نتایج جستجو

مى‏برد در صحاح و قاموس و اقرب الموارد منع را از جمله معانی عذب شمرده است در نهايه گفته: در حديث على «عليه السلام» هست كه در موقع مشايعت عده‏اى از لشكريان خویش

نوزدهم آمده است: «وَنْشُرْ عَلَيْنا رِحْمَتَكَ بِغَيْثِكَ الْمُغْدَقِ» در نهايه گفته: مغدق به فتح دال بارانى است كه قطرات آن درشت باشد يعنى اگر در طريقه

مس يا چوب ساخته شود، آن را براى تقرّب به خدا پرستش مى‏كردند. ابن اثير در نهايه گفته: آن چيزى است كه جز خدا معبود اخذ شود و به قولى آن چيزى است كه جسم يا

نفوذ. پاره كردن (قاموس) نجم ثاقب يعنى ستاره نورانى (مجمع البيان، صحاح، نهايه) گويا كه با نور خود ظلمت را مى‏شكافد و تا مى‏توانيد نفوذ مى‏كند چنانكه در

الشَّىْ‏ءُ نَصْحاً» ايضاگويند «نَصَحَ الْعَسَلَ» يعنى عسل را صاف و خالص كرد. در نهايه گويد: نصح در لغت به معنى خلوص است. نُصح (به ضم - ن) يه معنى اخلاص مى‏باشد

آمده چنانكه خواهد آمد و نيز مفرد به كار رفته به معنى وسط چنانكه ابن اثير در نهايه گفته است [توبه:47] ميان شما اراجيف مى‏ساختند و فتنه جوئى مى‏كردند [اسراء:5]

بار) احفاء: مبالغه در سئوال يا مبالغه در دانستن حال شخص است (مفردات) در نهايه آمده كه زنى به محضر آن حضرت آمد «فَسَأَلَها فَاَحْفى وَ قالَ اِنَّها كانَتْ

بارگیری... احفاء: مبالغه در سئوال يا مبالغه در دانستن حال شخص است (مفردات) در نهايه آمده كه زنى به محضر آن حضرت آمد «فَسَأَلَها فَاَحْفى وَ قالَ اِنَّها كانَتْ

و قاموس آمده: «اَلْظُّلْمُ وَضْعُ الشَّىْ‏ءِ فِى غَيْرِ مَوْضِعِهِ». در نهايه گفته «اَصْل الظُّلْمِ الْجَوْرُ وَ مُجاوَزَةُ الْحَدِّ». راغب گويد: «اَلظُّلْمُ

شکنند، و نعمت هاى الهى را به دست کفران مى سپارند. ختر (۱ بار) غدر. حيله (نهايه) در مجمع و اقرب بدترين حيله گفته است . [لقمان:32] آيات ما را تكذيب نمى‏كند

را عظمت و كبريا معنى كرده، صحاح گويد: جلال اللّه: عظمت خدا. ابن اثير در نهايه نيز عظمت گفته است . در نهج البلاغه هست كه آن حضرت به عثمان فرمود «فَلا تَكونَنَّ

است در مجمع فرموده: آن به معنى بدخلق و خشن و اصل آن به معنى دفع است. در نهايه گفته «الشديد الجافى والفّظ الغليظ» جوهری گفته: «العتّل: الغليظ الجافى» بدخلقى

جاهليّت به معناى حالت جهل است چنانكه در اقرب الموارد گفته است . ابن اثير در نهايه گويد: مراد از آن صفت و حالى است كه عرب قيل از اسلام داشتند از قبيل جهل به

هميشه آماده بهره‏بردارى است. ابب‌ (۱ بار) (بتشديد ياء) چراگاه. در مفردات و نهايه گويد: چراگاهى كه براى چريدن و چيدن آماده است. در اقرب الموارد گفته گياهان

آن بر طهر و حيض هر دو اطلاق مى‏شود. گفته‏اند آن از اضداد است ابن اثير در نهايه مى‏گويد: قرء از اضداد است بر طهر اطلاق مى‏شود و آن قول شافعى و اهل حجاز است

