نتایج جستجو

انبیا ۶; عطایاى خدا به انبیا ۵; قضاوت انبیا ۵، ۶; قضاوت برادران انبیا ۴; قضاوت پدران انبیا ۴; قضاوت خویشاوندان انبیا ۴; قضاوت فرزندان انبیا ۴; کتاب انبیا ۵;

سُوءاً» با گفتن‌ «هِيَ راوَدَتْنِي»، پاسخ مناسبى به زليخا داد.* 2- كسى كه در مقام قضاوت است بايد شكايت شاكى و دفاع متهم را بشنود و مدارك را بررسى كند و سپس نظر

براى تصدّى مقام قضاوت و حکومت (فلا و ربّک لا یؤمنون حتّى یحکّموک) برداشت فوق از کاربرد کلمه «ربّ» و اضافه آن به ضمیر خطاب استفاده شده است. ۷- قضاوت، از شؤون

گر چه مى توان گفت «حکم» در تعبیرات قرآن، معمولاً به معناى قضاوت و داورى است، ولى از آنجا که مقام قضاء، همیشه جزئى از برنامه حکومت است و از قاضى بدون پشتوانه

الحاکمین ۶ خدا: إتقان قضاوت خدا ۶; بشارتهاى خدا ۳; حتمیت وعده هاى خدا ۴; عدالت خدا ۶; قضاوت خدا ۷; وفاى خدا به وعده ۴; ویژگیهاى قضاوت خدا ۶ دعا: آداب دعا

اتمام حجت خدا ۲; اختصاصات خدا ۵، ۶; حتمیت قضاوت خدا ۸; دعوتهاى خدا ۲; سنتهاى خدا ۸; قضاوت اخروى خدا ۵; قضاوت خدا ۶ شرک: آثار شرک ۱، ۴; کفر شرک ۳ عذاب:

خدا ۲; ویژگیهاى ربوبیت خدا ۱۲; ویژگیهاى قضاوت خدا ۶، ۷، ۸ قضاوت: شرایط قضاوت ۹; علم در قضاوت ۹; قدرت در قضاوت ۹ کافران: اعراض از کافران ۵; حق ستیزى کافران

پاداش مى‌دهيم. و چون یوسف به سن رشد و کمال رسید او را مقام حکمت و نبوت (یا مسند حکمفرمایی) و مقام دانش عطا کردیم و این چنین ما نکوکاران عالم را پاداش می‌بخشیم

۱ ; جنیان هدایتگر ۱، ۵ حسن عقلى:۴ عدالت پیشگان:۱ قضاوت عدالت پیشگان ۱ ۴ قضاوت: عدالت در قضاوت ۵ ; قضاوت حق ۴ هدایت: ابزار هدایت ۳ ; روش هدایت ۳، ۶ هدایتگران:۱،

۴۵، ۴۶، ۵۰ قضاوت: احکام قضاوت ۴۷ ; اهمیت قضاوت ۱۳، ۱۴، ۴۹ ; ترس در قضاوت ۲۳ ; ترک قضاوت ۴۸ ; شرایط قضاوت ۴۵، ۴۷ ; قضاوت ظالمانه ۵۳ ; مبانى قضاوت ۳، ۹، ۱۱،

اخروى خدا ۱; قضاوت اخروى خدا ۳، ۶ صالحان: پاداش اخرو صالحان ۴ عمل صالح: آثار عمل صالح ۵ قیامت: پاداش در قیامت ۸; حاکمیت در قیامت ۱; قضاوت در قیامت ۲، ۳،

قبل نازل شد پس از اين خداوند تسجيل فرمود مطالب سابقه را بكلمه ذالك كه در مقام تقرير و تأكيد استعمال ميشود و ترجمه آن گذشت و بيان فرمود كه كسيكه عقوبت و

آیه ۵۱ است. و از جمله آنها، قضاوت ظالمانه و همسویى با کافران است. یعنى این قضاوت و همسویى، ناشى از حسادت یهود مى باشد. ۳- مقام پیامبرى و حکومت اعطا شده از

اخروى ۱۰ قضاوت: آثار قضاوت عادلانه ۲۰ ; اهمیّت عدالت در قضاوت ۱۶ ; قضاوت عادلانه ۲۱ محبوبان خدا:۱۸ محرمات:۹ محمد (ص): اختیارات محمد (ص) ۱۱ ; قضاوت محمد (ص)

آثار ربوبیت خدا ۹; قضاوت اخروى خدا ۵، ۶ دین: اختلاف در دین حق ۸ شنبه: تعطیلى شنبه ۱ صراط مستقیم: اختلاف در صراط مستقیم ۸ قیامت: قضاوت در قیامت ۵، ۶; ویژگیهاى

