الشورى ٢٠
ترجمه
| الشورى ١٩ | آیه ٢٠ | الشورى ٢١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَرْثَ»: کشت‌وکار (نگا: بقره / و و آل‌عمران / و . مراد متاع و کالا و خوشیها است. «مِنْهَا»: از دنیا. حرف (مِنْ) برای تبعیض است و بیانگر مقدار اندک و بخش ناچیزی است. «مِن نَّصِیبٍ»: هیچ بهره‌ای. حرف (مِنْ) و نکره آمدن (نَصِیبٍ) هر دو برای تأکید نفی است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَنْ کَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا... (۶) مَنْ کَانَ يُرِيدُ الْحَيَاةَ... (۳) مَنْ کَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ... (۴) وَ مَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَ سَعَى... (۶)
وَ مَا کَانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ... (۷) کُلاًّ نُمِدُّ هٰؤُلاَءِ وَ هَؤُلاَءِ... (۲) انْظُرْ کَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ... (۲)
تفسیر
- آيات ۱۷ - ۲۶ سوره شورى
- مقصود از ((كتاب )) و ((ميزان )) در آيه : ((الله الذىانزل الكتاب بالحق و الميزان ....))
- سخن ديگر مفسرين در معناى ((ميزان ))
- معناى اينكه فرمود: خدا به بندگان خود ((لطيف )) است
- مقصود از زراعت آخرت و زراعت دنيا و اينكه فرمود در زراعت آخرت مى افزاييم
- استخدام در اين آيه و حاصل معناى آن و آيه قبلى
- توضيح و تفسير آيه : ((قل لا اسالكم عليه اجرا الا الموده فى القربى ))
- بررسى اقوال مختلف مفسرين درباره مراد از مودت قرباىرسول خدا (ص )
- قول بعضى كه خطاب در آيه را به انصار دانسته اند نه قريش
- قول به اينكه مراد از مودت به قربى مودت خود قربى است واشكال آن
- مودت به قربى نمى تواند كنايه از صله رحم باشد
- آنچه در آيه شريفه مودت است نه تودد
- بيان اين وجه كه مقصود از مودت قربى ، محبت عترت واهل بيت پيامبر (عليهم الصلاة و السلام ) است
- بطلان گفتار كسانى كه بر اين وجه ايراد گرفته اند
- تاءييداتى بر وجه اخير كه مراد از مودت ، مودت به اهل بيت عليه السلام باشد
- اشاره به معناى اينكه خداوند بر حسن عمل مى افزايد
- وجوه مختلف در معناى جمله ((فان يشاء الله يختم على قلبك ))
- (رواياتى درباره اينكه در آيه مودت مراد از قربىاهل بيت رسول الله (ص ) است
نکات آیه
۱ - آخرت جویان، بهره مند از ثواب و پاداشى افزون تز از عملکرد خویش (من کان یرید حرث الأخره نزد له فى حرثه)
۲ - آخرت گرایى، موجب افزایش آثار و برکات عمل انسان است. (من کان یرید حرث الأخرة نزد له فى حرثه)
۳ - دنیا، جایگاه تلاش و کوشش و مزرعه اى براى آخرت است. (من کان یرید حرث الأخرة نزد له فى حرثه)
۴ - دنیاطلبان، برخوردار از بخشى از مطامع دنیایى خویش و نه همه آن (من کان یرید حرث الدنیا نؤته منها) با توجه به حرف «مِن» - که براى تبعیض است - برداشت بالا به دست مى آید.
۵ - ناکامى دنیاطلبان، در رسیدن به تمامى آمال دنیوى خویش (من کان یرید حرث الدنیا نؤته منها)
۶ - برخوردارى دنیاطلبان از بخشى از موهبت هاى دنیایى، به اراده و تدبیر خداوند است و نه خارج از قدرت و خواست او. (یرزق من یشاء و هو القوىّ ... من کان یرید حرث الدنیا نؤته منها)
۷ - تلاش براى دنیا، بى برکت وکم حاصل است. (نزد له فى حرثه و من کان یرید حرث الدنیا نؤته منها)
۸ - تلاش و اعمال انسان، بدون نتیجه و بازتاب نخواهد بود. (من کان یرید حرث الأخرة نزد له ... حرث الدنیا نؤته منها)
۹ - نقش اساسى نیت و انگیزه، در ارزش اعمال آدمى و اثربخشى آنها (من کان یرید ... و من کان یرید) تعبیر به «یرید» اشاره به تأثیر نیت هاى مردم در اعمال و ارزش آن دارد.