الدَّهْرُ» يعنى: زمانه را فحش ندهيد زيرا خدا همان زمان است . اين حديث در نهايه بدين صورت آمده «لا تَسُبُّوا الدَّهْرَ هُوَاللّهُ» در كشّاف نيز عين عبارت

وقت خروج از منزل سر و صورتش را با آن ملحفه (چادر مانند) گفته. ابن اثير در نهايه آنرا چادر و رداء معنى كرده و مى‏گويد: گفته شده مانند چارقد و مانند ملحفه

نگاه ميكردى ولى بعضى آن را اشراف معنى كرده‏اند گرچه آن نيز درست است. در نهايه آمده: «اِطَّلَعَ عَلى الشَّىْ‏ءِ:عَلِمَهُ». * [قصص:38]. در جوامع الجامع،

بئر (۱ بار) چاه. [حج:45] و چاه معطّل كه آب بر، ندارد و كاخ گچ كارى شده، در نهايه آمده: گويند بئر چاه كهنه و قديمى است كه حفر كننده و مالك آن معلوم نيست..

است به معنى قصد چنانكه در صحاح، قاموس، مفردات، اقرب، مجمع، جوامع الجامع، نهايه ابن اثير و غيره هست در نهج البلاغه اين كلمه سه بار آمده كه هر سه به معنى

به آن زن فرمود «حَتّى تَذُوقى عُسيلَتَهُ وَ يَذُوقُ عُسيلَتَكِ» (مفردات - نهايه) يعنى تو لذّت مقاربت او را بچشى و او لذّت مقاربت تو را بچشد. وَ مِن أَنْهَار

عيب. در قاموس گفته:«اَلَّلمْزُ: اَلْعَيْبُ وَ الْاِشارَةُ بِالْعَيْنِ» در نهايه نيز عيب معنى كرده، در اقرب الموارد آمده: «لَمَزَهُ لَمْزاً: عابَهُ» همچنين

بارگیری... چاه. [حج:45] و چاه معطّل كه آب بر، ندارد و كاخ گچ كارى شده، در نهايه آمده: گويند بئر چاه كهنه و قديمى است كه حفر كننده و مالك آن معلوم نيست..

آن بر طهر و حيض هر دو اطلاق مى‏شود. گفته‏اند آن از اضداد است ابن اثير در نهايه مى‏گويد: قرء از اضداد است بر طهر اطلاق مى‏شود و آن قول شافعى و اهل حجاز است

اقوال جنّ است كه در قرآن نقل شده و مراد از جدّ عظمت و مقام است در صحاح و نهايه و اقرب الموارد از انس بن مالك نقل است كه: «كانَ الرَّجُلُ مِنّا اَذا قَرَءَ

سوره توبه را سوره بحوث گويند زيرا شامل كاويدن و تفتيش از اسرار منافقين است (نهايه) در اقرب هست: «بَحَثَ فِى التُّرابِ: حَفَرَها» و در مجمع فرموده: اصل بحث

(۲ بار) رفت در اصل شكستن و كوبيدن است در اقرب آمده «رفته:كسره و دقّه» در نهايه گويد: رفات هر چيزى كه شكسته و كوبيده شود. مجمع گويد: رفات هر چيز شكسته و

كه مبتلى و گرفتار باشد ولى رحمت اعّم است به مبتلى و غير آن. ابن اثير در نهايه رأفت را اخّص گرفته و گويد: رحمت هم در شيى محبوب آيد و هم در مكروه از روى

قرآن آمده و گاهى معناى ازدحام مى‏دهد كه يك نوع دفع و شكستن يكديگراست در نهايه نقل شده چون رسول خدا«صلى الله عليه وآله» وارد مدينه شدند يكى از يهود گفت:

سوره توبه را سوره بحوث گويند زيرا شامل كاويدن و تفتيش از اسرار منافقين است (نهايه) در اقرب هست: «بَحَثَ فِى التُّرابِ: حَفَرَها» و در مجمع فرموده: اصل بحث

خدايان خويش پا بر جا باشيد. در كريمه: [شعراء:13]. مراد روانى زبان است در نهايه نقل شده: «اَفَضَلُ الْايمانَ اَنْ تَكَلَّمَ اَخاكَ وَ اَنْتَ طَليقٌ» يعنى