اللّه) «إلاّ من رحم اللّه» مى تواند استثناى از «و لا هم ینصرون» باشد. ۵- مقام شفاعت و شفاعت گرى، تنها از آنِ برخورداران از رحمت الهى * (إلاّ من رحم اللّه)

زمینه پاداشهاى خدا ۵; زمینه قضاوت خدا ۵; زمینه کیفرهاى خدا ۵; سنتهاى خدا ۱۰، ۱۱; عرصه قضاوت خدا ۶، ۷; عطایاى خدا ۲; قضاوت خدا ۸; مقدرات خدا ۷، ۹; مهلت

تجاوزگرى ۸ خدا: آثار قضاوت اخروى خدا ۹; آثار قضاوت خدا ۱۰; تعالیم خدا ۱۱; تهدیدهاى خدا ۸، ۱۳; سرزنشهاى خدا ۸; عطایاى خدا به بنى اسرائیل ۱; قضاوت اخروى خدا ۷; نشانه هاى

از خود ۶ صفات: صفات پسندیده ۶ فراموشکاران: مهلت به فراموشکاران ۳ قضاوت: عدالت در قضاوت ۶ مسؤولیت پذیرى ۶: موسى(ع): آثار پرسشهاى موسى(ع) ۲; استمهال موسى(ع)

۱۳ عرش: نقش عرش ۶ عمل: آثار عمل ۸; عمل پسندیده ۲ قضاوت: عدالت در قضاوت ۷; قضاوت به حق ۷، ۱۰; ملاک قضاوت ۷ قیامت: رؤیت عرش در قیامت ۵،۴ کمال: منشأ کمال ۱۳

علم ۴; اهمیت علم ۲، ۵; علم و عمل ۲ عمل: ملاک عمل ۵ قضاوت: احکام قضاوت ۵; ملاک قضاوت ۵; نقش علم در قضاوت ۵ قلب: استفاده از قلب ۷; پرسش از قلب ۹، ۱۱; فواید

ونظر حضرت يعقوب اظهار نظر خواهند كرد. 1- وجدان مجرم را براى تعيين كيفرش، به قضاوت بخوانيد. فَما جَزاؤُهُ‌ ... قالُوا فَما جَزاؤُهُ إِنْ كُنْتُمْ كاذِبِينَ

بپرسى كيست خالق آسمانها و زمين بدون درنگ ميگويند خداى يگانه و با وجود اين در مقام پرستش و ستايش بوسوسه شيطان بت‌پرست شده‌اند پس بايد پيغمبر صلّى اللّه عليه

(50) ترجمه‌ و ياد كن در كتاب ابراهيم را همانا او بود بسيار راستگو و داراى مقام رفيع نبوت‌ وقتى كه گفت بپدرش اى پدر من چرا ميپرستى چيزى را كه نميشنود و نميبيند

زلیخا ۱۱; قضاوت خویشاوندان زلیخا ۸، ۹; کامجویى زلیخا ۲، ۵ عزیزمصر: عزیزمصر و قصه یوسف (ع) ۷ قضاوت: امارات قضایى در اثبات دعوا ۱۱; عدالت در قضاوت ۹; نقش امارات

ظلم ۸ عمل: آثار اخروى عمل ۲، ۳; حسابرسى اخروى عمل ۷; مسؤول عمل ۴ قضاوت: تأخیر در قضاوت ۸ قیامت: پاداش در قیامت ۱، ۵; حسابرسى در قیامت ۷; کیفر در قیامت ۱،

مسلمانان). «يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ» 3- روح لجاجت وعناد، مسير قضاوت را عوض مى‌كند. يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَ جلد 2 - صفحه 83 الطَّاغُوتِ وَ

به رهبر است. «لِيُطاعَ‌- جاؤُكَ» 4- رها كردن انبيا ورجوع به طاغوت، ظلم به مقام انسانى خود است. «ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ» (با توجّه به ارتباط اين آيه با آيات

آثار حکمت خدا ۲۹; آثار علم خدا ۲۹; توصیه هاى خدا۱; حاکمیت خدا ۲۷; قضاوت خدا ۲۷; ملاک قضاوت خدا۲۹; نواهى خدا ۸ دین: آثار شکست در دین ۳۱; آسیب شناسى دینى ۳۱;

عطایاى خدا ۶ ; قضاوت خدا ۱۱ دین: موانع گرایش به دین ۹ روابط اجتماعى:۳ روابط بین الملل:۱۲ زیرکى: اهمیّت زیرکى ۵ فرصت طلبان:۲ قیامت: قضاوت در قیامت ۱۱ کافران:

