النحل ٦٠

لِلَّذِينَ‌ لاَ يُؤْمِنُونَ‌ بِالْآخِرَةِ مَثَلُ‌ السَّوْءِ وَ لِلَّهِ‌ الْمَثَلُ‌ الْأَعْلَى‌ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَکِيمُ‌

ترجمه

برای آنها که به سرای آخرت ایمان ندارند، صفات زشت است؛ و برای خدا، صفات عالی است؛ و او قدرتمند و حکیم است.

|صفت زشت براى كسانى است كه به آخرت ايمان نمى‌آورند و بهترين وصف از آن خداست و او مقتدر حكيم است

وصف زشت براى كسانى است كه به آخرت ايمان ندارند، و بهترين وصف از آنِ خداست، و اوست ارجمند حكيم.

اوصاف کسانی که (به خدا و) به قیامت ایمان ندارند زشت است (و اعمالشان مانند زنده به گور کردن دختران هم از روی قساوت و جهالت و خودخواهی و بی‌رحمی است) اما خدا (و خداشناسان) را پسندیده و عالیترین اوصاف کمال است و او مقتدر و داناست.

برای کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند، صفات زشت [وسیرت بد] است، وصفات برتر و والا ویژه خداست، و او توانای شکست ناپذیر و حکیم است.

صفت بد از آن كسانى است كه به قيامت ايمان نمى‌آورند و صفت برتر از آن خداوند است. و اوست پيروزمند و حكيم.

وصف بد، سزاوار بی‌ایمانان به آخرت، و وصف والا سزاوار خداوند است، و او پیروزمند فرزانه است‌

كسانى را كه به جهان واپسين ايمان نمى‌آورند صفت بد است، و خداى راست صفت والا و برتر و اوست تواناى بى‌همتا و داناى با حكمت.

کسانی که به آخرت باور ندارند، دارای صفات دانیه‌اند (که از جمله دوست داشتن پسر و دشمن داشتن دختر و زنده بگور کردن او است) و خدا دارای صفات عالیه است (که از جمله بی‌نیازی از همه‌کس و همه‌چیز است) و او با عزّت و با حکمت است (و می‌تواند هر کاری را بکند و کارهایش از روی حکمت است).

نماد زشت برای کسانی است که به آخرت ایمان ندارند. و برترین نماینده از آن خداست و او است عزیز حکیم.

آنان را که ایمان نمی‌آورند به آخرت مثَل زشت است و برای خدا است مثَل برتر و او است عزّتمند حکیم‌