در فارسى تقریباً مساوى است. خيب‌ (۵ بار) نا اميدى. خسران. محروم شدن. در نهايه مى‏گويد: خيبة به معنى خسران و حرمان است. قاموس آن را نوميدى و زيان و حرمان

بار) تجاوز از حد و اندازه (اقرب) راغب گويد: از آن با جور تعبير آورده‏اند در نهايه ظلم و دورى از حق گفته است. [ص:22]. ميان ما به حق داورى كن و حكم به جور نكن

نباشيد مانند آنان كه از ديارشان روى طغيان و خود نمائى بيرون شدند. ابن اثير در نهايه مى‏گويد: بَطَر به معنى طغيان است، حيرت در مقابل حقّ و تكبر از حق نيز گفته‏اند

نوشته‏اند. در اقرب الموارد گويد: اين كلمه ابتدا در تعليل استعمال شده است، در نهايه گويد: در همزه آن فتح و كسر هر دو صحيح است. در قرآن مجيد فقط يكبار آمده است

الشَّياطينِ»از خدا يارى مى‏خواهم بر اعمالي كه شيطان را طرد و دفع مى‏كنند در نهايه مى‏گويد: دحر دفع كردنست به قهر و براى اذلال و اهانت، قول مجمع نيز چنين است

«كَلَحَتِ الْوُجُوهُ النَّواظِرُ» خطبه 219 چهره‏هاى با طراوات بد منظر شدند. در نهايه گويد: در حديث على «عليه السلام» آمده «اِنَّ مِنْ وَرائِكُمْ فِتَناً وَ بَلاءّ

به «پر شده» تفسير مى‏شود يعنى نطفه ايكه از سلّولهاى زنده پر شده است. در نهايه آن را به شدّت ريخته شده است گفته است كه با جهنده موافق مى‏شود، دهق به معنى

ذيل اين مسئله فرموده: اين مطلب اجماعى است چنانكه در خلاف شيخ، مجمع البيان، نهايه الاحكام، ذكرى، جامع المقاصد و... نقل است. حرّ هاملى رحمة اللّه در وسائل كتاب

کلمات مشتق شده در حال بارگیری... تنزيه خدا از هر بدى و نالايق (مجمع) در نهايه گويد «اَصْلَ التَّسْبيحِ: اَلتَّنْزيهُ وَ التَّقْديسُ وَ التَّبْرِئَهُ مِنَ

در مجمع گويد: اصل آن به معنى ضرب است و به معنى صيحه زدن آيد. در مجمع و نهايه نقل شده «لَيْسَ مِنّا مِنْ سَلَقَ اَمْ حَلَقَ» يعنى از ما نيست آنكه در مصيبت

اطفال است [نور:59]. اين كلمه فقط در آيات فوق و آيه 67 غافر آمده است. در نهايه گفته: طفل به معنى بچه است بر پسر و دختر و جمع اطلاق مى‏شود. ثم کم من بلغ

كرده‏اند در مجمع فرموده از «قامت الحرب على ساق» شدت جنگ را از اراده مى‏كنند در نهايه آمده كشف الساق مثل است براى شدّت امر. آيه فوق درباره وقت مرگ است مراد از

(به فتح اول و كسر دوم) را جبان و ضعيف القلب گفته است. به قول ابن اثير در نهايه آن به معنى ضعف و ترس است. نگارنده نيز با دقت در آيات قول ابن اثير را پسنديدم

(به فتح اول و كسر دوم) را جبان و ضعيف القلب گفته است. به قول ابن اثير در نهايه آن به معنى ضعف و ترس است. نگارنده نيز با دقت در آيات قول ابن اثير را پسنديدم

الشَّياطينِ»از خدا يارى مى‏خواهم بر اعمالي كه شيطان را طرد و دفع مى‏كنند در نهايه مى‏گويد: دحر دفع كردنست به قهر و براى اذلال و اهانت، قول مجمع نيز چنين است