بوده و حق بودن دين ما مسلّم است و دين شما حق بودنش معلوم نيست و خداوند در مقام ردّ آنها فرموده بعد از آنكه اجابت شد طلب معجزه آنان براى ثبوت دين اسلام و

ممکن است علی رغم تهیدستی مقام بلندی از نظر ایمان و انسانیت داشته باشند و روحشان آزرده شود و از سوی دیگر سوء ادبی است نسبت به مقام شامخ پروردگار. و در پایان

آنچه مى‌گويند كافران از انكار قيامت و وحدانيت و نبوت و سخنان نالايق نسبت به مقام رسالت، وَ ما أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ: و نيستى تو بر ايشان تسلطى كه به

و نه از روی تظاهر و ریا، و نه برای کسب عنوان قهرمانی و نه برای بدست آوردن مقام و ثروت و کسب موفقیت و قدرت، بلکه تنها به خاطر فرمان خدا و آن گونه که به تو

چشم خيانت دوخته و دستش به خون بى گناهان آلوده است خلافت روى زمين دهد، و مقام قضاوت را به طور مطلق به او بسپارد؟! تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۲۶۲ اين آيه از پنج

اسرار حضرت خضر نسبت اراده معيوب نمودن كشتى را بخود داده براى آن بوده كه در مقام عبوديّت مراعات ادب شده باشد و نقص را اگر چه در ظاهر باشد نسبت بخدا ندهد و

ميخواست بفرزندى اختيار مينمود ولى او حاجت بگرفتن زن و فرزند براى خود ندارد و مقام مقدّسش اجلّ از اين امور است چون او يگانه است مجانس و مشابه و عديل و نظيرى

را مى شناسد هرگز گرفتار انحراف به خاطر نيازها و حب و بغضها نمى گردد. در مقام قضاوت و داورى نيز عادلانه ترين داوريها، داورى خدا و پيامبر و امام معصوم است

نكرديد مگر يك روز چون تمام مدت دنيا در برابر آخرت مانند يكروز است و در اين مقام اقوال ديگرى در مجمع و غيره ذكر شده و چون مخالف با ظاهر و اعتبار بود حقير

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

لِلْمُؤْمِنِينَ» 3- خداوند پيامبرش را دلدارى مى‌دهد. «إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي» 4- قضاوت، از شئون ربوبيّت الهى است. «إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي» 5- حكم‌هاى الهى، مخصوص

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

القرآن قسم است و جوابش بل الّذين كفروا است و پس از آن خداوند جلد 4 صفحه 457 در مقام تهديد و تحذير كفار از عواقب و خيمه كفر و عصيان فرموده چه بسيار هلاك و مشمول

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

بحبيب خود كه هميشه در مقام تسليت خاطر مبارك او است لابدّ بايد در مقابل امر منكرى العياذ باللّه واقع شده باشد و اعتذاراتى كه در اين مقام شده از قبيل آنكه پيغمبر

است. راستى كه اين همان امتياز آشكار است.» و سلیمان وارث (ملک) داود شد (و مقام سلطنت و خلافت یافت) و گفت: ای مردم، ما را زبان مرغان آموختند و از هرگونه

۶ ایمان: آثار ایمان به خدا ۵، ۶; آثار ایمان به قیامت ۶ خدا: حتمیت قضاوت خدا ۴; قضاوت اخروى خدا ۴; گواهى خدا ۳، ۷; نظارت خدا در عقد ۵; نظارت خدا در معاملات

خودبينى و نخوت، رخنه در اساس منيع جلالت و رفعت ايشان نيندازند و در همه احوال مقام تضرع و تذلل را نسبت بمقام ذو الجلال منظور دارد. وَ لَقَدْ آتَيْنا داوُدَ

حقانیت قضاوت خدا ۲، ۴; درخواست قضاوت خدا ۱; زمینه امدادهاى خدا ۶; زمینه رحمت خدا ۶; شؤون ربوبیت خدا ۴; عدالت خدا ۴; ملاک قضاوت خدا ۲، ۵; ویژگیهاى قضاوت خدا

و عظیم الشّأن است که به تو نازل کردیم تا امت در آیاتش تفکر کنند و صاحبان مقام عقل متذکر (حقایق آن) شوند. این کتاب پربرکتی است که آن را بر تو نازل کرده

