تفسیر:المیزان جلد۱۳ بخش۱۷: تفاوت میان نسخه‌ها

اين آيه در سياق منت نهادن است ، البته منتى آميخته با عتاب ، گوئى خداى تعالى پس از آنكه فراوانى نعمت وتواتر فضل وكرم خود را نسبت به انسان ذكر نمود واورا براى به دست آوردن آن نعمتها ورزقها و براى اينكه زندگيش در خشكى به خوبى اداره شود سواربر كشتيش كرد. واوپروردگار خود را فراموش نموده واز وى روگردانيد، واز اوچيزى نخواست وبعد از نجات از دريا باز هم روش نخست خود را از سر گرفت با اينكه همواره در ميان نعمت هاى اوغوطه ور بوده اينك در اين آيه خلاصه اى از كرامت ها وفضل خود را مى شمارد، باشد كه انسان بفهمد پروردگارش نسبت به وى عنايت بى شترى دارد، ومع الاسف انسان اين عنايت را نيز مانند همه نعمتهاى الهى كفران مى كند.

از همينجا معلوم مى شود كه مراد از آيه ، بيان حال جنس بشر است ، صرفنظر از كرامتهاى خاص وفضائل روحى ومعنوى كه به عده اى اختصاص داده ، بنابراين اين آيه مشركين وكفار وفاسقين را زير نظر دارد، چه اگر نمى داشت ومقصود از آن انسان هاى خوب ومطيع بود معناى امتنان وعتاب درست درنمى آمد.

معناى جمله : ((وفضلنا هم على كثير ممن خلقنا تفضيلا((

و آنها را به منزله صاحبان عقل شمرده وفرمود: ((وما من دابّة فى الارض ولاطائر يطير بجناحيه الاامم امثالكم ما فرّطنا فى الكتاب من شى ء ثم الى ربّهم يحشرون (( واين احتمال با معناى آيه مناسب تر است ، چون مى دانيم كه غرض از آيه مورد بحث بيان آن جهاتى است كه خداوند با آن جهات آدمى را تكريم كرده ، وبر بسيارى از موجودات اين عالم برترى داده ، واين موجودات - تا آنجا كه ما سراغ داريم - حيوان و جن هستند، واما ملائكه از آن جائى كه موجودات مادى ودر تحت نظام حاكم بر عالم ماده قرار ندارند نمى توانيم آنها را نيز مشمول آيه بگيريم .