خود برگشت يعنى به راهى كه آمده بود عود كرد. زمخشرى در فائق و ابن اثير در نهايه گفته‏اند: به سمّ اسب حافر گويند زيرا وقت راه رفتن زمين را حفر مى‏كند. اسب

قومى در اصل و وسط ديارشان جنگيده نشدند مگر ذليل شدند اين حديث در مفردات و نهايه نيز آمده است «فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ اَمْرِ رَبِّهِمْ» پس

اكثراستعمال آن در قرآن مجيد در سياق نفى است. زمخشرى در فائق و ابن اثير در نهايه نقل مى‏ كنند كه يكى از صحابه در وقت دعا بدو انگشت به خدا اشاره مى‏ كرد حضرت

آیات شامل این کلمه فرض‌ (۱۸ بار) قطع. تعيين. در نهايه گويد: اصل فرض به معنى قطع است راغب قطع شى‏ء محكم و تأثير در آن، گفته است، اقرب عين لفظ راغب را آورده

معناى اولى چندان دور نيست زيرا تشويق براى تن در دادن به كار شاق است. در نهايه گويد: «اَلْكَلَفُ: اَلْوُلوُعُ بِالشَّىْ ءِ مَعَ شُغْلِ قَلْبٍ وَ مَشَقَةٍ»

غَيّاً وَ غَوايَةً: سَلَكَ طَريقَ الْهَلاكِ» يعنى راه هلاكت در پيش گرفت: در نهايه آن را ضلالت و دخول در باطل گفته است به نظرم منظورش قسمت دوم ضلالت است كه

تخفيف و نگهدارى و شكستن صدا و نگاه گفته است در قاموس تخفيف نگاه آمده است در نهايه نقل شده: «كانَ اِذا عَطَسَ غَضَّ صَوْتَهُ» يعنى چون عطسه مى‏كرد صدايش را

درخت موز [واقعة:28-29]. راغب گويد: طلح درختى است واحد آن طلحه است در صحاح و نهايه گفته: درخت بزرگى است از جنس درختان بزرگ. در اقرب اضافه كرده كه شتر آن را

است معنى ديگر آنكه خدا سميع الدعاء يعنى اجابت كننده دعاست. ابن اثير درز نهايه گويد6 سميع آن است كه از درك او هيچ مسموعى ولو مخفى هم باشد، فوت نشود خدا

به كار مى‏رود همچنين است قول مجمع. شعبه به معنى تكه و قسمت است چنانكه در نهايه آمده «اَلْحَياءُ شُعْبَةٌ مِنَ الْايمانِ» و از ابن مسعود نقل كرده: «اَلشَّبابُ

صحاح گويد: چون دو خرما و سه خرما از يك بن برويد هر يك صنو آن ديگرى است. در نهايه گفته: صنو به معنى مثل است و اصل آن اين است كه دو خرما از يك بن برويد. در

همز دفع و طرد است. در صحاح آمده: «هَمَزَهُ‏اَىْ دَفَعَهُ وَ ضَرَبَهُ» در نهايه گفته: هر چه را دفع كردى همز كردى. طبرسى فرموده: اصل همزه به معنى شكستن است

الشَّىْ‏ءُ نَصْحاً» ايضاگويند «نَصَحَ الْعَسَلَ» يعنى عسل را صاف و خالص كرد. در نهايه گويد: نصح در لغت به معنى خلوص است. نُصح (به ضم - ن) يه معنى اخلاص مى‏باشد

مى‏برد در صحاح و قاموس و اقرب الموارد منع را از جمله معانی عذب شمرده است در نهايه گفته: در حديث على «عليه السلام» هست كه در موقع مشايعت عده‏اى از لشكريان خویش

را آشكار نمايم اين قول در مجمع از ابوعبيده نيز نقل شده است . ولى قاموس و نهايه و مفردات اخفاء را به معنى پنهان داشتن گفته‏اند و تمام موارد استعمال آن در

دستها را به گردن مى‏بندند (مجمع) على هذا صفد با غلّ يكى است كه غلّ را نيز در نهايه همين طور معنى كرده است. در قرآن مجيد مكرّر آمده «الاغْلالُ فى اَعْتاقِهِمْ»

