۱۳٬۷۵۱
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۲۳: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←آثار و نشانه های طغيان و خوف از مقام پروردگار
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
و چون از لوازم طغيان، رها كردن آخرت و ايثار حيات دنيا، يعنى پيروى هواى نفس در آنچه مى خواهد، و اطاعتش در آنچه دوست دارد، و نيز از آثار ديگرش مخالفت خداست در آنچه مى خواهد مى باشد؛ قهرا مقابل اين طغيان، يعنى خوف هم اثرى مخالف اثر طغيان دارد. اثر طغيان، ايثار حيات دنيا بود و اثر خوف، خلاف آن است و آن، ردع و پرهيز از دنياپرستى و نهى نفس از پيروى هواى نفس است. و لذا دنبال جملۀ «مَن خَافَ مَقَام رَبّه»، اثر آن را ذكر كرد و فرمود: «وَ نَهَى النّفسَ عَنِ الهَوى». | و چون از لوازم طغيان، رها كردن آخرت و ايثار حيات دنيا، يعنى پيروى هواى نفس در آنچه مى خواهد، و اطاعتش در آنچه دوست دارد، و نيز از آثار ديگرش مخالفت خداست در آنچه مى خواهد مى باشد؛ قهرا مقابل اين طغيان، يعنى خوف هم اثرى مخالف اثر طغيان دارد. اثر طغيان، ايثار حيات دنيا بود و اثر خوف، خلاف آن است و آن، ردع و پرهيز از دنياپرستى و نهى نفس از پيروى هواى نفس است. و لذا دنبال جملۀ «مَن خَافَ مَقَام رَبّه»، اثر آن را ذكر كرد و فرمود: «وَ نَهَى النّفسَ عَنِ الهَوى». | ||
و اگر در بيان اين حالت فرمود: «نفس را از هوى نهى مى كند»، و نفرمود: «پيروى نفس را ترك مى كند»، براى اين بود كه بفهماند انسان ضعيف است، و چه بسا كه نادانى او را وادار به معصيت كند، بدون اين كه نسبت به خداى تعالى استكبار داشته باشد، پس او نمى تواند به كلى پيروى هواى نفس را ترك كند. همين كه در مقام نهى خود از آن باشد، خدا هم واسع المغفره است، همچنان كه فرمود: «وَ لله مَا فِى السّمَاوَاتِ وَ مَا فِى الأرضِ لِيَجزِى الّذِينَ أسَاؤا بِمَا عَمِلُوا وَ يَجزِىَ الِذينَ أحسَنُوا بِالحُسنى الِذِينَ يَجتَنِبُونَ كَبَائِرَ الإثمِ وَ الفَوَاحِش إلّا اللَّمَم إنّ رَبَّكَ وَاسِعُ | و اگر در بيان اين حالت فرمود: «نفس را از هوى نهى مى كند»، و نفرمود: «پيروى نفس را ترك مى كند»، براى اين بود كه بفهماند انسان ضعيف است، و چه بسا كه نادانى او را وادار به معصيت كند، بدون اين كه نسبت به خداى تعالى استكبار داشته باشد، پس او نمى تواند به كلى پيروى هواى نفس را ترك كند. همين كه در مقام نهى خود از آن باشد، خدا هم واسع المغفره است، همچنان كه فرمود: «وَ لله مَا فِى السّمَاوَاتِ وَ مَا فِى الأرضِ لِيَجزِى الّذِينَ أسَاؤا بِمَا عَمِلُوا وَ يَجزِىَ الِذينَ أحسَنُوا بِالحُسنى الِذِينَ يَجتَنِبُونَ كَبَائِرَ الإثمِ وَ الفَوَاحِش إلّا اللَّمَم إنّ رَبَّكَ وَاسِعُ المَغفِرَة»، و نيز فرموده: «إن تَجتَنِبُوا كَبَائِرَ مَا تُنهَونَ عَنهُ نُكَفّر عَنكُم سَيّئاتِكُم وَ نُدخِلكُم مُدخَلاً كَرِيماً». | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۳۱۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۳۱۲ </center> | ||
و معناى آيات سه گانه در دادن ضابطه كلى براى صفت اهل دوزخ و اهل بهشت در اين خلاصه مى شود كه: اهل جهنّم، اهل كفر و فسوق و اهل بهشت، اهل ايمان و تقوايند. و در اين ميان، طوائف ديگرى غير آن دو طائفه هستند، كه از مستضعفين مى باشند. كسانى كه به گناهان خود اعتراف داشته، اعمالى صالح را با اعمالى زشت مخلوط مى كنند، و نيز طوائف ديگرى كه امرشان به دست خداى سبحان است، و چه بسا با شفاعت و وسائل ديگر مشمول مغفرت خدا بشوند. | و معناى آيات سه گانه در دادن ضابطه كلى براى صفت اهل دوزخ و اهل بهشت در اين خلاصه مى شود كه: اهل جهنّم، اهل كفر و فسوق و اهل بهشت، اهل ايمان و تقوايند. و در اين ميان، طوائف ديگرى غير آن دو طائفه هستند، كه از مستضعفين مى باشند. كسانى كه به گناهان خود اعتراف داشته، اعمالى صالح را با اعمالى زشت مخلوط مى كنند، و نيز طوائف ديگرى كه امرشان به دست خداى سبحان است، و چه بسا با شفاعت و وسائل ديگر مشمول مغفرت خدا بشوند. | ||