النحل ٥٩	آیه ٦٠	النحل ٦١
سوره : سوره النحل نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَثَلُ»: صفت. حالت. «مَثَلُ السَّوْءِ»: صفات دانیه. «الْمَثَلُ الأعْلَی»: صفات عالیّه.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ مَثَلُ‌ الَّذِينَ‌ کَفَرُوا کَمَثَلِ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۴۱ - ۶۴،سوره نحل
• مقصود از حسنه در دنيا كه خداوند به مهاجرين وعده داده مجتمع صالح اسلامى است
• علت توصيف مهاجرين به دو صفت صبر و توكل
• مفاد آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك الا رجالا...)) حصر رسالت در بشر عادى است
• معنا و موارد استعمال كلمه : ((ذكر))
• مراد از اهل ذكر در فاسئلوا اهل الذكر)) و اينكه مخاطبين اين خطاب كيانند
• معنا و مفاد آيه : ((و انزل اليك الذكر لتبين للناس مانزل اليهم ...))
• وجوهى كه مفسرين در تفسير آيه گفته اند
• حجت بودن بيانات رسول الله و عترت او (ائمه ) عليهم الصلاة و السلام
• انذار و تهديد مشركين كه از در مكه به خدا و پيامبرانش گناه مى كردند (مكروا السيئات )
• مراد از ((اخذ در تقلب )) و ((اخذ بر تخوف )) كه مشركين بدان تهديد شده اند
• گردش سايه اشياء نشانه خضوع و سجود موجودات در برابر خداست
• سجده جنبندگان آسمانها و زمين براى خدا به معناى خضوع وتذلل آنان در برابر خدا است
• توضيحى درباره استكبار در مقابل مخلوق و درمقابل خالق
• توضيحى درباره در مقابل مخلوق و در مقابل خالق
• وجه عدم استكبار عملى ملائكه در برابر خداى سبحان
• رد استدلال برخى به آيه : ((يخافون ربهم ...)) براىقول به اينكه ملائكه مكلف بوده خوف و رجا دارند وافضل از بشر هستند
• مقصود از جمله : ((لا تتخدوا الهين اثنين )) و معنايى كه از نهى از دو خدا گرفتن استفادهمى شود
• لازمه مالكيت مطلقه خدا اين است كه فقط او معبود و دين دائما از او باشد (له الدين و اصبا)
• در تنگناها و شدائد، اميد بستن به مسبب الاسباب و دست به دامان او شدن فطرى انسان است
• توضيح اينكه كفران نعمت غات و غرض شرك ورزيدن مشركين است
• مقصود از اينكه مشركين بخشى از روزى خود را نصيب ((ما لا يعملون )) قرار مى دهند
• منشاء و سبب اينكه مشركين ملائكه را مؤ نث و دختران خدا مى دانستند
• معناى جمله : ((و لهم ما يشتهون )) و گفتگوئى كه در مورد شده است
• حكايت دختر كشى مشركين و نكوهش آن
• ايمان به آخرت منبع همه خيرات و بركات و ايمان نداشتن به آخرت ريشه همه گناهاناست .
• منزه بودن خداى تعالى از هر قبيح عقلى و طبعى و از اتصاف به صفات ممكنات
• معناى جمله ((ولله المثل الاعلى ))
• اگر خدا مردم را به ظلمشان اخذ كند دابه اى روى زمين نخواهد ماند
• بيان ضعف استدلال به اين آيه براى قول به معصوم نبودن انبياء
• مراد از ((امم )) و ((اليوم )) در آيه : ((تالله لقد ارسلنا الى امم من قبلك ...))
• رواياتى كه در آنها اهل ذكر در جمله : ((فاسئلوااهل الذكر)) به اهل بيت عليهم السلام تفسير شده است
• بيان اينكه با توجه به سياق آيات مراد از اهل ذكراهل كتاب است و با قطع نظر از خصوص آيه مراداهل بيت عليهم السلام مى باشد
• چند روايت در معناى : ((فاسئلوا اهل الذكر))، ((افا من الذين مكروا))، ((له الدين واصبا)) و ((لله المثل الاعلى ))

• آيه ۵۶ - ۶۰
• تفسير :
• نكته ها:
• ۱ - چرا فرشتگان را دختران خدا مى دانستند؟
• ۲ - چرا عرب جاهلى دختران را زنده بگور مى كرد؟
• ۳ - نقش اسلام در احياى ارزش مقام زن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- ایمان نداشتن به عالم آخرت، زمینه ساز دخترکشى مشرکان عصر جاهلى (و إذا بشّر أحدهم بالأُنثى ... یتورى من القوم ... أم یدسّه فى التراب ... للذین لایؤمنون بالأخرة)

۲- غیر مؤمنان به عالم آخرت، زشت صفت و بد سیرتند. (للذین لایؤمنون بالأخرة مثل السوء) مراد از «مثل السوء» - چنان که نوع مفسّران گفته اند - صفت سوء و زشت است.

۳- مشرکان عصر جاهلى، منکر عالم آخرت بودند. (للذین لایؤمنون بالأخرة) این آیه، در سیاق آیاتى است که در مذمت مشرکان بود و این خود قرینه اى است بر اینکه مراد از «الذین»، مشرکانند.

۴- داشتن دختر در دیدگاه مشرکان جاهلى، صفتى زشت محسوب مى شد. (للذین لایؤمنون بالأخرة مثل السوء) «مثل السوء»، مثلى است که مشرکان جاهلى براى صاحبان دختر به کار مى بردند و مرادشان از آن، ضرب المثل بد حالى و بدى بود. اینکه خداوند پس از ذکر دیدگاه آنها درباره نوزادان دختر و محکومیتشان، «مثل السوء» را به خود آنان نسبت مى دهد، مى تواند قرینه اى باشد بر مطلب یاد شده.