گويد: فاحشه هر گناهى است كه قبح آن زياد باشد. همچنين است قول ابن اثير در نهايه. در مفردات گفته: فحش، فاحشه و فحشاء هر قول و فعلى است كه قبح آن بزرگ باشد

معناى اولى چندان دور نيست زيرا تشويق براى تن در دادن به كار شاق است. در نهايه گويد: «اَلْكَلَفُ: اَلْوُلوُعُ بِالشَّىْ ءِ مَعَ شُغْلِ قَلْبٍ وَ مَشَقَةٍ»

تکرار در قرآن: ۱۸(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... قطع. تعيين. در نهايه گويد: اصل فرض به معنى قطع است راغب قطع شى‏ء محكم و تأثير در آن، گفته است،

و قاموس آمده: «اَلْظُّلْمُ وَضْعُ الشَّىْ‏ءِ فِى غَيْرِ مَوْضِعِهِ». در نهايه گفته «اَصْل الظُّلْمِ الْجَوْرُ وَ مُجاوَزَةُ الْحَدِّ». راغب گويد: «اَلظُّلْمُ

بودن است. در كتاب معاد از نظر قرآن و علم ص 37 چنين نوشته‏ام : ابن اثير در نهايه گويد: عشراء شترى را گويند كه ده ماه از حاملگى آن گذشته باشد. سپس اين كلمه

عروبه بود. صحاح بود. صحاح مى‏گويد: يوم جمعه همان يوم عروبه است ابن اثير در نهايه علت اين تسميه را مطلق اجتماع ناس دانسته است . آنچه از مجمع البيان نقل گرديد

اين است: در خانه‏هاى خود نشستگان و مقيم شدند و آن استعاره از مرگ است در نهايه آمده:«نهى عن المجثمة» و آن حيوانى است كه در جائى قرار مى‏دهند و تير ميزنند

غَيّاً وَ غَوايَةً: سَلَكَ طَريقَ الْهَلاكِ» يعنى راه هلاكت در پيش گرفت: در نهايه آن را ضلالت و دخول در باطل گفته است به نظرم منظورش قسمت دوم ضلالت است كه

معنى نقل شده كه از جمله بوئيدنى و رزق است و همچنين است در مجمع: ابن اثير در نهايه گويد: ريحان برحمت و رزق و راحت اطلاق‏مى شود و ريحان هر گياهى است كه بوى خوش

گرفته است و حيرت را نيز تردد دانسته است قول او با مجمع چندان فرقى ندارد در نهايه شواهدى از موارد استعمال آن نقل شده كه قول مجمع را تأييد مى‏كند همچنين آيه

به معنى مستقُّر جواهر در مجمع فرموده: عدن و اقامت و خلود نظير هم‏اند. در نهايه آمده: «عدن باالمكان: اذا الزمه ولم يبرح منه» [رعد:23]، اين كلمه يازده بار

گويد: فاحشه هر گناهى است كه قبح آن زياد باشد. همچنين است قول ابن اثير در نهايه. در مفردات گفته: فحش، فاحشه و فحشاء هر قول و فعلى است كه قبح آن بزرگ باشد

تطيّر در فال زدن با پرندگان است سپس در هر فال بد به كار مى‏رود. ابن اثير در نهايه گفته: اصل آن درباره پرندگان و آهوان و غير آنها است كه از طرف راست يا چپ شخص

سر او ببندند. در اين سخن مراد از بحر، مدينه است در نهايه به جاى بحر، بحيرة آمده است و نيز در نهايه گويد: عرب شهرها و دهات را بحار گويند. لازم است در اينجا

خدا در مقام يك جماعت بود گويند: فلانى به تنهائى يك قبيله است. ابن اثير در نهايه نقل مى‏كند: درباره‏ى قُسّ بن ساعده آمده: «يبعث يوم القيمة اُمَّة واحدةً»

(بر وزن عِنَبْ) سنگهائى كه روى هم مى‏چينند براى نشان دادن راه در بيابانها (نهايه) جمع آن آرام است. و اَرْم (بر وزن عقل) به معنى خوردن، پوسيدن. فانى شدن است

