الحديد ١٢
ترجمه
| الحديد ١١ | آیه ١٢ | الحديد ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَسْعی»: در حرکت است. «نُورُهُمْ»: نور ایمان و اعمال نیک آنان. «بَیْنَ أَیْدِیهِمْ»: جلو آنان. پیشاپیش ایشان. روبرویشان. «أَیْمَانِهِمْ»: أَیْمان، جمع یَمین، طرف راست. دست راست ایشان. هدف از روبرو و طرف راست همه جهات است، ولی ذکر این دو جهت به خاطر احترام و شرفی است که دارند (نگا: روح‌المعانی). «بُشْری»: (نگا: بقره / ، آل‌عمران / انفال / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لَهُمُ الْبُشْرَى فِي الْحَيَاةِ... (۳)
يَکَادُ الْبَرْقُ يَخْطَفُ... (۰) يَوْمَ نَدْعُو کُلَ أُنَاسٍ... (۳)
تفسیر
- آيات ۷ - ۱۵، سوره حديد
- بيان اينكه آيه : ((آمنوا بالله و رسوله و انفقوا...)) خطاب به مؤ منين و امر به آثارايمان است
- وجه و نكته اينكه فرمود از آنچه كه خدا شما را در آن جانشين كرده انفاق كنيد
- مراد از ميثاقى كه از مؤ منين گرفته شده است
- توبيخ شديد كسانى كه از انفاق مالى كه خدا تنها وارث آنستبخل مى ورزند
- عدم تساوى انفاق در زمان جنگ با انفاق بعد از فتح
- توضيحى درباره اجر دادن خدا به بنده و اينكه اجرى كه خدا درمقابل عمل عبد مى دهد تفضلى است از او عزوجل
- توضيحى درباره اجر دادن خدا به بنده و اينكه اجرى كه خدا درمقابل عمل عبد مى دهد تفضلى است از او عزوجل بيان حد اعلاى تشويق به انفاق در راه خدا،
- تقاضاى منافقان از مؤ منان ، در قيامت ، و جوابى كه به آنان داده مى شود: به دنيابرگرديد و نور به دست آوريد
- مقصود از ديوارى كه بين منافقان و مؤ منان زده مى شود و مفاد اين تمثيل در بيان حال منافقان
- استمداد منافقان از مؤ منان و جواب ايشان به آنها
- دنباله گفتار مؤ منان بر منافقان : شما امروز هيچ ياورى نداريد!
- (رواياتى در ذيل آيه مربوط به انفاق قبل از فتح و بعد از فتح ، گفتگوى منافقان و مؤمنان در قيامت و روايتى درباره آرزوى دراز)
نکات آیه
۱ - قیامت، روز پاداش دهى خداوند به وام دهندگان خود (کسانى که با انفاق در راه خدا به او قرض الحسنه دادند). (من ذا الذى یقرض اللّه ... و له أجر کریم . یوم ترى المؤمنین) «یوم» در «یوم ترى»، مربوط به «له أجر کریم» در آیه پیش است; یعنى، خداوند، پاداش نفیس خود را به وام دهندگان خویش در روزى مى دهد که... . گفتنى است که مراد از «یوم ترى» روز قیامت است.
۲ - حضور مردان و زنان مؤمن، با چهره هایى تابان در عرصه قیامت (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت یسعى نورهم)
۳ - فروغ چهره مؤمنان، روشنگر راه آنان در قیامت به سوى بهشت (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت یسعى نورهم) «سعى» به معناى دویدن است. دویدن نور مؤمنان در پیش روى آنان، بیانگر آن است که آنان دوان دوان به سویى در حرکت اند. برخى از مفسران برآنند که در این حال، آنان به سوى بهشت مى روند.
۴ - درخشش نور مؤمنان، موجب روشن شدن راه ایشان از پیش رو، سمت راست و سمت چپ آنان در قیامت (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت یسعى نورهم بین أیدیهم و بأیمنهم) در آیه شریفه از فن «اکتفا» استفاده شده است; یعنى، با ذکر «بأیمانهم» از بیان «و بشمائلهم» اکتفا شده است. بنابراین تقدیر آیه چنین مى شود: «یسعى نورهم بین أیدیهم و بأیمانهم و بشمائلهم».
