طه ٥١

قَالَ‌ فَمَا بَالُ‌ الْقُرُونِ‌ الْأُولَى‌

ترجمه

گفت: «پس تکلیف نسلهای گذشته (که به اینها ایمان نداشتند) چه خواهد شد؟!»

|گفت: پس سرنوشت مردمان نخستين كه [ايمان نياوردند] چه مى‌شود

گفت: «حال نسلهاى گذشته چون است؟»

فرعون گفت: پس حال اقوام سلف (که خداشناس و خداپرست نبودند) چیست؟

فرعون [به جای دنبال کردن بحث خداشناسی، مطلب را منحرف کرد و] گفت: پس حال امت های پیشین چگونه است؟

گفت: حال اقوامى كه از اين پيش مى‌زيسته‌اند چيست؟

گفت پس سرنوشت اقوام پیشین چه می‌شود؟

گفت: پس حال مردمان پيشين چيست.

(فرعون) گفت: پس حال و وضع مردمان گذشته چه شده است؟ (اگر آن گونه باشد که تو می‌گوئی، پس چرا زنده نگشته‌اند و با ایشان حساب و کتاب نشده است؟ ما که کسی را ندیده‌ایم که زنده‌اش کرده، و به دوزخ یا بهشت فرستاده باشند).

گفت: «پس نسل‌های گذشته را چه خاطره‌ی مهمی بود (که کافر بوده‌ا‌ند)؟»

گفت پس چیست حال قرنهای پیشین‌

طه ٥٠	آیه ٥١	طه ٥٢
سوره : سوره طه نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«بَالُ»: حال و وضع. کار و بار (نگا: یوسف / ، محمّد / و. «الْقُرُونِ»: جمع قَرْن، مراد مردمان هم‌عصرِ اعصار و ازمنه است (نگا: انعام / .

تفسیر

• آيات ۴۹ - ۷۹ سوره طه
• بيان ريشه اعتقادى اين سؤ ال فرعون كه گفت :((فمن ربكما يا موسى ((
• توضيحى پيرامون مذهب بت پرستان ديدگاه آنان درباره خدا و روششان در اتخاذ آلهه وارباب ۲۲۸
• اقوال مختلفى كه درباره مذهب و اعتقاد فرعون نقل شده است
• توضيح نكات و دقائق جواب موسى (عليه السلام ) كه در قالب برهان خلق و هدايت همه چيز رب العالمين را معرفى نمود
• بيان تناسب جواب موسى (ع ) با مقضاى مقام و اشاره به وجوه نادرست مفسرين در معناىآيه
• سؤ ال ديگر فرعون : ((فما بال القرون الاولى (( كه معاد را استعباد كره زير سؤال مى برد
• پاسخ موسى (ع ) از استعباد فرعون امر معاد را
• معناى ذيل آيه ((لا يضل ربى و لا ينسى (( و ارتباط آن با صدر آيه
• تتمه داستان هدايت عمومى و ارائه شواهدى روشن براى آن
• گفتگو به متهم ساختن موسى (عليه السلام ) به توطئه و ساحرى منجر مى شود...
• موعظه موسى (عليه السلام ) به فرعون و فرعونيان در نهى از بت پرستى
• بازتاب اندرز موسى (عليه السلام ) و عكسالعمل مردم در برابر آن
• مشاوره فرعون با ايادى خود و اتخاذ تصميمهاى محرمانه
• ترغيب و ترهيب مردم توسط فرعون در مقابله با دعوت موسى (ع )
• روياروئى موسى (ع ) با ساحران در روز موعود
• معناى جمله :((فاوجس فى نفسه خيفه موسى (( و وجوهى كه درباره مقصود از نگران شدن موسى (عليه السلام ) بعد از مشاهده سحر ساحران گفته شده است
• غلبه موسى (عليه السلام ) به ساحران و ايمان آوردن آنان
• ساحران در برابر عظمت آيت الهى به سجده افتادند
• عكس العمل فرعون در برابر ايمان آوردن ساحران بخداىمتعال
• جواب بليغ مؤ منان حاكى از تحول فكرى و معنوى آنان بعد از ايمان مى باشد
• فرعون و ساحران ، و دو ديدگاه مختلف مادى و الهى
• دنباله پاسخ ساحران كه از توبه حقيقى آنان حكايت مى كند
• بحث روايتى

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - تاریخ گذشته مصر (قبل از فرعون معاصر موسى) شاهد زندگى اقوامى بود که گرفتار شرک ربوبى بوده و معتقد به ربوبیت خالق هستى نبودند. (من ربّکما ... ربّنا الذى ... فما بال القرون الأُولى ) «قرن»; یعنى، اهل یک زمان و «بال» به معناى «حال» است (قاموس); «أولى» نیز مؤنث «أوّل» است و مقصود از «قرون أولى»، مصریان قبل از فرعون است.