آيه شريفه كنايه از مقاربت با زنان است چنان كه راغب گفته است ابن اثير در نهايه بعد از نقل حديثى گويد مراد از مباشرت لمس بدن مرد با بدن زن است... و گاهى

سر او ببندند. در اين سخن مراد از بحر، مدينه است در نهايه به جاى بحر، بحيرة آمده است و نيز در نهايه گويد: عرب شهرها و دهات را بحار گويند. لازم است در اينجا

نزديك شدن. و مقدّم گشتن در اقرب آمده «زلف زلفاً و زليفاً: تقدّم و تقرب» در نهايه گويد: اصل آن نزديك و مقدّم گشتن است. در صحاح گويد: ازلفه‏اى قربّه». در قرآن

آيه شريفه كنايه از مقاربت با زنان است چنان كه راغب گفته است ابن اثير در نهايه بعد از نقل حديثى گويد مراد از مباشرت لمس بدن مرد با بدن زن است... و گاهى

راجماعت كثيرالعدد معنى كرده است . بيضاوى نيز جمع كثير گفته است. ابن اثير در نهايه حديثى درباره مصالحه با اهل نجران نقل كرده كه لفظ آن چنين است: «لَهُمْ ذِمَّةُ

اكثر كتب لغت مثل (رَحْم) به معنى مهربانى است چنان كه در قاموس، صحاح، اقرب، نهايه و غيره آمده است لذا رحم در آيه به معنى مهربانى است نه از رحم به معنى قرابت

گويد: فاحشه هر گناهى است كه قبح آن زياد باشد. همچنين است قول ابن اثير در نهايه. در مفردات گفته: فحش، فاحشه و فحشاء هر قول و فعلى است كه قبح آن بزرگ باشد

[غاشية:6-7]. ضريع طعام اهل جهنّم است كه نه سير مى‏كند و نه فربه مى‏گرداند. در نهايه گويد: آن علفى است در حجاز، خارهاى بزرگ دارد، به آن شبرق گويند. در مجمع فرموده:

يعنى بر او دعا كردم و او تزكيه نمودم. و در ذيل آيه 3 بقره و در مفردات و نهايه از حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله و سلم نقل شده «اِذا دُعِىَ اَحَدُكُمْ اِلى

الْعِبادَةُ: الطَّاعَةُ» در اقرب الموارد آمده: «اَلْعِبادَةُ: اَلطَّاعَةُ وَ نِهايَةُ التَّعْظيمِ لللّهِ تَعالى». معنى جامع آين كلمه همان تذلّل و اطاعت است مثل

صحاح و قاموس آن را عورت. فاحشه (كاربد) و در مفردات كنايه از فرج گفته. در نهايه گويد: سوأة در اصل به معنى فرج و سپس به هر چه ظهورش شرم آور است گفته شده.

يعنى بر او دعا كردم و او تزكيه نمودم. و در ذيل آيه 3 بقره و در مفردات و نهايه از حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله و سلم نقل شده «اِذا دُعِىَ اَحَدُكُمْ اِلى

رحمتش به هر چيز وسعت داده و رحيم را كثير الرحمة معنى كرده است. ابن اثير در نهايه گويد: رحمن و رحيم هر دو از رحمت مشثق اند مثل ندمان و نديم و هر دو صيغه مبالغه‏اند

نما». على هذا زكو و زكاء مصدر و زكوة مصدر است [بقره:43]. ولى ابن اثير در نهايه مى‏گويد: زكوة از اسماء مشتركه است و بر عين و معنى هر دو اطلاق مى‏شود. آيه

تا مدت معلومى، به خلاف نكاح دائمى كه مدّت معلوم ندارد چنانكه ابن اثير در نهايه ذيل لغت متاع چنين گفته است: در صدر آيه فوق و نيز در آيه ماقبل زنان حرام‏النكاح

الطَّريقِ الْمُسْتَقيمِ وَ يُضادُّهُ اَلْهِدايَةُ» قول صحاح و قاموس و اقرب و نهايه نيز قول راغب است. و اينكه بعضى هلاكت، و گم شدن، باطل و فضيحت را از معانى

