البقرة ١٩١
ترجمه
| البقرة ١٩٠ | آیه ١٩١ | البقرة ١٩٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَیْثُ»: هرجا. جائی که. «ثَقِفْتُمُوهُمْ»: ایشان را دریافتید. بر آنان چیره شدید. «الْفِتْنَةُ»: کفر و شرک. برگرداندن از دین (نگا: بقره / . «کَذَالِکَ جَزَآءُ الْکَافِرِینَ»: این حکم، همه کافران را در بر می‌گیرد و سزای همه آنان است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ... (۹) وَ هُوَ الَّذِي کَفَ أَيْدِيَهُمْ... (۰) هُمُ الَّذِينَ کَفَرُوا وَ صَدُّوکُمْ... (۳) فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ... (۳) إِنَ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ... (۴)
تفسیر
- آيات ۱۹۵ - ۱۹۰ ، سوره بقره
- سياق آيات در ارتباط با فرمان جهاد و قتال با مشركين مكه است
- اشاره به جنبه دفاعى قتال در اسلام
- معناى ((فتنه )) در قرآن
- لزوم دعوت قبل از قتال
- نسخ نشدن آيه شريفه ((قاتلوهم حتى لاتكون )) با آيه ۲۹ توبه
- تجاوز ابتدائى مذموم و ممنوع ، و تجاوز در برابر تجاوز، پسنديده و مشروع
- معناى احسان در برابر ظالم
- معرفى جهادى كه قرآن بدان فرمان داده
- گفتارى پيرامون جهادى كه در قرآن بدان فرمان داده شده است
- دسته هاى مختلف آيات قرآنى راجع به جهاد و قتال و مراتب و مراحل آن
- اسلام و دين توحيد فطرى است و مجاهده در راه دفاع از اين دين نيز فطرى است
- حكم قرآن درباره قتال با شرك هاى در لفافه و نمونه هايى چند از آيات قرآنى درباره آن
- پاسخ بگفته غلط: اسلام دين شمشير و اجبار است
- پاسخ به اشكال مسلمان شدن برخى از روى ترس و تحميل قانون به اقليت ها
- مسئله قتال و سيره انبياء الهى در ارتباط با آن
- بحث اجتماعى (در بيان اينكه هر قتال و مبارزه اى جنبه دفاعى دارد)
- انسان و جايگاه او از نظر دفاعى در بين حيوانات
- بحث روايتى در ذيل آيات قتال
- رواياتى در ذيل آيه : وقاتلوهم حتى لا تكون فتنه
- رواياتى در ذيل آيه : الشهر الحرام بالشهر الحرام ، و مسئله قتال در ماههاى حرام
- رواياتى در ذيل آيه : و لا تلقوا بايديكم الى التهلكه
نکات آیه
۱ - مسلمانان باید کافران محارب را هر کجا یافتند، بکشند. (و اقتلوهم حیث ثقفتموهم) ضمیر «هم» در جمله فوق به «الذین یقاتلوکم» بر مى گردد و لذا از آنان به کافران محارب تعبیر شده است. «ثقف» (مصدر ثقفتم» به معناى یافتن و دسترسى پیدا کردن است.
۲ - ضرورت کشتن کافران محارب، محدود به میدان جنگ نیست. (و اقتلوهم حیث ثقفتموهم) عبارت «حیث ثقفتموهم» (هر کجا آنان را یافتید و بر آنان دسترسى داشتید) گویاى برداشت فوق است.
۳ - مسلمانان صدر اسلام به نبرد با مشرکان مکّه و بیرون راندن آنان از آن سرزمین موظف شدند. (و أخرجوهم من حیث أخرجوکم) مراد از «من حیث أخرجوکم» بنا به گفته مفسّران، مکّه است و به مجبور شدن مسلمانان به ترک مکّه و هجرت به مدینه و حبشه اشاره دارد.
۴ - مشرکان مکّه ، مسلمانان صدر اسلام را از مکّه اخراج و آنان را به هجرت وادار کردند. (و أخرجوهم من حیث أخرجوکم)
۵ - ضرورت باز پس گیرى سرزمینهاى اسلامى از دست دشمنان دین و بیرون راندن ایشان از آن جا (و أخرجوهم من حیث أخرجوکم)
۶ - ضرورت نبرد با کافرانى که سرزمینهاى اسلامى را به تصرف خویش در آورده اند. (و اقتلوهم ... و أخرجوهم من حیث أخرجوکم)
۷ - فتنه انگیزى بدتر از جنگ و خونریزى است. (و الفتنة أشد من القتل)
۸ - فتنه انگیزى مشرکان مکّه علیه مسلمانان صدر اسلام (أخرجوکم و الفتنة أشد من القتل)
۹ - فتنه انگیزى کافران، مجوز نبرد با ایشان است، هر چند که با مسلمانان سر جنگ نداشته باشند. (و قتلوا فى سبیل اللّه یقتلونکم ... الفتنة أشد من القتل) جمله «والفتنة أشد من القتل»، به اصطلاح اصولیین حاکم بر «الذین یقاتلونکم» است و موجب توسعه در موضوع حکم مطرح شده در آیه قبل مى شود; یعنى، آیه قبل بیان داشت که با کافران حربى نبرد کنید و جمله «الفتنة ...» بیان مى کند که فتنه انگیزى به منزله جنگ است.
