۱۳٬۷۱۹
ویرایش
برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
==توضيحى در مورد خوشحال شدن اهل كتاب از نزول قرآن == | ==توضيحى در مورد خوشحال شدن اهل كتاب از نزول قرآن == | ||
«'''وَ الَّذِينَ | «'''وَ الَّذِينَ ءَاتَيْنَاهُمُ الْكِتَاب يَفْرَحُونَ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْك ...'''»: | ||
ظاهرا منظور از | ظاهرا منظور از «الذين اوتوا الكتاب»، يهود و نصارا، و يا اين دو طایفه با مجوس است. چون معهود از اطلاقات قرآن همين است. و اما اين كه مى فرمايد اهل كتاب خوشحالى مى كنند از اين كه قرآن به تو نازل شده، جهتش اين است كه اين سوره مكى است و تاريخ اثبات كرده كه يهود، در اوائل بعثت و قبل از آن، عنادى با پيامبر نداشتند، بلكه حوادث به وجود آمده بعد از هجرت بوده است. | ||
و آن عنادى كه ايشان را واداشت آن حوادث شوم را | و آن عنادى كه ايشان را واداشت آن حوادث شوم را به بار بياورند، همه بعد از هجرت بود، و حتى در اوائل هجرت هم جمعى از ايشان دعوت اسلام را پذيرفته، بر نبوت خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله و سلم) شهادت دادند، و شهادت دادند كه اين همان پيغمبرى است كه در كتاب هاى آنان بشارت به آمدنش داده شده، و قرآن همين معنا را از ايشان حكايت نموده، مى فرمايد: «و شهد شاهد من بنى اسرائيل على مثله فآمن و استكبرتم». | ||
و اما | و اما نصارا، قومى از ايشان نيز در آن روزگار بر دين حق بودند و هيچ گونه عنادى نسبت به دعوت اسلام نشان ندادند. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۵۰۹ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۵۰۹ </center> | ||
مانند قومى از نصاراى | مانند قومى از نصاراى حبشه، به طورى كه در داستان هجرت مسلمين به حبشه نقل شده، و همچنين جمعى از غير مردم حبشه. همچنان كه قرآن كريم درباره امثال آنان فرموده: «الذين اتيناهم الكتاب من قبله هم به يؤمنون». و نيز فرموده: «و من قوم موسى امة يهدون بالحق و به يعدلون». | ||
و همچنين مجوس آن روز هم در انتظار بعثت و فرج خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) و ظهور دينى كه حق و عدالت را گسترش | و همچنين مجوس آن روز هم در انتظار بعثت و فرج خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله و سلم) و ظهور دينى كه حق و عدالت را گسترش دهد، به سر مى بردند و مانند مشركان با حق دشمنى و عناد نمى ورزيدند. | ||
با در نظر داشتن اين زمينه، آيه در اين معنا ظهور دارد كه منظور از اهل كتاب، همين يهود و نصارا و مجوس باشد. مخصوصا اهل حق از نصارا كه معتقد بودند به اين كه مسيح بشرى است كه خداوند او را به نبوت ارسال داشته - مانند نجاشى و اصحابش. | |||
ذيل آيه هم كه مى فرمايد: «بگو من مأمور شدم كه خدا را بندگى كنم، و كسى را شريكش ندانسته، مردم را به سوى او دعوت كنم»، آن را تاييد مى كند و خيلى روشن است كه خطاب در اين جمله، مناسب تر است كه با نصارا باشد. | |||
«'''قل انما امرت ان | «'''و من الاحزاب من ينكر بعضه '''» - الف و لام در «الاحزاب»، الف و لام عهد است، و معنايش اين است كه پاره اى از احزاب اهل كتاب، كسانی اند كه پاره اى از آنچه به تو نازل شده را انكار مى كنند، و آن آياتى است كه دلالت بر توحيد و نفى تثليث و نفى ساير عقائد باطله و معارف و احكام دست خورده اهل كتاب دارد. | ||
