تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۴۵: تفاوت میان نسخه‌ها

* تهديد شديد به گردآورندگان مال و ذكر اوصاف گروه «'''هُمَزه'''» و «'''لُمَزه'''»:

در مجمع البيان گفته: كلمۀ «'''هُمَزه'''»، به معناى كسى است كه بدون جهت، به ديگران بسیار طعنه مى زند و عيب جويى و خرده گيری هايى مى كند كه در واقع عيب نيست. و اصل مادۀ «'''همز'''» به معناى شكستن است، و كلمۀ «'''لمز'''» نيز، به معناى عيب است. پس ‍ «'''هُمَزه'''» و «'''لُمَزه '''»، هر دو به يك معناست.

ولى بعضى گفته اند: بين آن دو فرقى هست و آن، اين است که: «'''هُمَزه'''» به آن كسى گويند كه دنبال سرِ مردم عيب مى گويد و خرده مى گيرد، و امّا «'''لُمَزه'''» كسى را گويند كه پيش روى طرف خرده مى گيرد - نقل از ليث.

و بعضى گفته اند: هُمَزه، كسى را گويند كه همنشين خود را با سخنان زشت آزار دهد، و لُمَزه، آن كسى است كه با چشم و سر، عليه همنشين خود اشاره كند، و به اصطلاح فارسى، تقليد او را در آورد. آنگاه مى گويد: صيغه «'''فعله'''» براى مبالغه در صفتى بنا شده كه باعث مى شود فعل مناسب با آن صفت، از صاحب آن صفت زياد سر بزند و خلاصه، فعل مذكور عادتش شده باشد. مثلا به مردى كه زياد زن مى گيرد، مى گويند: فلانى مردى «'''نُكَحه'''» است، و به كسى كه زياد مى خندد، مى گويند: فلانى «'''ضُحَكه'''» است. «'''هُمَزه و لُمَزه'''» هم، از همين باب است.

اين آيه، «'''هُمَزه'''» و «'''لُمَزه'''» را بيان مى كند، و اگر كلمه «'''مالا'''» را نكره آورد، به منظور تحقير و ناچيز معرفى كردن مال دنيا بوده. چون مال، هر قدر هم كه زياد و زيادتر باشد، دردى از صاحبش را دوا نمى كند.

و كلمۀ «'''عَدَّدَه'''» از مادۀ «'''عد'''»، به معناى شمردن است. مى فرمايد: شخصى كه هُمَزه و لُمَزه است، از بس عاشق مال و حريص بر جمع آن است، مال را روى هم جمع مى كند و پى در پى، آن را مى شمارد، و از بسيار بودن آن، لذّت مى برد.

ولى بعضى گفته اند: معنايش اين است كه: مال را عده و ذخيره مى كند، براى روزى كه مورد هجوم ناملايمات روزگار واقع شود؛ كه بنابراين، كلمۀ «'''عَدَّدَه '''» ديگر به معناى شمردن نيست.