السّائِحُون
«سائِح» در اصل از مادّه «سیح» و «سیاحت»، به معناى جریان و استمرار گرفته شده.
و در این که منظور از «سائِح» در آیه فوق، چه نوع سیاحت و جریان و استمرارى است، در میان مفسران گفتگو است:
بعضى «سائح» را به معناى سیر در میان کانون هاى عبادت گرفته اند، در حدیثى از پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: سِیاحَةُ أُمَّتِی فِی الْمَساجِدِ «سیاحت امت من در مساجد است».
بعضى دیگر، «سائِح» را به معناى «صائم» و روزه دار گرفته اند; زیرا روزه یک کار مستمر در سراسر روز است، در حدیثى مى خوانیم که پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: إِنَّ السّائِحِیْنَ هُمُ الصّائِمُونَ «سائحان روزه دارانند».
بعضى دیگر از مفسران، «سیاحت» را به معناى «سیر و گردش در روى زمین»، و مشاهده آثار عظمت خدا، و شناخت جوامع بشرى، و آشنایى با عادات و رسوم و علوم و دانش هاى اقوام، که اندیشه انسان را زنده و فکر او را پخته مى سازد، دانسته اند.
بعضى دیگر از مفسران، «سیاحت» را به معناى سیر و حرکت به سوى میدان جهاد، و مبارزه با دشمن مى دانند، و حدیث نبوى معروف: إِنَّ سِیاحَةَ أُمَّتِى الْجَهادُ فِى سَبِیْلِ اللّهِ «سیاحت امت من جهاد در راه خدا است» را شاهد آن گرفته اند.
و سرانجام، بعضى آن را به معناى، سیر عقل و فکر در مسائل مختلف مربوط به جهان هستى، و عوامل سعادت و پیروزى، و اسباب شکست و ناکامى دانسته اند. ولى، با توجّه به اوصافى که قبل و بعد از آن شمرده شده، معناى اول مناسب تر از همه به نظر مى رسد; هر چند اراده تمام این معانى از این کلمه نیز، کاملاً ممکن است، زیرا همه این مفاهیم در مفهوم سیر و سیاحت جمع است.
«سائِح» از مادّه «سیاحت» به جهانگردانى نیز مى گفتند که بدون زاد و توشه راه مى افتادند، و با کمک هاى مردم زندگى مى کردند.
ریشه کلمه
- سيح (۳ بار)
قاموس قرآن
جريان و سير در صحاح آمده ساحَ الْماءُ: جَرى عَلى وَجْهِ الْاَرْضِ -ساحَ فى الْاَرْضِ:ذَهَبَ» طبرسى سير با مهلت فرموده:. ساح: چنانكه گذشت مكان خالى است از راغب استفاده مىشود كه ساح الماء يعنى در ساحه جارى شد ولى اين در صورتى است كه هر دو از يك ماده باشند. اما ساحه از سوح است و سيح يائى است [توبه:2]. چهار ماه در اين سرزمين بگرديد و معلت داريد. [توبه:112]، [تحريم:5]. به عقيده الميزان سائحون آنها اند كه از مسجدى به مسجدى و از محلى دينى به محلى گردش و سير مىكنند و در آيه دوم آن را صائمات فرموده است. طبرسى از ابن عباس و ديگران روزه داران نقل كرده و فرموده از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم مرفوعاًنقل شده «سَياحَةُ اُمَّتى الصَّيامُ» و به قولى آنانكه در روى زمين سير مىكنند و از آثار گذشتگان عبرت مىگيرند. و به قولى طلاب علوم اند كه براى اخذ علم سفر مىكنند. به نظرم بودن اين كلمه بهتر است يعنى مردان و زنانيكه در راه خدا و دين گردش و سير مىكنند خواه به مساجد باشد يا جهاد يا روزه و غيره در الميزان از حضرت رسول صلى اللّه عليه و اله و سلم نقل است «سَياحَةِ اُمَّتى فى المَساجِدِ» ايضاً «اِنَّ السائحينَ هُمُ الصّائِمون» ايضاً «اِنَّ سِياحَةَ اُمَّتى الْجِهادُ فى سَبيلِ اللّهِ» به قرينه اينكه صفات اينكه صفات ديگر خاص است مىشود آن را در آيه اول، صيام و جهاد و در آيه اول، صيام و جهاد و در آيه دوم فقط صيام گفت.