۲ - فرعون با مطرح ساختن شرک ربوبى اقوام گذشته، براى موسى(ع) به استبعاد و القاى شبهه در مورد توحید ربوبى پرداخت. (قال فما بال القرون الأُولى )

۳ - چگونگى برخورد خداوند با اقوام غیر مؤمن گذشته، پرسش فرعون از موسى(ع) (أنّ العذاب على من کذّب ... فما بال القرون الأُولى ) چون در آیات گذشته، موسى(ع) سخن از امنیت پیروان هدایت و عذاب تکذیب کنندگان به میان آورد، سؤال فرعون به منظور اظهار نظر موسى(ع) در باره حال نسل هاى پیشین بوده است. انگیزه او از این پرسش مى تواند تحریک نسل حاضر در برابر پاسخ موسى(ع) به معذَّب بودن پدرانشان باشد. طفره رفتن موسى(ع) از جواب صریح، این احتمال را تقویت مى کند.

۴ - فرعون با ناباورى نسبت به عملى شدن وعده عذاب در باره پیشینیان، نظر موسى(ع) را در مورد آنان جویا شد. (قال فما بال القرون الأُولى ) سؤال فرعون از حال پیشینیان، پس از گفته موسى(ع) (أنّ العذاب على من کذّب) از ناباورى او حکایت دارد; زیرا وى آنان را نابود شده و بى نشان و اثر مى دانست.

۵ - فرعون با طرح پرسش از موسى(ع) در باره وضعیت اقوام گذشته، سعى در پنهان ساختن درماندگى خود در برابر سخنان او داشت. (من ربّکما ... الذى أعطى کلّ شىء خلقه ... فما بال القرون الأُولى ) ممکن است طرح سؤال فرعون در باره اقوام گذشته، صرفاً به جهت منحرف ساختن بحث و بردن آن به زاویه اى نامشخص صورت گرفته باشد. وارد نشدن موسى(ع) در چنین بحثى، نقشه او را خنثى کرده است.

۶ - فرعون با استناد به عقاید و افکار اقوام گذشته، سعى در مقابله با موسى(ع) و تثبیت حقانیت شرک داشت. (قال فما بال القرون الأُولى ) تمسّک فرعون به افکار پیشینیان و این که اگر رسالت موسى حق است، چرا براى اقوام گذشته چنین رسولى نیامد و چرا آنها عذاب نشدند، نشان مى دهد که در دیدگاه او، پذیرفته هاى نسل هاى قبل، صحیح و قابل تبعیت است.

۷ - تاریخ گذشتگان و تحلیل آن، دست آویز کافران و ناباوران به معارف الهى، براى رد و انکار ایمان و توحید (قال فما بال القرون الأُولى )

موضوعات مرتبط

• اقوام پیشین: پرسش از عذاب اقوام پیشین ۴; تاریخ اقوام پیشین ۱; مشرکان اقوام پیشین ۲
• تاریخ: سوءاستفاده از تاریخ ۷
• توحید: عوامل تکذیب توحید ۷
• خدا: پرسش از برخورد خدا با مشرکان ۳; مکذبان عذابهاى خدا ۴
• فرعون: پرسش فرعون ۳، ۴; شبهه افکنى فرعون ۲; شرک فرعون ۲، ۶ ; فرعون و عقیده اقوام پیشین ۶; فرعون و موسى(ع) ۳، ۶ ; فلسفه پرسش فرعون ۵; کتمان ذلت فرعون ۵
• کافران: بهانه جویى کافران ۷
• مصرباستان : تاریخ مصرباستان ۱; مشرکان مصرباستان ۱
• موسى(ع): پرسش از موسى(ع) ۳، ۴، ۵; قصه موسى(ع) ۳، ۵، ۶; مبارزه با موسى(ع) ۶