۳ ; نزول قرآن ۱، ۳ ; نقش قرآن ۶، ۸، ۱۲، ۱۷ قضاوت: شرایط قضاوت ۱۸، ۱۹ ; مبانى قضاوت ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۷ ; ملاک قضاوت مشروع ۱۶ کتب آسمانى: حقانیت کتب آسمانى ۵،

نكرديد مگر يك روز چون تمام مدت دنيا در برابر آخرت مانند يكروز است و در اين مقام اقوال ديگرى در مجمع و غيره ذكر شده و چون مخالف با ظاهر و اعتبار بود حقير

واسطه تسخير باد و شياطين و دانستن زبان پرندگان و... بوده است و اين منافى مقام پيامبر نيست كه از خدا چنان ملكى بخواهد كه بتواند هر چه بيشتر در هدايت و سعادت

صفت عين باشد كه حذف شده و الا بمعناى حجّت و بيّنه است كه ذكر شد اگر چه در مقام اعتذار براى خود عذر تراشى‌ها نمايد چنانچه قمى ره نقل فرموده كه مراد آنستكه

جدايى مى‌افتد، حتّى بهشتيان در بهشت درجاتى دارند.) 4- قيامت، روز حسابرسى و قضاوت است، نه عذرخواهى. «لا يُؤْذَنُ لَهُمْ‌ «1». كافى، ج 8، ص 178. «2». كهف، 47

مگر آنكه منع شوند باران را. «2» و حضرت امير المؤمنين عليه السّلام چون از قضاوت فارغ شدى به بازار كوفه آمدى و فرمودى: اى مردمان از خدا بترسيد و كيل و وزن

سليمان عليه السّلام علم خاصى عنايت فرمود كه ظاهرا علم معارف و احكام و حكمت و قضاوت و سياست و رياست باشد و هر دو شكر و حمد خدا را بجاى آوردند براى مزيّت علمى

داده است خداوند بخشنده و پسنديده است گفتار او را در باره خلق براى منزلت و مقام او در نزد خداوند يا نفع نميدهد شفاعت مگر در باره كسيكه خداوند اذن شفاعت براى

۱۷; حقّانیت حکم خدا ۱۶; حکم خدا ۱۲، ۱۳، ۱۴; سنّتهاى خدا ۱۷; عطایاى خدا ۲; قضاوت خدا ۲۰; مظاهر ربوبیت خدا ۲ دلیل: تبعیت از دلیل ۵ عذاب: درخواست تسریع در عذاب

«ع» مراد از «حكمت» و «فَصلُ الخطاب»، كه به داود «ع»، داده شده بود ماجرای قضاوت حضرت داود «ع»، و استغفار و انابۀ او آیا داستان مراجعه کنندگان به داود«ع»،

پشیمانى بى ثمر ۲۲، ۲۶; کتمان پشیمانى ۲۶ تبلیغ: آثار تبلیغ ۸ جبرواختیار :۶ خدا: قضاوت اخروى خدا ۷ دین: آسیب شناسى دینى ۸ شرک: آثار شرک ۹ ظالمان: پشیمانى اخروى

اللّه در اجراى این امر مانند آهن داغ باشم یا این که در مقام تحقیق برآیم. پیامبر فرمود: در مقام تحقیق برآى على به طرف حجره ماریه رفت و دید پسرعموى وى نزدش

و نگويند چه مزيّتى دارند واردين بر ما خداوند بلند ميكند مقام اهل ايمان را بقدر ايمانشان و مقام علما و دانشمندان را بدرجاتى بر آنها و خدا از اعمال بندگان

خدا و خود را فراهم كرد و در روايت كافى از امام صادق عليه السّلام نيل باين مقام كه خشنودى بنده از خدا و خشنودى خدا از او است و وصول ببهشت در برزخ و قيامت

نپرستيدن جز او نيكى كردن به والدين ، از مهمترين واجبات بعد از توحيد آيه در مقام انحصار حكم به دوران پيرى پدر ومادر نيست ! امر به تواضع وخضوع در برابر والدين

نپرستيدن جز او نيكى كردن به والدين ، از مهمترين واجبات بعد از توحيد آيه در مقام انحصار حكم به دوران پيرى پدر ومادر نيست ! امر به تواضع وخضوع در برابر والدين

گونه مى‌توان معنا كرد: يكى آنكه خداوند داراى درجات و منزلت بلند و برترين مقام است، ديگر آنكه خداوند درجات مردم را بر حسب لياقت آنان بالا مى‌برد، نظير آيه‌

گفته شود. «يا أَبَتِ» 6- در نهى از منكر، با ايجاد سؤال، وجدان افراد را به قضاوت گيريم. «لِمَ تَعْبُدُ» 7- در نهى از منكر، از منكرهاى اعتقادى شروع كنيم. (متأسفانه

