الزخرف ٩
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَ خَلَقَهُنَ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ |
ترجمه
| الزخرف ٨ | آیه ٩ | الزخرف ١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لَئِن سَأَلْتَهُمْ»: (نگا: عنکبوت / ، لقمان / ، زمر / ).
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ «9»
و اگر از آنان سؤال كنى چه كسى آسمانها و زمين را آفريد؟ قطعاً خواهند گفت: آنها را (خداوند) قادر دانا آفريده است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ «9»
وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ: و اگر بپرسى از اين مشركان، مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ: كه آفريده است آسمانها و زمينها را و ايجاد آن نموده، لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَ: هر آينه گويند آفريده است آنها را، الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ: آن خدائى كه غالب است بر تمام چيزها بر وجهى كه هيچ چيز قدرت او را مغلوب نتواند ساخت، نه در ايجاد مكنونات نه در غير آن، دانا به مصالح خلق اشياء بر وجه اتقان. آيه دال است بر غايت جهالت و ضلالت ايشان، چه با وجود آنكه مقرند خالق همه اشياء او سبحانه باشد، ترك عبادت او نموده به ستايش غير اشتغال يابند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ كَمْ أَرْسَلْنا مِنْ نَبِيٍّ فِي الْأَوَّلِينَ «6» وَ ما يَأْتِيهِمْ مِنْ نَبِيٍّ إِلاَّ كانُوا بِهِ يَسْتَهْزِؤُنَ «7» فَأَهْلَكْنا أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشاً وَ مَضى مَثَلُ الْأَوَّلِينَ «8» وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِيزُ الْعَلِيمُ «9» الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ مَهْداً وَ جَعَلَ لَكُمْ فِيها سُبُلاً لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ «10»
ترجمه
و چه بسيار فرستاديم پيغمبرى در پيشينيان
و نمى‌آمد آنها را هيچ پيغمبرى مگر آنكه بودند كه باو استهزاء ميكردند
پس هلاك كرديم سختترين آنها را در دليرى نمودن و گذشت داستان پيشينيان
و هر آينه اگر بپرسى از آنها كه چه كس آفريد آسمانها و زمين را البتّه خواهند گفت آفريد آنها را خداوند ارجمند دانا
آنكه قرار داد براى شما زمين را بسترى و قرار داد براى شما راههائى باشد كه شما هدايت شويد.
تفسير
خداوند متعال براى تسليت خاطر حبيب خود فرموده چه بسيار از انبياء عظام را كه ما براى ارشاد و هدايت امم ماضيه و اقوام سابقه ارسال و اعزام نموديم و هيچ پيغمبرى نزد قومى نيامد مگر آنكه مورد استهزاء آنها واقع شد پس شجاع و دلير و سخت‌گيرترين آنها را با اتباع و انصارش بروز سياه و هلاكت ابدى انداختيم و قصص و حكايات آنها را مفصّلا در قرآن براى تو نقل نموديم اينك هم با كفّار قريش اين قوم مسرف متجاوز متجاسر تو همان معامله را خواهيم نمود و عجب در آنستكه اگر از آنها بپرسى چه كس آفريد آسمانهاى باين عظمت و زمين با اين وسعت را ميگويند خلق فرمود آنها را خداوند ارجمند تواناى دانا و اقرار بعزّت و قدرت و علم و دانش او مينمايند ولى بتهاى ناچيز ناتوان نافهم را ميپرستند و منكر قدرت خدا بر زنده نمودن مردمان ميشوند آن خداوندى كه زمين را مهد آرامش و پرورش شما قرار داد و براى هدايت شما بمقاصد خودتان در سفرها راههاى متعددى در كوه و دشت و صحرا و دريا مقرّر فرمود تا بقدرت واسعه حقّ پى بريد و بعلم و حكمت او هدايت شويد و از جمال مصنوع بجلال صانع واقف گرديد و بنابر اين مقصود از هدايت ميشود بمقصد باشد ميشود بمقصود و هو اعلم.
جلد 4 صفحه 595
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرض‌َ لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ العَزِيزُ العَلِيم‌ُ «9»
و هر آينه اگر از كفار و مشركين سؤال كني كيست آنكه خلق نموده آسمانها و زمين را هر آينه ميگويند خلق كرده آنها را عزيز قادر متعال عليم از روي علم و حكمت.
در بسياري از آيات اينکه نحوه سؤالات و اجوبه ذكر شده و اعتراف كفار و مشركين که خالق تمام آنها خداوند متعال است چون مي‌دانند بالحس و الوجدان به اينكه آلهه آنها قدرت بر خلقت مورچه ندارند چه رسد بخلقت اينکه عالم بالا طبقات آسمانها و شمس و قمر و كواكب که كرات جويّه است که با هزار برابر كره زمين است و آنچه در آنهاست از ملائكه و غير آنها که مكرر بيان شده مثل جنة المأوي، سدرة المنتهي، بيت المعمور، لوح، قلم، عرش، كرسي و خلقت زمين با اينهمه حيوانات و اشجار و فواكه انسان، جن، حبوبات، معادن و غير اينها البته.
وَ لَئِن سَأَلتَهُم مَن خَلَقَ السَّماواتِ وَ الأَرض‌َ ناچار لَيَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ العَزِيزُ که قادر
جلد 16 - صفحه 7
بر کل شي‌ء و قاهر بر آنها العَلِيم‌ُ که تمام از روي حكمت و صلاح خلق شده.
