النساء ١٦٦

لٰکِنِ‌ اللَّهُ‌ يَشْهَدُ بِمَا أَنْزَلَ‌ إِلَيْکَ‌ أَنْزَلَهُ‌ بِعِلْمِهِ‌ وَ الْمَلاَئِکَةُ يَشْهَدُونَ‌ وَ کَفَى‌ بِاللَّهِ‌ شَهِيداً

ترجمه

ولی خداوند گواهی می‌دهد به آنچه بر تو نازل کرده؛ که از روی علمش نازل کرده است، و فرشتگان (نیز) گواهی می‌دهند؛ هر چند گواهی خدا کافی است.

آرى، خدا به [حقانيت‌] آنچه به تو نازل كرده گواهى مى‌دهد كه آن را به علم خويش نازل كرده و فرشتگان [نيز] گواهى مى‌دهند، و گواهى خداوند كافى است

ليكن خدا به [حقانيّت‌] آنچه بر تو نازل كرده است گواهى مى‌دهد. [او] آن را به علم خويش نازل كرده است؛ و فرشتگان [نيز] گواهى مى‌دهند. و كافى است خدا گواه باشد.

(اگر اینان به نبوت تو گواهی نمی‌دهند) لیکن خدا به آنچه بر تو فرستاده گواهی دهد، که آن را به علم خود فرستاده و فرشتگان نیز گواهی دهند، و گواهی خدا کفایت است.

ولی [در برابر کبرورزی و لجاجت اهل کتاب، که به حقّانیّت قرآن و رسالت تو گواهی نمی دهند] خدا به وسیله آنچه بر تو نازل کرده گواهی می دهد که آن را به علم و دانش خود نازل کرده، و [نیز] فرشتگان هم گواهی می دهند، گرچه گواهی خدا کافی است.

ولى خدا به آنچه بر تو نازل كرد شهادت مى‌دهد كه به علم خود نازل كرده است، و فرشتگان نيز شهادت مى‌دهند، و خدا شهادت را بسنده است.

آری خداوند به [صحت‌] آنچه بر تو نازل کرده است، شهادت می‌دهد، آن را به علم خویش نازل کرده است، و فرشتگان نیز شهادت می‌دهند و خداوند گواهی را کافی است‌

ليكن خدا بدانچه سوى تو فروفرستاد گواهى مى‌دهد، آن را به دانش خويش فروفرستاده، و فرشتگان نيز گواهى مى‌دهند، و خداوند گواهى بسنده است.

(هر چند که کافران نبوّت تو را انکار می‌کنند) لیکن خداوند بر آنچه (از قرآن) بر تو نازل شده است گواهی می‌دهد. این خدا است که آن را به (مقتضای) دانش (خاصّ) خویش نازل کرده است. و فرشتگان (نیز بدان) گواهی می‌دهند و (صحّت نبوّت تو را تصدیق می‌کنند. گرچه) کافی است که خدا گواه باشد.

اما خدا به (حقانیّت) آنچه بر تو نازل کرده است گواهی می‌دهد. او آن را به علم (مطلق) خویش نازل کرده و فرشتگان (نیز به آن) گواهی می‌دهند و گواهی خدا کافی است.

لیکن خدا گواهی دهد بدانچه فرستاده است به سوی تو فرستاد آن را به علم خود و فرشتگان گواهی دهند و بس است خداوند گواه‌

النساء ١٦٥	آیه ١٦٦	النساء ١٦٧
سوره : سوره النساء نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لکِنْ»: امّا. ولی. استدراک از مفهوم ماقبل است. «بِعِلْمِهِ»: برابر دانش خاصّ خود، قرآن را نازل کرده است و او می‌داند که تو شایستگی دریافت آن را داری، و در آن مصلحت بندگان را مراعات نموده است، و پیوسته در حفظ آن هم می‌کوشد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

شَهِدَ اللَّهُ‌ أَنَّهُ‌ لاَ إِلٰهَ‌... (۳) يَعْلَمُ‌ مَا بَيْنَ‌ أَيْدِيهِمْ‌ وَ... (۱) وَ بِالْحَقِ‌ أَنْزَلْنَاهُ‌ وَ... (۲)

اللَّهُ‌ لاَ إِلٰهَ‌ إِلاَّ هُوَ... (۱) لاَ يَأْتِيهِ‌ الْبَاطِلُ‌ مِنْ‌... (۲) وَ لَقَدْ جِئْنَاهُمْ‌ بِکِتَابٍ‌... (۱) سَنُرِيهِمْ‌ آيَاتِنَا فِي‌ الْآفَاقِ‌... (۲)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند و فرشتگان او گواه بر حقانیت قرآن و رسالت پیامبر (ص) (لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک ... و الملئکة یشهدون) در برداشت فوق جمله «و الملئکة یشهدون» عطف بر «اللّه یشهد» گرفته شده است و در نتیجه متعلق «یشهدون» نیز «بما انزل الیک» خواهد بود.