وفاى به عهد ۲۰ عهدشکنى: حرمت عهدشکنى با خدا ۱۹ غصب: احکام غصب ۱ قضاوت: عدالت در قضاوت ۱۳ کمخفروشى: حرمت کمخفروشى ۶، ۸ گواهى: عدالت در گواهى ۱۳ محرمات:۱،

در فهم و محدوديّت ماست. «إِلَّا بِالْحَقِّ» 3- فرد حكيم در كار خود منتظر قضاوت و داورى مردم نيست. «إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ»

آورده و از همه شما به امر خدا قائم تر و به عهد خدا وفادارتر و به حکم خدا قضاوت کننده تر و با عدل و دادتر در امور رعیت و مزیت او بر شما در نزد خدا بزرگتر

يعنى شام كه بلادى است پر نعمت و فراوان. نزد بعضى مراد بيت المقدس باشد، زيرا مقام انبياء است. نزد بعضى مراد مكه است، چنانچه فرموده‌ «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ

شما مثالی زد: آیا هیچ یک از غلام و کنیزان ملکی شما در آنچه (از مال و حقوق و مقام) که ما روزی شما گردانیدیم با شما شریک هستند تا شما و آنها در آن چیز بی‌هیچ

فَمَنْ يَخْلُقُ كَمَنْ لا يَخْلُقُ» 2- در شيوه‌ى تبليغ، وجدانِ مخاطب را به قضاوت بگيريد و عقل و فطرت او را بيدار كنيد. «أَ فَلا تَذَكَّرُونَ» 3- عقل و وحى

«أَخْبَتُوا إِلَی رَبِّهِمْ»: در برابر خدای خود فروتنی و کرنش می‌کنند. به عدالت و قضاوت خدای خود اطمینان دارند (نگا: حجّ / و ). Tabber requires Javascript to function

ترجمه تفسير: نكته ها: ۱ - روشنترين تصوير از تولد عيسى ( عليه السلام ) ۲ - مقام مادر ۳ - بكر زائى ۴ - چگونه نوزاد سخن مى گويد فَأَتَتْ بِهِ قَوْمَها تَحْمِلُهُ

اين حرف توهين به مقام انبياى خدا و اولياى او، و منحط نمودن مواقف عبوديت آنان تا درجه مردم متوسط است ، كه اسير هواى نفس و جاهل به مقام پروردگار خويشند،

داشته باشند، توبه كنند و اگر قابل نبودند، در قيامت به حسابشان برسد. 1- زود قضاوت نكنيد و خداوند را غافل مپنداريد. «لا تَحْسَبَنَّ» 2- مهلت دادن به ستمگران،

كَالْأَعْمى‌ ... وَ الْبَصِيرِ 2- در تبليغ، با شيوه‌ى سؤال، وجدان افراد را به قضاوت بطلبيم. «هَلْ يَسْتَوِيانِ» مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمى‌ وَ الْأَصَمِّ

ترجمه تفسير: نكته ها: ۱ - روشنترين تصوير از تولد عيسى ( عليه السلام ) ۲ - مقام مادر ۳ - بكر زائى ۴ - چگونه نوزاد سخن مى گويد يا أُخْتَ هارُونَ ما كانَ أَبُوكِ

«أَرْبَعَةً مِنْكُمْ» 3- گواهى بر زنا واجب نيست. «فَإِنْ شَهِدُوا» 4- در قضاوت به علم خود اكتفا نكنيم، گواهى لازم است. «فَإِنْ شَهِدُوا فَأَمْسِكُوهُنَّ»

تفسير شده و بعضى بى‌نيازى آن حضرت را بقناعت و مقام رضاى او تفسير نموده‌اند و اقوال ديگرى هم در اين مقام از مفسّرين نقل شده كه چون منطبق با ظاهر آيات و

تفسير شده و بعضى بى‌نيازى آن حضرت را بقناعت و مقام رضاى او تفسير نموده‌اند و اقوال ديگرى هم در اين مقام از مفسّرين نقل شده كه چون منطبق با ظاهر آيات و

بگوييم در مقام تفسير ماقبل خود نيست . و ما در تفسير آيه شريفه «و هو الذى انشاءكم من نفس واحدة فمستقر و مستودع » مطالبى آورديم كه مناسب با اين مقام است ، هر

تفسير شده و بعضى بى‌نيازى آن حضرت را بقناعت و مقام رضاى او تفسير نموده‌اند و اقوال ديگرى هم در اين مقام از مفسّرين نقل شده كه چون منطبق با ظاهر آيات و

