النور ١٢
ترجمه
| النور ١١ | آیه ١٢ | النور ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِأَنفُسِهِمْ»: نسبت به خود. این تعبیر اشاره به این است که مؤمنان همه اعضاء یک پیکرند و همگان به منزله نفس واحدند که اگر اتّهامی متوجّه یکی از آنها بشود، انگار متوجّه همه شده است (نگا: حجرات / ).
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۶، سوره نور
- بيان آيات مربوط به داستان افك
- شناخته و رسوا شدن عناصر فاسد، براى مجتمع صالح و اسلامى خير است (لا تحسبو هشرّا لكم ...)
- توبيخ كسانى كه وقتى اتهام دروغ (افك ) را شنيدند آن را رد و تكذيب نكردند و بدون تحقيق و علم آن را شايع ساختند.
- اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ يك از شما هرگز پاك و تزكيه نمى شد
- كسانى كه زنان مؤ منه محصنه را متهم به زنا مى كنند در دنيا و آخرت لعنت شده و عذابى عظيم دارند.
- معناى اينكه در آخرت مى دانند كه خدا حق مبين است
- روايتى مفصل از ((الدر المنثور)) درباره نزول آيات مربوط افك درباره عائشه
- موارد اشكال در اين روايت و روايات ديگرى كه از طرق عامه در اين باره نازل شده است .
- رواياتى از طرق شيعه كه بنابر آنها داستان افك درباه ماريه قبطيه ، و تهمت زننده عائشه بوده .
- اشكالاتى كه بر اين روايت نيز وارد است
- روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به افك ، قذف و آيه : ((الزانى لا يتكح ...))
نکات آیه
۱ - خداوند، مسلمانان را به خاطر بدگمانى به همسر پیامبر(ص) و موضع گیرى تردیدآمیز نسبت به شایعه «افک» و رد نکردن صریح آن، مورد سرزنش قرار داد. إنّ الذین جاءو بالإفک ... لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین
۲ - مؤمنان صدراسلام، وظیفه دار تکذیب شایعه هاى بى اساس بدخواهان علیه پیامبر(ص) و خانواده آن حضرت (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)
۳ - مؤمنان، وظیفه دار تکذیب صریح شایعه ها و تهمت هاى جنسى بى اساس علیه دیگر مؤمنان (لولا إذ سمعتموه ... و قالوا هذا إفک مبین)
۴ - جامعه اسلامى صدراسلام، در برابر شایعات آسیب پذیر بود. (إنّ الذین جاءو بالإفک ... لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا)
۵ - شایعات و پخش خبرهاى دروغ، از میان برنده اعتماد متقابل و حسن ظن افراد جامعه نسبت به یکدیگر (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)
۶ - ایمان، زمینه ساز اعتماد افراد جامعه اسلامى نسبت به یکدیگر (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین) توصیف مردان و زنان صدراسلام به «ایمان»، حکایت از این حقیقت دارد که ایمان و دین دارى با بى اعتمادى و بدگمانى سازگارى ندارد و هر جا ایمان حقیقى وجود داشته باشد، اعتماد و حسن ظن هم وجود خواهد داشت. آیه۱۷ «یعظکم اللّه أن تعودوا لمثله أبداً إن کنتم مؤمنین» نیز، تأیید کننده همین برداشت است.
۷ - بدگمانى نسبت به مؤمنان، امرى ناپسند و مورد سرزنش خداوند (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)
۸ - جامعه اسلامى، وظیفه دار رعایت حسن ظن نسبت به یکدیگر (لولا إذ سمعتموه ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا و قالوا هذا إفک مبین)
۹ - در جامعه اسلامى، مؤمنان به منزله یک پیکراند. (ظنّ المؤمنون و المؤمنت بأنفسهم خیرًا) برداشت یاد شده از تعبیر «بأنفسهم» (به خودشان) - که هر یک از مردان و زنان مؤمن را نفس دیگرى قرار داده - استفاده شده است.
۱۰ - قذف یکى از همسران پیامبر(ص)، «افک» و بهتانى آشکار بود. (إنّ الذین جاءو بالإفک ... لولا إذ سمعتموه ... و قالوا هذا إفک مبین)
موضوعات مرتبط
- اعتماد: عوامل سلب اعتماد ۵
- ایمان: آثار اجتماعى ایمان ۶
- جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۵; زمینه اعتماد جوامع ۶
- خدا: سرزنشهاى خدا ۱، ۷
- شایعه: آثار اجتماعى شایعه ۴، ۵
- صفات: ناپسند ۷
- ظن: موانع حُسن ظن ۵
- قصه افک ۱، ۱۰:
- مؤمنان : اتحاد مؤمنان ۹; تکذیب شایعه علیه مؤمنان ۳; حُسن ظن به مؤمنان ۸; سرزنش سوءظن به مؤمنان ۷; شخصیت اجتماعى مؤمنان ۹; مسؤولیت مؤمنان ۳، ۸; مسؤولیت مؤمنان صدراسلام ۲
- محمد(ص): تکذیب شایعه علیه خانواده محمد(ص) ۲; تکذیب شایعه علیه محمد(ص) ۲; تهمت به همسر ۱۰; سوءظن به همسر محمد(ص) ۱; قذف همسر محمد(ص) ۱۰; مبارزه با دشمنان محمد(ص) ۲
- مسلمانان: آسیب پذیرى مسلمانان صدراسلام ۴; سرزنش مسلمانان صدر اسلام ۱; سوءظن مسلمانان صدراسلام ۱