۵- ایمان نیاوردن به عالم آخرت زشت است، نه دختر داشتن (للذین لایؤمنون بالأخرة مثل السوء) احتمال دارد که آیه تعریض به مشرکانى باشد که «مثل السوء» را دختر داشتن مى دانستند و خداوند جواب مى دهد که عدم ایمان به آخرت «مثل السوء» است.

۶- مشرکان، به خاطر عدم ایمان به عالم آخرت، زشت خصلتند. (للذین لایؤمنون بالأخرة مثل السوء) قرار دادن موصول «الذین» به جاى اسم ظاهر، مشعر به این مطلب است که متصف شدن آنان به زشت صفتى، به خاطر کفرشان است.

۷- عقیده، در صفات و خصلتهاى روحى انسان مؤثر است. (للذین لایؤمنون بالأخرة مثل السوء)

۸- تنها خداوند، عالى ترین صفات را داراست. (و لله المثل الأعلى)

۹- واجد عالى ترین صفات بودن، دلیل تنزیه خداوند از نسبتهاى نارواى مشرکان (و یجعلون لما لایعلمون نصیبًا ممّا رزقنهم ... کنتم تفترون . و یجعلون لله البنت سبحنه ... و لله المثل الأعلى)

۱۰- اسناد فرزند دختر به خداوند، ناسازگار با مثل اعلا بودن و صفات عالى داشتن او (و لله المثل الأعلى) عبارت «و لله المثل الأعلى» در مقام جواب به نسبت ناروایى است که از سوى مشرکان به خداوند داده مى شد و آن اسناد دختر داشتن خداست; در حالى که خداوند عالى ترین صفات را داراست و با چنین ادعایى قابل جمع نیست.

۱۱- خداوند، عزیز (شکست ناپذیر) و حکیم (کاردان) است. (و هو العزیز الحکیم)

۱۲- عزّت و حکمت، مظهر عالى ترین صفات خداوند (و لله المثل الأعلى و هو العزیز الحکیم)

۱۳- عزّت و حکمت خداوند، ناسازگار با اسناد دختر به او (و یجعلون لله البنت ... و هو العزیز الحکیم)

روایات و احادیث

۱۴- «عن الصادق(ع) [فى معنى قوله تعالى]: «و لله المثل الأعلى» [إنه قال]: الذى لایشبهه شىء و لایوصف و لایتوهّم، فذلک المثل الأعلى; از امام صادق(ع) روایت شده است [که در معناى قول خداى تعالى] «و لله المثل الأعلى» [فرمود:] خدا کسى است که چیزى شبیه او نیست و توصیف شدنى نمى باشد و در وهم نمى گنجد و این است معناى و لله المثل الأعلى».

موضوعات مرتبط

• آخرت: پلیدى مکذبان آخرت ۲; مکذبان آخرت ۳
• اسماء و صفات: حکیم ۱۱; عزیز ۱۱
• جاهلیت: بینش مشرکان جاهلیت ۴; دختر در جاهلیت ۴; رسوم جاهلیت ۱; زمینه دخترکشى در جاهلیت ۱; عقیده مشرکان جاهلیت ۳
• خدا: اختصاصات خدا ۸; اسناد دختر به خدا ۱۰، ۱۳; بی نظیرى خدا ۱۴; توصیف خدا ۱۴; حکمت خدا ۱۲، ۱۳; دلایل تنزیه خدا ۹; صفات خدا ۸، ۹، ۱۰، ۱۲; عزت خدا ۱۲، ۱۳
• صفات: بهترین صفات ۸، ۹، ۱۰;‌ صفات ناپسند ۵
• عقیده: آثار روانى عقیده ۷
• کفر: آثار کفر به آخرت ۱، ۶; ناپسندى کفر به آخرت ۵
• مشرکان: پلیدی مشرکان ۶; مشرکان و آخرت ۳