تفسير شده و بعضى بى‌نيازى آن حضرت را بقناعت و مقام رضاى او تفسير نموده‌اند و اقوال ديگرى هم در اين مقام از مفسّرين نقل شده كه چون منطبق با ظاهر آيات و

انحراف است. «وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ» «4» هواپرستى، مانع قضاوت عادلانه است. «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى‌»

تفسير شده و بعضى بى‌نيازى آن حضرت را بقناعت و مقام رضاى او تفسير نموده‌اند و اقوال ديگرى هم در اين مقام از مفسّرين نقل شده كه چون منطبق با ظاهر آيات و

اينكه افتراء بر خداست تجديد نظر نموده (و كلاه خود را قاضى نموده ) به حق قضاوت كنند، لذا در اين آيات هم كه باز براى عبرت دادن است متعرض مساءله بت پرستى

به خاطر تفرقه و سستى و اطاعت نكردن خودتان از فرماندهى بوده است. 1- هنگام قضاوت، تلخى‌ها و شيرينى‌ها را با هم در نظر بگيريد. تنها شكست‌ جلد 1 - صفحه 644

پيدا مى‌شود. أَخْرَجْنا ... مِنَ الْأَرْضِ‌ 3. حرف مى‌زند، «تُكَلِّمُهُمْ» قضاوت مى‌كند و از آينده مردم خبر مى‌دهد. أَنَّ النَّاسَ كانُوا ... 4. حرف او همچون

توجه به وضع اقتصادى مردم (فاذاً لا یؤتون النّاس نقیراً) جمله «فاذاً ... » در مقام مذمت و نکوهش چنین روشى است. ۷- بخیلان، مورد نکوهش و مذمت خداوند هستند. (فاذاً

پيمان‌شكنى و تمرّد آنان بود. «ما وَجَدْنا لِأَكْثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍ» 2- در قضاوت بايد انصاف داشت. «لِأَكْثَرِهِمْ»، نه همه‌ى آنها. 3- كارنامه‌ى تاريخ گذشتگان

شَيْ‌ءٍ» «6» 7. حكمت. «آتَيْناهُ الْحِكْمَةَ وَ فَصْلَ الْخِطابِ» «7» 8. قضاوت. «فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ» «8» 9. نرم شدن آهن در دست او. «أَلَنَّا

معنا نيست ، جز اينكه علت عذاب ساكتين را خوددارى از صيد دانسته ، وحال آنكه مقام اقتضاء چند روايت در مورد قرار گرفتن كوه بر بالاى سر بنىاسرائيل و پذيرفتن

شود. «لا تَأْخُذْکُم بِهِمَا رَأْفَةٌ»: مراد این است که حدود خدا را به سبب مقام مردمان، شفاعت و میانجیگری دیگران، لومه این و آن، وسوسه شیطان، و غیره تعطیل

و خود را به او بچسباند ولى با وى نزدیکى و جماع نکند درباره چنین مردى چه قضاوت خواهى نمود؟ عمر بن الخطاب که در آن میان حضور داشت به ابوالیسر گفت: اگر این

اند كه هم مقام والاى اين پيامبر را روشن مى كند و هم ويژگيهاى يك انسان كامل را: ۱ - به پيامبر اسلام (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) با آن عظمت مقام دستور مى

ناملايمات در مقام عمل است. يعنى: به معناى آن جنب و جوشى است كه شخصِ ترسيده، براى دفع شر انجام مى دهد. به خلاف «خشيت»، كه گفتيم تأثّر در مقام ادراك است. بنابراين،

نشده است نه با آيات ديگر و نه با آيات سنت وجه اكتفا آيه به نكاح با كنيزان در مقام تنزيل دادن تكليف وجه آوردن جمله بعضكم من بعض (همه از هم هستيد) در آيه «و

عالمى كه انبياء از آن خبر مى دهند را با علم خودشان مقايسه مى كنند، مقام پروردگار را با مقام يك پادشاه و صفات و افعال خداى تعالى را با صفات و افعال او و كتابها

چه بسا آزمايش الهى است. انسان چون حكمت الهى و مصالح امور را نمى‌داند، زود قضاوت مى‌كند، مأيوس مى‌شود و كفر مى‌ورزد. 1- كاميابى‌هاى انسان تنها در حدّ چشيدن

ليس لك به علم ). نه در عمل شخصى خود از غير علم پيروى كن ، و نه به هنگام قضاوت درباره ديگران ، نه شهادت به غير علم بده ، و نه به غير علم اعتقاد پيدا كن

