البقرة ٩٩
ترجمه
| البقرة ٩٨ | آیه ٩٩ | البقرة ١٠٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ»: آیه‌های واضح و روشن. «الْفَاسِقُونَ»: بیرون روندگان از ربقه شریعت. کافران (نگا: آل‌عمران / و مائده / ، توبه / ، نور / و ، احقاف / ، حشر / ).
تفسیر
- آيات ۹۴ ۹۹ بقره
- ادامه محاجه با يهود و اثبات دروغگوئى آنان و ترسشان از مرگ
- امتحان يهود كه آيا در ادعاى خود كه زندگى قرين به سعادت آخرت را خاص خود مى داند راست مى گويد يا دروغ ؟
- يهود نسبت به هر ملت ديگرى نسبت به زندگى دنيا مريض تر است
- ((بصير)) يعنى عالم به ديدنى ها
- بهانه يهود براى عدم ايمان به قرآنهج البلاغه ما با جبرئيل دشمنيم
- وجه بكار بردن التفات در آيه شريفه
- بحث روايتى (شامل روايتى درباره دشمنى يهود با جبرئيل )
- كيفيت خواب رسول اللّه (ص )
نکات آیه
۱ - پیامبر (ص) برخوردار از دلایل و معجزاتى روشن بر حقانیت رسالت خویش (و لقد أنزلنا إلیک ءایت بینت) چون سخن در این بخش از سوره درباره دعوت به رسالت پیامبر(ص) و قرآن است، مى توان گفت متعلق «آیات بینات» (نشانه هاى روشن) راستى و درستى قرآن و رسالت پیامبر(ص) است.
۲ - یهودیان، پیامبر(ص) را به نداشتن دلیل و برهانى روشن بر حقانیت رسالتش متهم مى کردند. (و لقد أنزلنا إلیک ءایت بینت) معمولا بیان جمله با تأکید حکایت از آن دارد که مخاطبان، مضمون آن جمله را مورد تردید قرار داده یا انکار مى کنند و از آن جا که جمله «و لقد أنزلنا ...» با حرف لام - که حاکى از قسم مقدر است - و نیز با حرف «قد» تأکید شده معلوم مى شود که یهودیان مخاطب آیه، مضمون جمله فوق را مورد تردید و یا انکار قرار مى دادند.
۳ - خداوند، عطاکننده دلایل و معجزات به پیامبر (ص) (و لقد أنزلنا)
۴ - قرآن، متضمن آیات و دلایلى روشن بر حقانیت خود و رسالت پیامبر(ص) (و لقد أنزلنا إلیک ءایت بینت) مقصود از «ءایات» مى تواند آیات قرآنى باشد و مى تواند معجزات و دلایلى باشد که بر صداقت پیامبر(ص) و آسمانى بودن قرآن دلالت دارد. برداشت فوق ناظر به احتمال اول است.
۵ - تنها فاسقان (منحرفان)، قرآن و دلایل روشن آن را نپذیرفته و بدان کافر مى شوند. (و ما یکفر بها إلا الفسقون)
۶ - فسق و انحراف، مایه انکار آیات خدا و از دست دادن زمینه هاى ایمان است. (و ما یکفر بها إلا الفسقون)
۷ - فسق و انحراف یهودیان، موجب کفرشان به قرآن و آیات الهى است. (و ما یکفر بها إلا الفسقون) مصداق روشن براى «الفاسقون» - به قرینه آیات قبل و بعد - یهودیان هستند. آیات پیشین برخى از بهانه هاى یهود را براى اعراض از ایمان یادآور شده و آیه مورد بحث بیان مى دارد که ریشه اصلى اعراض یهود از ایمان انحراف و فسق پیشگى آنان است.
۸ - انکار قرآن و دلایل رسالت پیامبر(ص)، نشانه فسق و انحراف انکار کننده است. (و ما یکفر بها إلا الفسقون)
۹ - دنیا پرستى، دشمنى با فرشتگان، ارتکاب گناهانى همچون کشتن انبیا و رهبران دینى و شکستن پیمانهاى الهى، از مصداقهاى فسق است. (و ما یکفر بها إلا الفسقون) آیات گذشته (از آیه ۷۴ - ۹۸) موانعى را براى ایمان آوردن یهود به قرآن و پیامبر ذکر کرده و در آیه مورد بحث ریشه انکار قرآن و پیامبر(ص) را فسق پیشگى دانسته است. بنابراین آنچه در آن آیات از موانع ایمان آوردن شمرده شده، از نظر قرآن مصداق فسق و بیانگر معناى آن مى باشد.
۱۰ - هواپرستى، حسد، نژادپرستى، خود بزرگ بینى و خویشتن را بدون هیچ دلیل اهل بهشت پنداشتن، از مصادیق فسق است. (و ما یکفر بها إلا الفسقون)
۱۱ - انکار قرآن، نشانه خروج از بینش صحیح در شناخت وحى و رسالت است. (و ما یکفر بها إلا الفسقون) برداشت فوق با توجّه به معناى فسق (خروج از حد اعتدال) استفاده شده است. خروج از اعتدال در مقوله ایمان - که یک مقوله معرفتى و شناختى است - به نداشتن اندیشه و بینش صحیح باز مى گردد.
موضوعات مرتبط
- ادعا: ادعاى سعادت اخروى ۱۰
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲
- انبیا: قتل انبیا ۹
- ایمان: زوال زمینه ایمان ۶; موانع ایمان ۶
- بینش: نشانه هاى بینش غلط ۱۱
- تبعیض نژادى: فسق تبعیض نژادى ۱۰
- حسد: فسق حسد ۱۰
- خدا: عطایاى خدا ۳
- دشمنى: دشمنى با ملائکه ۹
- دنیاطلبى: فسق دنیاطلبى ۹
- رهبران دینى: قتل رهبران دینى ۹
- عهدشکنى: عهدشکنى با خدا ۹
- فاسقان: فاسقان و قرآن ۵; کفر فاسقان ۵
- فسق: آثار فسق ۶، ۷; موارد فسق ۹، ۱۰; نشانه هاى فسق ۸
- قرآن: بینات قرآن ۴، ۵; تعالیم قرآن ۴; تکذیب قرآن ۸; دلایل حقانیت قرآن ۴; فسق مکذبان قرآن ۸
- کافران: ۵
- کفر: عوامل کفر به آیات خدا ۶، ۷; عوامل کفر به قرآن ۷; کفر به قرآن ۵، ۱۱
- محمّد(ص): تکذیب محمّد(ص) ۸; تهمت به محمّد(ص) ۲; حقانیت محمّد(ص) ۲; دلایل حقانیت محمّد(ص) ۱; فسق مکذبان محمّد(ص) ۸; معجزه محمّد(ص) ۱، ۳
- معجزه: منشأ معجزه ۳
- منحرفان: منحرفان و قرآن ۵
- هواپرستى: فسق هواپرستى ۱۰
- یهود: آثار فسق یهود ۷; تهمت هاى یهود ۲; عوامل کفر یهود ۷; یهود صدر اسلام ۲; یهود و محمّد(ص) ۲