۵ - شوق دیدار بهشت، باعث حرکت شتابان مؤمنان در قیامت و دویدن آنان در مسیر منتهى به آن (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت یسعى نورهم بین أیدیهم) حرکت سریع و دوان دوان مؤمنان به سوى بهشت، حکایت از اشتیاق شدید آنان به دیدار آن و رساندن هر چه زودتر خود به آن جایگاه همیشگى دارد.
۶ - منظره حرکت شتابان زنان و مردان مؤمن در قیامت، به سوى بهشت با چهره هایى چونان چراغ فروزان، بس زیبا و چشم نواز براى بینندگان (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت یسعى نورهم بین أیدیهم و بأیمنهم) در صورتى که مراد «ترى» هر فرد بیننده باشد، به نظر مى رسد آیه شریفه در مقام تصویر صحنه اى است که نظر هر بیننده اى را در آن روز به خود جلب مى کند.
۷ - خداوند، تحقق بخش وعده هاى خود به مردان و زنان مؤمن در قیامت، در مشهد و منظر پیامبراکرم(ص) (فیضعفه له و له أجر کریم . یوم ترى المؤمنین و المؤمنت) برداشت یاد شده بدان احتمال است که واژه «ترى»، خطاب به خصوص پیامبراکرم(ص) باشد.
۸ - تساوى زنان و مردان، از نظر استعداد و زمینه هاى لازم براى رسیدن به مراتب کمال و دست یافتن به ثواب ها و بهره هاى اخروى (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت ... بشریکم الیوم جنّ-ت) برداشت یاد شده، از تصریح به نام هاى زنان و مردان در عرض هم، استفاده مى شود.
۹ - قیامت، روز دریافت بشارت بهشت براى مردان و زنان مؤمن (یوم ترى المؤمنین و المؤمنت ... بشریکم الیوم جنّ-ت)
۱۰ - باغ هاى بهشت، پوشیده از درختان است. (بشریکم الیوم جنّ-ت) «جنّة» (مفرد «جنّات»)، به باغ پوشیده از درختان گفته مى شود.
۱۱ - وجود نهرهاى همیشه روان در باغ هاى بهشت (جنّ-ت تجرى من تحتها الأنهر) به کارگیرى فعل مضارع «تجرى»، بیانگر همیشگى بودن جریان نهرها در بهشت است.
۱۲ - بهشت، جایگاه ابدى مؤمنان (جنّ-ت ... خلدین فیها)
۱۳ - دستابى به بهشت، کامیابیى بس بزرگ براى مؤمنان (ذلک هو الفوز العظیم)
موضوعات مرتبط
- انفاقگران: پاداش اخروى انفاقگران ۱
- بشارت: بشارت بهشت در قیامت ۹
- بهشت: اشتیاق به بهشت ۵; باغهاى بهشت ۱۱; جاودانگى در بهشت ۱۲; درختان بهشت ۱۰; عجله در ورود به بهشت ۵، ۶; نعمتهاى بهشت۱۰، ۱۱; نهرهاى بهشت ۱۱; ویژگیهاى باغهاى بهشت ۱۰
- خدا: پاداش اخروى قرض به خدا ۱; حتمیت وعده هاى خدا۷
- رستگارى: مراتب رستگارى ۱۳
- زن: استعدادهاى زن ۸; تساوى زن و مرد ۸; زمینه کمال زن۸; زنان مؤمن در قیامت ۹; نورانیت اخروى زنان مؤمن ۲، ۶; وعده به زنان مؤمن ۷
- قیامت: ویژگیهاى قیامت ۱، ۹
- مؤمنان: آثار نورانیت اخروى مؤمنان ۴; اشتیاق مؤمنان ۵; روشنایى سمت چپ مؤمنان ۴; روشنایى سمت راست مؤمنان ۴; زیبایى عجله اخروى مؤمنان ۶; زیبایى نورانیت اخروى مؤمنان ۶; عجله اخروى مؤمنان ۵; عظمت رستگارى مؤمنان ۱۳; مؤمنان در بهشت ۱۲، ۱۳; مؤمنان در قیامت ۹; نورانیت اخروى مؤمنان ۲، ۳; ورود مؤمنان به بهشت ۳; وعده به مؤمنان ۷
- محمد(ص): نظارت اخروى محمد(ص) ۷
- مرد: استعدادهاى مرد ۸; زمینه کمال مرد ۸
