۱۳٬۷۸۱
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۴ بخش۱۹: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←موعظه موسى «ع» به فرعون و فرعونيان، در نهى از بت پرستى
| خط ۱۴۹: | خط ۱۴۹: | ||
==موعظه موسى «ع» به فرعون و فرعونيان، در نهى از بت پرستى == | ==موعظه موسى «ع» به فرعون و فرعونيان، در نهى از بت پرستى == | ||
اين كلام از موسى | اين كلام از موسى «عليه السلام»، موعظه اى است به فرعونيان كه بترسند و بر خدا به دروغ افترا نبندند. قبلا يكى از افتراآتشان گذشت كه فرعون آيات الهى را سحر ناميده و دعوت حقه را توسل براى بيرون كردن قبطيان خوانده بود و يكى ديگر از افتراها نيز سحر آوردن بود، ليكن افتراء دروغ به خدا به معناى دروغ درست كردن به او است، و اين در جايى گفته مى شود كه كسى چيزى را به خدا نسبت دهد كه از خدا نباشد و معجزه را سحر ناميدن و دعوت حقه را كيدى سياسى خواندن، چيزى را به خدا نسبت دادن نيست، بلكه قطع ارتباط و نسبت است، و همچنين آوردن سحر در قبال معجزه، با اعتراف به اين كه سحر است، نه واقعيت نيز افترا بر خدا نيست. | ||
پس بنابراين ظاهر چنين مى نمايد كه : مراد از افتراء دروغ بر خدا، اعتقاد به اصول | پس بنابراين ظاهر چنين مى نمايد كه: مراد از افتراء دروغ بر خدا، اعتقاد به اصول وثنيت، از قبيل الوهيت آلهه و شفاعت آن ها و تدبير عالَم را از آن ها دانستن باشد، همچنان كه ديگر مفسران نيز، آيه را به همين معانى تفسير كرده اند، و در مواضع ديگرى از قرآن نيز اين معنا افتراء بر خدا ناميده شده، مانند آيه «قَد افتََرَينَا عَلَى اللّه كَذِباً إن عُدنَا فِى مِلَّتِكُم». | ||
جملۀ «فَيُسحِتَكُم بِعَذَاب»، تفريع بر نهى گذشته است. يعنى به خدا شرك نورزيد تا خداوند شما را به جرم شرك تان، مستاصل و هلاك نكند. و اگر عذاب را نكره آورد، براى اين بود كه بر شدت و عظمت آن دلالت كند. | |||
و در | |||
و در جملۀ «وَ قَد خَابَ مَنِ افتَرَى»، «خيبه»، به معناى نوميدى از رسيدن به نتيجه است. نتيجه اى كه آرزويش را دارند، و اين جمله در كلام، به جاى يك قانون كلى كه همه جا بدان تمسك شود، به كار رفته، و همين طور هم هست. زيرا افتراء از دروغ است و سبب هر دو يكى است، و آن هم كاذب است، و اسباب كاذبه، آدمى را به مسببات حقيقى و آثار صادقه هدايت نمى كند. پس نتایج آن صالح براى بقاء نبوده و به سوى سعادت سوق نمى دهد، پس در عاقبتش جز شئامت و خسران نيست. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۴ صفحه ۲۴۳ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۴ صفحه ۲۴۳ </center> | ||
كه در سابق در ذيل آيه | بنابراين، آيه مورد بحث، معنايش عمومى تر از آيه «إنّ الَّذِينَ يَفتَرُونَ عَلَى اللّه الكَذِبَ لَا يُفلِحُون» مى باشد. براى اين كه آيه مورد بحث، «خيبه» را در مطلق افتراء اثبات مى كند، به خلاف آيه دوم، كه در سابق در ذيل آيه «وَ جَاؤُا عَلى قَمِيصِهِ بِدَمٍ كَذِب»، در جلد يازدهم اين كتاب، گفتارى پيرامون دروغ، و اين كه دروغ رستگارى در پى ندارد، گذشت. | ||
<span id='link183'><span> | <span id='link183'><span> | ||
==بازتاب اندرز موسى «ع» و واکنش مردم در برابر آن == | ==بازتاب اندرز موسى «ع» و واکنش مردم در برابر آن == | ||
«'''فَتَنَازَعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ وَ أَسرُّوا النَّجْوَى ...مَنِ استَعْلى'''»: | «'''فَتَنَازَعُوا أَمْرَهُم بَيْنَهُمْ وَ أَسرُّوا النَّجْوَى ...مَنِ استَعْلى'''»: | ||