خدا و خود را فراهم كرد و در روايت كافى از امام صادق عليه السّلام نيل باين مقام كه خشنودى بنده از خدا و خشنودى خدا از او است و وصول ببهشت در برزخ و قيامت

پيش از آنكه بميريد و اين مقام كملّين و سابقين و مقربين است و جلد 1 صفحه 28 اكمل مصاديق انفاق در راه خدا است و موقوف بطى هفت مقام است نفس و عقل و قلب و روح

نهى خود را به مقام و منزلتى كه خداى سبحان در نظر مؤ منين دارد پيوند داده و مربوط سازيم ، به طورى كه مخالفت امر و نهى ما، خوار شمردن مقام خداى تعالى باشد

امارات قطعيّه‌اى شدند كه در مدّت اين دو سفر براى مستخدمين حضرت از حال و مقال و مقام و سيره و معامله آنها كشف شده بود كه اهل سرقت نيستند لذا قسم ياد نمودند كه

شده است ، «هذا ما توعدون لكل اواب حفيظ». اين تعبيرات نشان مى دهد كه مقام اوابين مقام والا و ارجمندى است ، و هنگامى كه به منابع لغت مراجعه مى كنيم مى بينيم

است) تا چون از آب بوگندو سير شده و مطالب بيهوده گنج كرده ميان مردم به مسند قضاوت قاطع نشسته، و تعهد كرده موضوعى كه بر ديگرى مشتبه است حل كند و اگر بر خلاف

كلمه حيوان بر وزن غليان مصدر است بمعناى حيات ولى مشعر بحركت و جنبش لذا در مقام مبالغه استعمال ميشود و يكى از موارد كه بحال طبيعى و ارتكاز فطرى كفار اقرار

باطن » (البته روشن است كه بسيارى از پيامبران داراى مقام امامت نيز بوده اند). در حقيقت مقام امامت ، مقام تحقق بخشيدن به اهداف مذهب و هدايت به معنى «ايصال

با نظريه است . در نتيجه معناى حكم ، قضاوت به حق در خوبى و يا بدى يك عمل ، و تطبيق عمل با آن قضاوت است و اين قضاوت به حق همان است كه به انبياء داده مى شود،

هارون وحى مى كرد پرسيدم : بفرماييد ببينم آيا حكومت در بنى اسرائيل و منصب قضاوت و امر و نهى به هر دو واگذار بود؟ فرمود: موسى با پروردگارش مناجات مى كرد،

صفحه ۲۸۲ بازگو كرده اند، و گفته اند نه مقام نبوت و حكومت الهى به انگشتر وابسته است . و نه هرگز خداوند اين مقام را از پيامبرى گرفته ، شيطانى را به صورت

عذاب ، هر جا كه سخن از قضاوت به ميان آيد اين سوال به ذهن شنونده وارد مى شود كه آيا اين قضاوت به عدالت است يا حقكشى ؟ و آيا در اين قضاوت به آن كسى كه عليه او

مى گويند: حق را (بيان كرد و اجازه شفاعت درباره مستحقان داد) و او است بلند مقام و بزرگ مرتبه . ۲۴ - بگو: چه كسى شما را از آسمانها و زمين روزى مى دهد؟ بگو

گويند علم و فهم اين روايات را بايد به صاحبان آنها واگذاريم و از هر گونه قضاوت پيرامون آنها خوددارى كنيم . در اينصورت ما مى مانيم و متن آياتى كه در قرآن

آمده است ، و در استعمالات روزانه نيز زياد به كار ميرود و مثلا ميگويند از طرف مقام بالا چنين دستورى صادر شده و يا ميگوئيم رفعت شكواى الى القاضى (شكايتم را به

يَقُولُونَ مَتى هَذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صادِقِينَ»: سخنى است از كفار، كه در مقام استهزاء گفته اند، و منظورشان، انكار معاد است. و شايد به همين جهت اسم اشاره

تشخيص ارزشها داشت هرگز نمى توانست معيار منطقى براى قضاوت باشد، مگر شخصيت انسان در اسم و آوازه پول و مقام و سن و سال او است ؟ مگر رحمت الهى بر اين معيارها

باشد و كسيكه امّى باشد و از اولاد اسمعيل صلاحيت نبوت را ندارد لذا خداوند در مقام ابطال اين عقيده به پيغمبر خود فرمود بگو اى خدائى كه مالك سلطنت حقه حقيقيه