تنبيه: بسيار عجيب است از طبيعي که مي‌گويد اينها بخودي خود به اقتضاي طبيعت موجود شده.
جواب: طبيعت كجا بود و اينکه اقتضا را از كجا پيدا كرد و اعجب از اينها مفوضه هستند مثل اهل تصوف و عرفا و غلات و بعض شعراء که در حق ائمه ميگويند امر خلق و رزق به اينها تفويض شده اينها خلق مي‌كنند و روزي مي‌دهند و منكر توحيد افعالي هستند و به اخبار ضعيفه يا مؤوله استشهاد كردند با اينكه اينکه اخبار اشاره دارد يا مؤول است به اينكه بطفيل وجود اينها خداوند خلق فرموده و بعبارت ديگري اينها علت غايي موجودات هستند نه علت فاعلي و اعجب از اينها حكماء قديم هستند که ميگويند خدا علت است و يك معلول بيشتر ندارد و آن عقل اول است و سلب اختيار و قدرت و علم مي‌كنند و از اينکه جهت عالم را قديم مي‌دانند زيرا انفكاك معلول از علت محال است و عقول طوليه و عرضيه قائل هستند و عقل عاشر را كدخداي عالم مي‌دانند و غير اينکه از مزخرفات.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 9)- بخشی از دلائل توحید: از اینجا بحث پیرامون توحید و شرک شروع می‌شود، نخست از فطرت و سرشت انسانها برای اثبات توحید کمک می‌گیرد، می‌فرماید: «هر گاه از آنها بپرسی چه کسی آسمانها و زمین را آفریده مسلما می‌گویند: خداوند قادر و دانا آنها را آفریده است» (وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ).
نکات آیه
۱ - اعتقاد و اقرار مشرکان عصرت بعثت، به عزت و دانایى آفریدگار هستى (و لئن سألتهم ... لیقولنّ خلقهنّ العزیز العلیم)
۲ - مشرکان مکه، با نبوت پیامبر(ص) و پیام توحیدى آن حضرت در ستیز بودند، نه منکر وجود آفریدگار عزیز و داناى جهان. (و لئن سألتهم ... لیقولنّ خلقهنّ العزیز العلیم) با توجه به آیات پیشین - که نوعى خطاب و عتاب نسبت به منکران پیامبر(ص) دارد - برداشت یاد شده به دست مى آید.
۳ - نشانه هاى عزت (قاهر بودن) و دانایى آفریدگار جهان، غیر قابل انکار، حتى براى مشرکان (و لئن سألتهم ... لیقولنّ خلقهنّ العزیز العلیم)
۴ - مشرکان مکه، گرفتار شرک در زمینه هایى غیر از زمینه خالقیت خداوند (و لئن سألتهم من خلق)
۵ - اصل توحید و یگانگى آفریدگار هستى، امرى بدیهى و مورد پذیرش فطرت تمامى آدمیان (لیقولنّ خلقهنّ العزیز العلیم) از اعتراف مشرکان به یگانگى آفریدگار جهان هستى، مطلب یاد شده استفاده مى شود.
۶ - گفتار و روش کافران، با ادراک هاى عقلى و فطرى آنان همساز نیست. (و کم أرسلنا ... و لئن سألتهم من خلق ... لیقولنّ خلقهنّ العزیز العلیم) خداوند در این آیه مى فرماید: اگر از مشرکان و دین ناباوران سؤال شود که آفریدگار هستى کیست؟ آنان به دلیل عقل یا اعتقاد خود مى گویند: «آفریدگارى عزیز و دانا». در حالى که اگر آنان به راستى لوازم این باور را مى فهمیدند، جا نداشت که وحى قرآنى را مورد خدشه قرار دهند.
۷ - جهان آفرینش، داراى آسمان هاى متعدد است. (السموت )
۸ - جهان آفرینش، جلوه اى از قدرت شکست ناپذیر و علم گسترده خداوند است. (خلقهنّ العزیز العلیم)
۹ - خداوند، عزیز (پیروز شکست ناپذیر) و علیم (داراى علم بى کران) است. (خلقهنّ العزیز العلیم)
موضوعات مرتبط
- آسمان: تعدد آسمان ها ۷
- آفرینش: عظمت خلقت آفرینش ۸
- آیات خدا: آیات آفاقى ۸
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲; دشمنان اسلام ۲
- اسماء و صفات: عزیز ۹; علیم ۹
- اقرار: اقرار به عزت خدا ۱; اقرار به علم خدا ۱
- توحید: توحید در خالقیت ۴، ۵; فطریت توحید ۵
- خدا: نشانه هاى عزت خدا ۳، ۸; نشانه هاى علم خدا۳، ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۸; وسعت علم خدا ۸
- عقیده: عقیده به عزت خدا ۱; عقیده به علم خدا ۱
- کافران: بى منطقى کافران ۶; سخن کافران ۶; عمل کافران ۶; فطرت کافران ۶
- محمد(ص): دشمنان محمد(ص) ۲
- مشرکان: اقرار مشرکان صدراسلام ۱; خداشناسى مشرکان ۳; عقیده مشرکان ۳; عقیده مشرکان صدراسلام ۱
- مشرکان مکه: خداشناسى مشرکان مکه ۲; دشمنى مشرکان مکه ۲; شرک مشرکان مکه ۴; عقیده مشرکان مکه ۴; مشرکان مکه و محمد(ص) ۲
منابع