الطَّريقِ الْمُسْتَقيمِ وَ يُضادُّهُ اَلْهِدايَةُ» قول صحاح و قاموس و اقرب و نهايه نيز قول راغب است. و اينكه بعضى هلاكت، و گم شدن، باطل و فضيحت را از معانى

تا مدت معلومى، به خلاف نكاح دائمى كه مدّت معلوم ندارد چنانكه ابن اثير در نهايه ذيل لغت متاع چنين گفته است: در صدر آيه فوق و نيز در آيه ماقبل زنان حرام‏النكاح

گردد. «وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ» «والحمد للّه ربّ العالمين» «1». نهاية ابن اثير. «2». جنّ، 3. جلد 10 - صفحه 644 سوره فلق‌ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ

می‌شود. یعنی: مَا الْمَوْتَةُ إِلاّ مَوْتَتُنَا الأُولی. یا (عاقِبَة) و یا (نِهایَة) باشد. یعنی: مَا عَاقِبَةُ أَمْرِنَا إِلاَّ الْمَوْتَةُ الأُولی. «مَوْتَتُنَا

رخدادهاى شگفت است. (حدیث الغشیة) «غاشیة» به معناى داهیه (کار بزرگ) است (نهایه ابن اثیر) و همان گونه که در موارد بد و ناخوشایند به کار مى رود، در موارد

الفت دادن (قاموس); مهیا و مجهز ساختن (تاج العروس); عهد بستن و امان گرفتن (نهایه ابن کثیر). برداشت یاد شده ناظر به معناى نخست (الفت یافتن) است. چیزى که قریش

تفسير لوامع التنزيل- احمد در مسند خود، و بيهقى در شعب الايمان، و ابن اثير در نهايه، و بغوى در معالم، در ذيل آيه شريفه‌ (وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ)*

معناى خبر دادن از چیزى است که شخص آن را مشاهده کرده و نزد آن حاضر بوده است (نهایه ابن اثیر). گواه بودن خداوند بر همه چیز، مستلزم آگاهى او از آنها است. ۵ -

عالم محدث ابو بكر احمد بن عبد العزيز جوهرى در كتاب سقيفه، و ابن اثير در نهايه، و مسعودى در اخبار الزمان و اوسط، و ابن ابى الحديد در جلد چهارم شرح نهج البلاغه

13). بهترين توجيه براى اين روايات هفت حرف وجه سوم است چنانكه ابن اثير در نهايه و فيروزآبادى در قاموس هر دو در لغت «حرف» حديث را نقل كرده‏اند و گفته‏اند

انكار رستگارى به عدم اجتناب آن، و هر چه رستگارى به آن نباشد حرام است. 7- «1» نهايه ابن اثير، جلد 2، صفحه 77 (ذيل لغت خمر)- لسان العرب، جلد 4، صفحه 255- قاموس

شود که هر بیننده اى گمان کند آن را دور انداخته اند. «تابوت»، یعنى صندوق (نهایه ابن اثیر) و «یمّ» به معناى دریا است و در آیه، مراد رود نیل است (لسان العرب)

إِذَا أُطِعْتُ رَضِيتُ وَ إِذَا رَضِيتُ بَارَكْتُ وَ لَيْسَ لِبَرَكَتِي نِهَايَةٌ وَ إِذَا عُصِيتُ غَضِبْتُ وَ إِذَا غَضِبْتُ لَعَنْتُ وَ لَعْنَتِي تَبْلُغُ

فُرْجَةٌ فَيَكُونُوا خَمْسَةً ثُمَّ يَتَنَاهَى فِي اَلْعَدَدِ إِلَى مَا لاَ نِهَايَةَ لَهُ‏ فِي اَلْكَثْرَةِ قَالَ‏ هِشَامٌ‏ فَكَانَ مِنْ سُؤَالِ اَلزِّنْدِيقِ

الاعضاء، و لا بعرض من الاعراض ، و لا بالغيرية و الابعاض ، و لا يقال له حد و لا نهاية ، و لا انقطاع و لا غاية : دست انديشه هاى بلند به دامن كبريائيش نرسد، تا در