عبس ٢١
ترجمه
| عبس ٢٠ | آیه ٢١ | عبس ٢٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أمَاتَهُ»: او را میراند. «أَقْبَرَهُ»: وارد گورش گردانْد.
تفسیر
- آيات ۱۷ - ۴۲، سوره عبس
- معناى آيه ((قتل الانسان ما اكفره )) و مراد از كفر در آن
- نفى عذر از بشر در كفر ورزيدن و استكبارش ، با بيان حقارت و ناچيزى مبداء خلقت اوو...
- اشاره به عدم منافات اينكه خلقت و تقدير از ناحيه خدا است با مختار بودن انسان
- مراد از اينكه فرمود خدا انسان را اقبار (دفن ) كرد ثم امانه فاقبره
- معناى آيه : ((كلا لما يقض ما امره )) كه متضمن ملامت انسانهاى مبتلا به كفر است
- معناى آيه : ((كلا لما يقض ما امره )) كه متضمن ملامت انسانهاى مبتلا به كفر است
- اشاره به شدت و سختى روز قيامت به نحوى كه انسان حتى از كسان و نزديكانش مىگريزد
- سيماى كفار و اهل شقاوت در قيامت
- (روايتى درباره : ((قتل الانسان ما اكفره ))،جهل ابوبكر و عمر به معناى ((ابا)) شدت روز قيامت و...)
نکات آیه
۱ - مرگ، سرنوشت محتوم همه انسان ها است. (ثمّ أماته)
۲ - مرگ انسان ها، به دست خداوند است. (ثمّ أماته)
۳ - لحظه مرگ، لحظه پایان فرصت براى حرکت در راه خدا است. (ثمّ السبیل یسّره . ثمّ أماته) حرف «ثمّ» براى ترتیب زمانى است و دلالت مى کند که با فرا رسیدن مرگ، فرصت حرکت در راه خدا سپرى شده است.
۴ - توجّه به وابستگى مرگ انسان ها به خداوند، مانع کفر به او است. (ما أکفره ... ثمّ أماته)
۵ - خداوند، الهام بخش دفن مردگان در قبرها است. (فأقبره) تفاوت فعل «أقْبَر» با «قَبَر»، این است که «قابر»; یعنى، کسى که با دست خود مرده اى را دفن کند و «إقبار» این است که براى مرده قبرى فراهم سازند و یا فرمان به دفن او دهند. (لسان العرب)
۶ - اقدام بى درنگ به دفن جنازه مردگان، مطلوب خداوند است. (فأقبره) حرف «فاء» در «فأقبره» بر نبود فاصله بین مرگ و دفن دلالت دارد. از آن جا که تمام شیوه هاى برخورد با اموات (از قبیل «سوزاندن» و غیر آن) در حقیقت مستند به خداوند و وابسته به مسبب الاسباب است; اکتفا به استناد مراسم خاک سپارى به خداوند، حاکى از ناهنجارى آن شیوه ها و مطلوب بودن دفن مردگان است.
۷ - مرگ براى انسان و دفن اموات، دو نعمت از جانب خداوند و سزوار شکرگزارى است. (قتل الإنسن ماأکفره ... ثمّ أماته فأقبره) برداشت یادشده، بر این اساس است که کفر در «ماأکفره» به معناى کفران نعمت باشد.
۸ - خاک سپارى مردگان، شیوه اى سابقه دار در دوران جاهلیت (فأقبره) یادآورى مراسم خاک سپارى در ضمن بر شمردن نعمت هاى خداوند براى مردم عصر بعثت، نشانه جارى بودن آن مراسم در آن روزگار است.
۹ - نقش اساسى جسم در حقیقت انسان (من نطفة خلقه ... ثمّ أماته فأقبره) تشریح مراحل وجودى انسان، با بیان پیدایش او از نطفه و مردن و دفن او و نیز محدود دانسته شدن حرکت تکاملى او در فاصله شکل گیرى از نطفه تا لحظه مرگ، گویاى نقش اساسى جسم انسان در مراحل وجودى او است.
۱۰ - کار طبیعت و عوامل مؤثر در آن، در حقیقت کار خداوند است. (ثمّ أماته فأقبره) نسبت یافتن میراندن و دفن انسان به خداوند - با آن که دخالت عوامل طبیعى در آن بدیهى است - مى رساند که طبیعت مجراى افعال خداوند است. فعل هاى «أمات» و «أقبر» گرچه ماضى است; ولى به قرینه ارتباط آن به «جنس انسان»، هر سه زمان را شامل مى شود.
۱۱ - توجّه به پایان زندگى و مدفون شدن انسان ها در قبر، مانع کفرورزى به خداوند است. (ما أکفره ... فأقبره)
۱۲ - وجود نشانه هاى خداشناسى، در مراحل پیدایش تا مرگ انسان (ما أکفره . من أىّ شىء خلقه ... ثمّ أماته فأقبره)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: آیات انفسى ۱۲
- انسان: حقیقت انسان ها ۹; فرجام انسان ها ۱; مراحل خلقت انسان ۱۲; مرگ انسان ها ۱، ۱۲
- بدن: نقش بدن ۹
- جاهلیت: دفن میت در جاهلیت ۸; رسوم جاهلیت ۸
- خدا: افعال خدا ۵، ۱۰; دلایل خدا شناسى ۱۲; نعمتهاى خدا ۷
- ذکر: آثار ذکر دفن میت ۱۱; آثار ذکر مرگ ۴، ۱۱
- سبیل الله: فرصت سلوک سبیل الله ۳
- شکر: شکر نعمت ۷
- عمل: عمل پسندیده ۶
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۱۰
- کفر: موانع کفر ۴، ۱۱
- مرگ: حتمیت مرگ ۱; حقیقت مرگ ۳; منشأ مرگ ۲، ۴
- میت: منشأ دفن میت ۵
- نعمت: نعمت دفن میت ۷; نعمت مرگ ۷