۲- خداوند نازل کننده قرآن بر پیامبر (ص) (یشهد بما أنزل إلیک أنزله)

۳- خداوند تسلى بخش پیامبر (ص) براى زدودن آزردگى وى از انکار اهل کتاب (فلایؤمنون الا قلیلا ... لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک) شهادت خداوند به حقانیت قرآن همراه با استدراک پس از بیان انکار رسالت پیامبر (ص) از سوى اکثریت اهل کتاب، به منظور تسلى دادن به آن حضرت است.

۴- قرآن پرتوى از علم و دانش خداوند (أنزله بعلمه) در برداشت فوق «بعلمه» حال براى ضمیر مفعولى و «باء» در آن به معناى مصاحبت و ملابست گرفته شده است ; یعنى قرآن نازل شده بر پیامبر (ص) علم الهى را به همراه دارد.

۵- تجلى علم الهى در قرآن، گواهى خداوند بر حقانیت قرآن و پیامبر (ص) است. (لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک أنزله بعلمه) جمله «انزله بعلمه» مى تواند تفسیرى براى «یشهد» باشد یعنى نزول قرآن که مظهرى از علم خداوند است، همان شهادت الهى بر حقانیت قرآن و متعاقباً حقانیت پیامبر (ص) است.

۶- نزول قرآن به اِشراف الهى و مصون از تعرض شیاطین (لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک أنزله بعلمه) برخى از مفسران جمله «انزله بعلمه» را با این بیان که علم خداوند در این جا کنایه از حفظ و نگهدارى است چنین معنا کرده اند که خداوند قرآن را نازل کرد در حالى که خود آن را از تصرف و دستبرد شیاطین مراقبت مى کرد.

۷- گواهى خداوند به حقانیت قرآن برخاسته از علم و آگاهى او نسبت به آن (لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک أنزله بعلمه)

۸- خداوند با علم به شایستگى پیامبر (ص) قرآن را بر ایشان نازل نمود.* (لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک أنزله بعلمه) در برداشت فوق «بعلمه» حال براى فاعل «انزله» گرفته شده است و متعلق «علم»، لیاقت پیامبر (ص) براى نزول قرآن بر وى ; یعنى «انزله عالماً بانک اهل لذلک».

۹- لزوم اداى شهادت بر اساس علم و آگاهى (و لکن اللّه یشهد ... أنزله بعلمه)

۱۰- قرآن دلیلى کافى براى باور به حقانیت رسالت پیامبر (ص) (لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک أنزله بعلمه) «باء» در «بما انزل الیک» مى تواند سببیه باشد ; در این صورت متعلق شهادت به قرینه آیات گذشته رسالت پیامبر (ص) خواهد بود ; بنابراین مبنا مفاد جمله «یشهد بما انزل ...» این است که علت شهادت خداوند بر رسالت پیامبر (ص)، نزول قرآن بر وى است، یعنى هر کس قرآن را ملاحظه کند به حقانیت رسالت پیامبر (ص) شهادت مى دهد.

۱۱- فرشتگان الهى، شاهد و ناظر نزول قرآن بر پیامبر (ص) (و الملئکة یشهدون) کلمه «واو» در جمله «و الملئکة یشهدون» حالیه و «یشهدون» به معناى نظارت مى کنند، گرفته شده است.

۱۲- شهادت خداوند بر اثبات و نفى امور، شهادتى کافى و تمام (و کفى باللّه شهیداً)

۱۳- شهادت خداوند براى اثبات حقانیت قرآن کافى است. (لکن اللّه یشهد بما أنزل ... و کفى باللّه شهیداً)

۱۴- قرآن، اتمام حجت خداوند بر مردم (لئلا یکون للناس على اللّه حجة بعد الرسل ... لکن اللّه یشهد بما أنزل إلیک)

موضوعات مرتبط

• اتمام حجت:۱۴
• اهل کتاب: و محمّد (ص) ۳
• خدا: افعال خدا ۲ ; تجلّى علم خدا خدا ۴، ۵ ; علم خدا ۷، ۸ ; گواهى خدا ۱، ۵، ۷، ۱۲، ۱۳
• قرآن: حقانیت قرآن ۱، ۵، ۷، ۱۳ ; فضیلت قرآن ۴ ; مصونیّت قرآن ۶ ; نزول قرآن ۲، ۶، ۸، ۱۱ ; نقش قرآن ۱۰، ۱۴
• گواهى: شرایط گواهى ۹ ; علم در گواهى ۹
• محمّد (ص): اندوه محمّد (ص) ۳ ; حقّانیت محمّد (ص) ۵ ; حقانیت نبوّت محمّد (ص) ۱، ۱۰ ; دلدارى به محمّد (ص) ۳ ; فضایل محمّد (ص) ۸
• ملائکه: گواهى ملائکه ۱، ۱۱