۱۰ - رفع فتنه، از هدفهاى جنگ و جهاد در اسلام است. (و اقتلوهم حیث ثقفتموهم و أخرجوهم من حیث أخرجوکم و الفتنة أشد من القتل)
۱۱ - آواره ساختن مسلمانان از دیارشان از مصداقهاى فتنه انگیزى کافران است. (و أخرجوهم من حیث أخرجوکم و الفتنة أشد من القتل)
۱۲ - نبرد در مسجد الحرام و نواحى آن حرام است. (و لاتقتلوهم عند المسجدالحرام)
۱۳ - در صورتى که دشمنان دین در مسجدالحرام و نواحى آن علیه مسلمانان وارد جنگ شوند، نبرد با آنان و کشتن شان واجب است. (و لاتقتلوهم عند المسجدالحرام حتى یقتلوکم فیه فإن قتلوکم فاقتلوهم)
۱۴ - حفظ حرمت مکانهاى مقدس، نباید مسلمانان را از دفاع در مقابل دشمنان مهاجم باز دارد. (حتى یقتلوکم فیه فإن قتلوکم فاقتلوهم)
۱۵ - فتنه انگیزى کافران، مجوز کشتن و نبرد با آنها در مسجد الحرام و نواحى آن نیست. (و الفتنة أشد من القتل و لاتقتلوهم عند المسجدالحرام حتى یقتلوکم) جمله «و الفتنة ...» بیان مى دارد که کافران فتنه انگیز همانند کافران محارب هستندو لذا باید باآنان نبرد کرد. به نظر مى رسد جمله «و لاتقاتلوهم عند المسجد الحرام ...» به منزله استثنا از این قانون باشد; یعنى، فتنه انگیزى کافران، مجوز جنگ در مسجد الحرام نیست.
۱۶ - مسجد الحرام و نواحى آن داراى قداستى والا و احترامى خاص (و لاتقتلوهم عند المسجدالحرام)
۱۷ - سزاى کفرپیشگان محارب و فتنه انگیز، کشتن آنان است. (فاقتلوهم کذلک جزاء الکفرین) «ال» در «الکافرین» عهدیه است و اشاره به کافرانى دارد که سر جنگ با مسلمانان دارند و یا علیه ایشان فتنه انگیزى مى کنند.
موضوعات مرتبط
- احکام: ۱، ۲، ۶، ۹، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۷ فلسفه احکام ۱۰
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴
- اصلاح اجتماعى: عوامل اصلاح اجتماعى ۱۰
- افساد: آثار افساد ۷; جرم افساد ۷; ریشه کنى افساد ۱۰; موارد افساد ۱۱
- اماکن مقدس: ۱۶ احترام ماکن مقدس ۱۴
- جهاد: احکام جهاد ۶، ۹، ۱۳; جهاد ابتدایى ۹; جهاد با کافران ۹; جهاد با کافران اشغالگر ۶; جهاد با مشرکان مکّه ۳; فلسفه جهاد ۱۰; محدوده جهاد ۵، ۶
- حرم (اطراف مسجدالحرام): احترام حرم (اطراف مسجدالحرام) ۱۶; احکام حرم (اطراف مسجدالحرام) ۱۲، ۱۳، ۱۵; جنگ در حرم (اطراف مسجدالحرام) ۱۲، ۱۳، ۱۵; دفاع در حرم (اطراف مسجدالحرام) ۱۳; قتل در حرم (اطراف مسجدالحرام) ۱۳، ۱۵; قداست حرم (اطراف مسجدالحرام) ۱۶
- دفاع: احکام دفاع ۱۴
- سرزمینهاى اسلامى: آزاد سازى سرزمینهاى اسلامى ۵; اخراج دشمنان از سرزمینهاى اسلامى ۵
- قتل: جرم قتل ۷; قتل جایز ۱، ۲، ۱۳، ۱۷
- کافران: افساد کافران ۹، ۱۱، ۱۵; قتل کافران محارب ۱، ۲، ۱۷; کیفر کافران محارب ۱۷; مجازات کافران محارب ۱، ۲، ۱۷
- محارب: احکام محارب ۱، ۲، ۱۷
- محاربه: جرم محاربه ۱، ۲، ۱۷
- مسجدالحرام: احترام مسجدالحرام ۱۶; جنگ در مسجدالحرام ۱۲، ۱۳، ۱۵; قتل در مسجدالحرام ۱۳; قداست مسجدالحرام ۱۶
- مسلمانان: اخراج مسلمانان ۱۱; اخراج مسلمانان از مکّه ۴; مسؤولیت مسلمانان ۱; مسؤولیت مسلمانان صدر اسلام ۳; هجرت مسلمانان صدر اسلام ۴
- مشرکان: اخراج مشرکان از مکّه ۳; مشرکان صدر اسلام ۸
- مشرکان مکّه : افساد مشرکان مکّه ۸; مشرکان مکّه و مسلمانان ۴
- واجبات: ۱۳