دادند) و از مكان دور دستى به جهان غيب پرتاب مى شدند (بى مطالعه در باره آن قضاوت مى كردند). ۵۴ - (سرانجام ) ميان آنها و آنچه مورد علاقه شان بود جدائى افكنده

اينكه گر چه ابراهيم (عليه السلام ) اشاره به كوكب معينى كرده است و ليكن چون مقام مقام نقل احتجاج او است و چون احتجاج مزبور مبتنى بر خصوصيات آن كوكب نبوده است

مـوسـى بـا آن مـقـام بـزرگـى كه داشت (پيامبر اولوا العزم و صاحب رسالت و كتاب بـود) ايـنـهـمـه تواضع مى كند يعنى هر كه هستى و هر مقامى دارى در مقام كسب دانش

به عظمت مقام صالحان برخورد مى كنيم كه در توصيف اسحاق مى فرمايد مى بايست پيامبر شود و از صالحان تفسير نمونه جلد ۱۹ صفحه ۱۳۰ گردد و چه والاست مقام صالحان

در بعضى از آيات ديگر قرآن نيز به همين معنى آمده ، ولى با توجه به اينكه مقام ، مقام بيان اخلاص مهاجران است اين معنى مناسب نيست ، بلكه مناسب همان پاداش الهى

مى بينند. (۳۶) «بیان آیات» در اين آيات، تا حدودى جلالت قدر ابرار، و عظمت مقام آنان نزد خداى تعالى، و خرّمى زندگى در بهشتشان را بيان نموده، مى فرمايد: اين

را زنده مى كند آنهم به اذن او است ، همچنين هر منصبى اعم از رهبرى الهى و قضاوت و حكميت به كسى سپرده شده است تفسير نمونه جلد ۵ صفحه ۲۶۶ آنهم از ناحيه پروردگار

صادر مى گردد. پاسخ دوم اينكه پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) به مقتضاى مقام رهبرى و عهده دار بودن امر تربيت مردم و سرمشق عملى به آنها دادن لازم است از

وزنش، يا امثال آن. ولى همين كلمه را به طور استعاره، در امور معنوى هم، يعنى در مقام و منزلت نيز به كار مى برند. پس اين كه فرمود: «و نمى توانند خدا را آن طور

فاش ‍ نگردد و مجموع اين جملات يعنى ((ان كادت لتبدى به (( تا آخر آيه ، در مقام بيان جمله ((و اصبح فؤ اد ام موسى فارغا(( مى باشد، و حاصل معناى آيه چنين است

كامل ) ندارند، مواسات و برابرى با برادر دينى در مال ، و اداى حق مردم با قضاوت عادلانه نسبت به خود و ديگران ، و خدا را در هر حال ياد كردن ، منظور سبحان

خواهد آمد بخشى از آن فضائل است ، و نيز صوت و آهنگ بسيار زيبا، و قدرت بر قضاوت عادلانه كه در سوره «ص » به آن اشاره شده بخشى ديگر از اين فضل الهى محسوب ميشود

باشد زيرا در نماز عصر، اجتماع بيشترى شركت مى كردند و به علاوه وقت داورى و قضاوت در ميان مسلمين بيشتر آن موقع بود. و رابعا انتخاب وقت نماز براى شهادت به خاطر

كرد، در نظر توده مردم ممكن است سبب اكرام گردد، اما در پيشگاه خدا موجب سقوط مقام انسان خواهد شد. تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۹۸ در شرح آيات مورد بحث خوانديم كه

آسمانى - و با نداشتن بهره اى از علم ، خرافاتى به هم بافته حق ندارد چنين قضاوت كند. از اين آيه ضمنا اين نكته استفاده ميشود كه انسان تنها به نيروى عقل خويش

ديگر انسان از نظر جهان بينى اسلامى ، موجودى است بسيار والا، به حدى كه لايق مقام خليفة اللهى و نمايندگى خدا در زمين است ، معلم فرشتگان و برتر از آنهاست ،

عندنا در آيه فوق چيست مفسران تفسيرهاى مختلفى ذكر كرده انـد: بـعـضـى آنـرا بـه مقام نبوت ، و بعضى به عمر طولانى تفسير كرده اند، ولى اين احـتـمـال نيز وجود دارد

دادگاه عدل او در جهان ديگر، و مالكيت خداوند نسبت به همه آسمان و زمين و حق قضاوت و داورى او اشاره مى كند. نكته ها: ۱ - جمله الم تر آيا نديدى به گفته بسيارى

مشمول رحمت مى سازد، كمى به حال خود بينديشيد و درباره خود و ديگران عادلانه تر قضاوت كنيد. به هر حال در پايان آيه روى سخن را به پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و