فصلت ٣٧
ترجمه
| فصلت ٣٦ | آیه ٣٧ | فصلت ٣٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آیَاتِهِ»: نشانه‌های قدرت و ادلّه عظمت او. «إن کُنتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ»: اگر واقعاً او را می‌پرستید. اگر می‌خواهید او را عبادت و پرستش کنید.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
اللَّهُ الَّذِي رَفَعَ... (۳) أَ لَمْ تَرَ أَنَ اللَّهَ يَسْجُدُ... (۳) أَلاَّ يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي... (۱)
تفسیر
- آيات ۲۶ - ۳۹ سوره فصّلت
- بيان شدت عذاب كافرانى كه مردم را از شنيدن قرآن باز مى داشتند
- بيان حسن حال مؤ منين استقامت پيشه و آينده نيكويى كه در انتظارشان است
- معناى اينكه ملائكه به مؤ منين مى گويند ما در دنيا و آخرت اولياء شما هستيم
- دعوت پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله احسنالقول است
- معناى جمله : ادفع بالتى هى احسن
- معناى آيه : و اما ينزعنك من الشيطان نزع فاستعذ بالله ...
- احتجاج از راه وحدت تدبير سراسر عالم و پيوستگى آن بر وحدت رب مدبر
- اثبات معاد و احتجاج بر آن با بيان يك استعاره تمثيليه
- چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته
نکات آیه
۱ - «شب و روز» و «خورشید و ماه»، از آیات و نشانه هاى خداوند است. (و من ءایته الّیل و النهار والشمس والقمر)
۲ - جهان هستى، سرشار از آیات و نشانه هاى خداوند است. (و من ءایته) کلمه «مِنْ» در «من آیاته» براى تبعیض است. از این که شب و روز و ماه و خورشید با تمام عظمت، بخشى از آیات الهى معرفى شده اند، برداشت بالا استفاده مى شود.
۳ - تقدم خلقت خورشید برماه * (و من ءایته ... الشمس و القمر) برداشت یاد شده بدان احتمال است که تقدم ذکر «شمس» بر «قمر» ناظر به مطلب بالا باشد.
۴ - خلقت خورشید شگرف تر و شایان توجه تر از آفرینش ماه * (و من ءایته ... الشمس و القمر) برداشت یاد شده بدان احتمال است که تقدم نام خورشید بر قمر، اشاره به اهمیت بیشتر آن در منظومه شمسى و شناخت اجرام آسمانى باشد.
۵ - پرستش خورشید و ماه و دیگر آیات الهى، امرى ناروا و به دور از اندیشه و معرفت (و من ءایته ... لاتسجدوا للشمس و لا للقمر) با توجه به این که قرآن نخست انسان ها را به مطالعه آیات و معرفت هستى فراخوانده و پس از آن از پرستش خورشید نهى کرده است، این نکته به دست مى آید که قرآن، پرستش خورشید و ماه را نتیجه اندیشه نکردن در هستى یا عدم شناخت صحیح آن مى داند.
۶ - وجود گرایش هاى خورشیدپرستى و ماه پرستى، در میان مردم عصر پیامبر(ص) (لاتسجدوا للشمس و لا للقمر) مطلب بالا با توجه به این نکته است که نهى در موردى معنا دارد که زمینه ارتکاب منهى عنه وجود داشته باشد.
۷ - سجده براى غیر خدا، ممنوع و مورد نهى صریح خداوند است. (لاتسجدوا للشمس و لا للقمر)
۸ - سجده و کرنش، تنها در برابر آفریدگار هستى روا است. (واسجدوا للّه الذى خلقهنّ)
۹ - خداوند، آفریدگار شب و روز و خورشید و ماه (و من ءایته ... الذى خلقهنّ)
۱۰ - مطالعه آفاقى، روشى کارآمد در جهت گرایش به توحید (و من ءایته الّیل و النهار ... و اسجدوا للّه)
۱۱ - عبادت و پرستش، تنها شایسته آفریدگار جهان است; و نه در شأن مخلوقات او. (و اسجدوا للّه الذى خلقهنّ إن کنتم إیّاه تعبدون) تقدیم «إیّاه» بر «تعبدون» علاوه بر رعایت فاصله آیات، مى تواند براى حصر نیز باشد.
۱۲ - توحید در خالقیت، زمینه ساز توحید در عبودیت (و اسجدوا للّه الذى خلقهنّ إن کنتم إیّاه تعبدون) آیه شریفه به این نکته اشاره دارد که در پرتو تصحیح مبانى اندیشه اى، مى توان بر گرایش هاى وجودى تأثیر گذاشت.
۱۳ - مخلوق بودن، ناسازگار با مقام والاى معبود بودن و مورد پرستش قرار گرفتن (لاتسجدوا للشمس و لا للقمر و اسجدوا للّه الذى خلقهنّ إن کنتم إیّاه تعبدون)
۱۴ - سجده، اصلى ترین نماد و نمود عبودیت (لاتسجدوا ... واسجدوا ... إن کنتم إیّاه تعبدون)
موضوعات مرتبط
- آفرینش: خالق آفرینش ۱۱
- آیات خدا: آیات آفاقى ۱; فراوانى آیات آفاقى ۲; مطالعه آیات آفاقى ۱۰
- احکام: ۷
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۶
- ایمان: روش ایمان به توحید ۱۰
- توحید: توحید در خالقیت ۱۲; توحید عبادى ۸، ۱۱; زمینه توحید عبادى ۱۲
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۱
- خالق: معبودیت خالق ۱۱
- خدا: اختصاصات خدا ۸; خالقیت خدا ۹; نواهى خدا ۷
- خورشید: اهمیت خلقت خورشید ۴; تاریخ خلقت خورشید ۳; خالق خورشید ۹; خورشید از آیات خدا ۱
- خورشیدپرستى: بى منطقى خورشیدپرستى ۵; خورشیدپرستى در صدراسلام ۶; ناپسندى خورشیدپرستى۵
- روز: خالق روز ۹; روز از آیات خدا ۱
- سجده: آثار سجده ۱۴; احکام سجده ۷; سجده بر خدا ۸; سجده بر غیرخدا ۷
- شب: خالق شب ۹; شب از آیات خدا ۱
- عبودیت: نشانه هاى عبودیت ۱۴
- ماه(گردون): اهمیت خلقت ماه(گردون) ۴; تاریخ خلقت ماه(گردون) ۳; خالق ماه(گردون) ۹; ماه(گردون) از آیات خدا ۱
- ماه پرستى: بى منطقى ماه پرستى ۵; ماه پرستى در صدراسلام ۶; ناپسندى ماه پرستى ۵
- مخلوق: معبودیت مخلوق ۱۳
- مردم: عقیده مردم صدراسلام ۶
- معبودیت: ملاک معبودیت ۱۱، ۱۳