۱۰ - بهره مندى انسان از نتیجه اعمال و تلاش هاى خویش، قانون و مشیتى الهى است. (من کان ... نزد له فى حرثه و من کان ... نؤته منها) لحن آیه و انتساب فعل هاى «نزد» و «نؤته» به خداوند، حکایت از تدبیر، برنامه ریزى و مشیت او دارد که در آیه قبل تحت عنوان «یرزق من یشاء» آمده است.
۱۱ - هدف قرار دادن دنیا، باعث محرومیت کامل از موهبت هاى جهان آخرت (من کان یرید حرث الأخرة ... یرید حرث الدنیا ... و ما له فى الأخرة من نصیب)
۱۲ - مشیت خداوند، برخوردارى انسان ها از دستاورد تلاش و انگیزه خود آنان است. (یرزق من یشاء ... من کان یرید ... و من کان یرید)
۱۳ - دنیامداران، محروم از هرگونه بهره اخروى (و ما له فى الأخرة من نصیب)
۱۴ - آخرت طلبى، موجب محرومیت از نعمت هاى دنیوى نخواهد بود. (من کان یرید حرث الأخرة ... حرث الدنیا نؤته منها و ما له فى الأخرة من نصیب) از این که آیه شریفه، براى دنیاطلبان بهره اخروى را نفى کرده است، ولى نسبت به آخرت جویان این نفى وجود ندارد، مى توان مطلب بالا را برداشت کرد.
۱۵ - تنها دنیامحورى، امرى نکوهیده و ناپسند است; نه صرف برخوردارى از نعمت هاى دنیایى. (یرزق من یشاء ... من کان یرد حرث الدنیا ... و ما له فى الأخرة من نصیب) همه بندگان از رزق دنیوى بهره مى برند - چه مؤمن و چه منکر - ولى آنان که تمام همتشان دنیا باشد در آخرت بهره اى نخواهند داشت. پس آنچه مذموم است بهره ورى از دنیا نیست; بلکه دنیا محورى است.
۱۶ - ظهور قدرت و شکست ناپذیرى خداوند براى کافران، در جهان آخرت (و هو القوىّ العزیز ... و ما له فى الأخرة من نصیب)
۱۷ - آخرت، صحنه اعمال دقیق مجازات ها است، نه دنیا. (إنّ الذین یمارون فى الساعة لفى ضلل بعید ... من کان یرید حرث الدنیا نؤته منها و ما له فى الأخرة من نصیب)
روایات و احادیث
۱۸ - «خطب أمیرالمؤمنین(ع) فحمد اللّه و اثنى علیه و قال: أمّا بعد ...انّ المال و البنین حرث الدنیا و العمل الصالح حرث الآخرة...;[۱] امیرالمؤمنین در خطبه، بعد از حمد و ثناى الهى فرمود: ...مال و فرزند کشت و بهره دنیا است و عمل شایسته کشت و بهره آخرت است...»
موضوعات مرتبط
- آخرت: توشه آخرت ۳; ویژگیهاى آخرت ۱۷
- آخرت طلبان: پاداش آخرت طلبان ۱; تفضل به آخرت طلبان ۱
- آخرت طلبى: آثار آخرت طلبى ۲، ۱۴
- امکانات اخروى: ۱۸
- امکانات دنیوى: ۱۸
- خدا: آثار اراده خدا ۶; آثار تدبیر خدا ۶; ظهور عزت خدا ۱۶; ظهور قدرت خدا ۱۶; محدوده قدرت خدا ۶; مشیت خدا ۱۰، ۱۲
- دنیا: نقش دنیا ۳
- دنیاطلبان: آرزوهاى دنیاطلبان ۵; امکانات دنیوى دنیاطلبان ۴; شکست دنیاطلبان ۵; محرومیت اخروى دنیاطلبان ۱۳; منشأ امکانات دنیوى دنیاطلبان ۶
- دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۱۱; بى ارزشى دنیاطلبى ۷; سرزنش دنیاطلبى ۱۵
- عمل: آثار عمل ۸; عوامل ازدیاد پاداش عمل ۲; فرصت عمل ۳; قانونمندى پاداش عمل ۱۰; ملاک ارزش عمل ۹; منشأ پاداش عمل ۱۲
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۱۸
- فرزند: نقش فرزند ۱۸
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۱۶
- کیفر: کیفر اخروى ۱۷
- مال: نقش مال ۱۸
- نعمت: عوامل محرومیت از نعمت هاى اخروى ۱۱; محرومان از نعمت هاى اخروى ۱۳; نعمت هاى دنیوى ۱۴
- نیت: آثار نیت ۹
منابع
- ↑ نورالثقلین ج ۴، ص ۵۶۹، ح ۵۴; تفسیر قمى، ج ۲- ، ص ۲۷۴.
