن رحمت خدا بر غضب اوست «یا من سبقت رحمته غضبه»!

نکات آیه

۱ - پیروان طاغیان، از خداوند مى خواهند عذاب طغیان گران را در دوزخ دوچندان کند. (قالوا ربّنا من قدّم لنا هذا فزده عذابًا ضعفًا فى النار) «ضعف» به معناى دوچندان است.

۲ - اعتراف و توجه پیروان طاغیان در دوزخ، به ربوبیت پروردگار در هنگام درخواست از او (قالوا ربّنا)

۳ - طغیان گران، مورد نفرین پیروانشان در دوزخ (قالوا ربّنا من قدّم لنا هذا فزده عذابًا ضعفًا فى النار)

۴ - طاغیان، به اعتقاد پیروانشان، عامل دوزخى شدن آنان هستند. (قالوا ربّنا من قدّم لنا هذا فزده عذابًا ضعفًا فى النار) درخواست عذاب دوچندان براى طاغیان از سوى پیروان آنان، مى تواند گویاى برداشت یاد شده باشد.

موضوعات مرتبط

  • اقرار: اقرار به ربوبیت خدا ۲
  • جهنم: موجبات جهنم ۴
  • طغیانگران: آثار پیروى از طغیانگران ۴; اقرار پیروان طغیانگران ۲; بینش پیروان طغیانگران ۴; پیروان طغیانگران در جهنم ۲، ۳; خواسته هاى پیروان طغیانگران ۱; طغیانگران در جهنم ۳; عذاب طغیانگران ۱; نفرین بر طغیانگران ۳; نفرین پیروان طغیانگران ۳; نقش طغیانگران ۴
  • عذاب: درخواست عذاب مضاعف ۱

منابع