روایت:الکافی جلد ۲ ش ۱۴۷۷
آدرس: الكافي، جلد ۲، كتاب الإيمان و الكفر
عده من اصحابنا عن احمد بن محمد بن خالد عن ابيه عن هارون بن الجهم عن المفضل عن سعد عن ابي جعفر ع قال :
| الکافی جلد ۲ ش ۱۴۷۶ | حدیث | الکافی جلد ۲ ش ۱۴۷۸ | |||||||||||||
| |||||||||||||||
ترجمه
کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۵, ۴۸۹
از سعد، از امام باقر (ع)، فرمود: دلها چهارند دلى كه در آن نفاق و ايمان است و دلى كه وارونه است و دلى كه چركين و زنگ زده است، و دلى فروزنده و پاك، من گفتم: دل فروزنده كدام است؟ فرمود: به مانند چراغى در آن است، و اما دلى كه چركين و زنگ زده و مطبوع است دل منافق است، و دل فروزنده دل مؤمن است، اگر به او بدهد، شكر كند و اگر گرفتارش كند، صبر كند، و دل وارونه دل مشرك است. سپس اين آيه را خواند (۲۲ سوره ملك): «آيا كسى كه نگونسار راه رود بر چهره خود راهبرتر است يا كسى كه راستا به راه راست مىرود» و اما آن دلى كه ايمان و نفاق در آن به هم آميخته است مردمى بودند در طائف (گاهى مؤمن و گاهى كافر) و هر كدام در حال نفاق مرگش مىرسيد هلاك بود و اگر در وضع ايمان مرگش مىرسيد نجات داشت.
مصطفوى, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۴, ۱۵۲
سعد از امام باقر عليه السّلام حديث كند كه فرمود: همانا دلها چهار (گونه) اند: دلى كه در آن نفاق و ايمانست، و دلى كه وارونه است، و دلى كه مهر خورده است (و از چرك و زنگ روى آن پوشيده است)، و دلى كه تابناك و پاكيزه است، من عرضكردم: تابناك كدام است؟ فرمود: آنكه چون چراغى در آن است، و اما دل مهر خورده آن دل منافق است، و اما دل تابناك آن دل مؤمن است، كه اگر خدا باو بدهد شكر كند، و اگر گرفتارش كند صبر كند، و اما وارونه آن دل مشرك است، سپس اين آيه را خواند: «آيا آن كس كه نگونسار بر روى خويش راه رود راهنمونتر است يا آن كس كه ميرود استوار بر راهى راست؟» (سوره ملك آيه ۲۲) و اما آن دلى كه در آن ايمان و نفاق (هر دو) هست (دل) آن مردمى است كه در شهر طائف بودند (و گاهى مؤمن و گاهى منافق بودند) پس هر كدام در حال نفاق مرگش فرا ميرسيد (از لحاظ ايمان) هلاك بود، و اگر در حال ايمان اجلش ميرسيد رستگار بود.
محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۴, ۲۰۷
چند نفر از اصحاب ما روايت كردهاند، از احمد بن محمد بن خالد، از پدرش، از هارون بن جهم، از مفضّل، از ابن سعد، از امام محمد باقر عليه السلام كه فرمود: «دلها بر چهار قسم است: يكى دلى است كه در آن نفاق و ايمان است، و دويم دلى است كه سرنگون [است]، و سيم دلى است مُهر بر آن زده شده، و چهارم دلى است أَزْهَرْ و أَجْرَدْ». عرض كردم كه: ازهر چيست؟ فرمود كه: «در آن، مانند شكل چراغ است». «۱» تتمّه حديث، «امّا آن دلى كه بر آن مُهر زده شده، دل منافق است. و امّا دل روشن، دل مؤمن است كه اگر خدا به او عطا فرمايد، شكر كند، و اگر او را مبتلى گرداند، صبر كند. و امّا دل سرنگون، دل مشرك است» پس اين آيه را خواند كه: «أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى وَجْهِهِ أَهْدى أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ» «۲»؛ «و امّا دلى كه در آن ايمان و نفاق است، ايشان، گروهىاند كه در طائف بودند. پس اگر دريابد يكى از ايشان را اجَلَشْ؛ يعنى مرگ به او برسد بر حالت نفاقش، هلاك گردد، و اگر او را بر ايمانش دريابد، نجات يابد». __________________________________________________
(۱). و ازهر، به معنى روشن است و روشنكننده، و ماه و سفيدى روى، از كرم و جوانمردى. و اجرد، به معنى بىموى و بىگياه است. در اينجا كنايه است از سادگى و صافى دل. (مترجم) (۲). ملك، ۲۲. آيا كسى كه افتان و خيزان بر صورتش راه مىرود، رهيافتهتر است، يا آن كه راست قامت و بر راه راستمىرود؟ (مترجم)