«'''قل انما امرت ان اعبد اللّه و لا اشرك به '''» - اين جمله دلالت دارد بر اين كه مقصود از آن بعضى كه انكارش مى كنند، آياتى است كه توحيد در عبادت و اطاعت را مى رساند، و در آيه ديگرى هم، به پيغمبر خود دستور مى دهد كه ايشان را به موافقت با آن آيات و آن معارف دعوت نمايد، و مى فرمايد: «قل يا اهل الكتاب تعالوا الى كلمة سواء بيننا و بينكم ان لا نعبد الا اللّه و لا نشرك به شيئا و لا يتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون اللّه». | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۵۱۰ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۵۱۰ </center> | ||
«'''اليه ادعو و اليه | «'''اليه ادعو و اليه مآب '''» - در اين جمله كلام را پايان داده، مى فرمايد: بازگشت من به سوى اوست. بنابراين در اول كلام، هدف خود و ديگران را، و در آخر آن سيره خود را بيان نموده مى فرمايد: من مأمور شده ام كه تنها خدا را پرستش كنم، و عمل و دعوتم بر اين اساس باشد، و بر همين سيره هم در ميان مردم رفتار مى كنم، و مردم را جز به سوى او نمى خوانم، و در هيچ امرى از امورم، جز به او مراجعه نمى كنم. | ||
بنابراين ذيل | بنابراين ذيل آيه، همان معنايى را مى رساند كه آيه «قل هذه سبيلى ادعو الى اللّه على بصيرة انا و من اتبعنى و سبحان اللّه و ما انا من المشركين» آن را افاده مى كرد. | ||
ممكن هم هست منظور از جمله | ممكن هم هست منظور از جمله «و اليه مآب»، مسأله معاد باشد كه در اين صورت تعليل را افاده مى كند، و آيه چنين معنا مى دهد: من فقط به سوى او دعوت مى كنم، چون بازگشت من، تنها به سوى اوست. | ||
بعضى از مفسران كلمه «كتاب» را كه در آيه است، به قرآن، و جمله «الذين آتيناهم الكتاب» را به اصحاب رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم)، و كلمه «احزاب» را به اعرابى تفسير كرده اند كه عليه رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) حزب تشكيل دادند - كه همان قريش و ساير قبايل بودند - و گرفتاری هايى براى آن حضرت درست كردند. | |||
وليكن اين تفسير صحيح نيست. زيرا معهود نيست و سابقه ندارد كه قرآن كريم جمله «الذين اوتوا الكتاب» را بر اصحاب رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم) اطلاق كرده باشد. علاوه بر اين كه اگر آيه را اين طور تفسير كنيم، لازمه اش اين است كه اين معنا تكرار شودو (زيرا آيه بعدى نيز همين معنا را ذكر مى كند). | |||
و چه بسا گفته باشند كه مقصود از اين جمله تنها يهود، و مقصود از كتاب، تورات است، و مراد از اين كه فرمود بعضى از احزاب پاره اى از قرآن را انكار مى كنند، آن آياتى است كه مشتمل بر احكامى خلاف احكام تحريف شده تورات است. | |||
و اگر بگويى انكار چنين آياتى اختصاص به بعضى از يهود نداشت، بلكه همه يهود آن را منكر بودند، مى گوييم: درست است، وليكن بعضى از يهود بدون فرح و خوشحالى از نزول قرآن، آن دسته از آيات را انكار مى كردند، و بقيه يهود هم خوشحال بودند و هم آن دسته را انكار مى كردند. آنگاه براى اثبات اين معنا كلام را طولانى كرده اند. | |||
و اگر بگويى انكار چنين آياتى اختصاص به بعضى از يهود | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۵۱۱ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۱ صفحه ۵۱۱ </center> | ||
و از بعضى از | و از بعضى از مفسران نقل شده كه گفته اند: منظور از موصول «الذين»، عموم مسلمين، و منظور از «احزاب»، يهود و نصارا و مجوس است. باز از بعضى ديگر نقل شده كه گفته اند: در جمله «و اليه مآب»، تقدير «و اليه مآبى و مآبكم» است. | ||
وليكن اين اقوال هيچ دليلى از ظاهر لفظ آيه ندارند، و | وليكن اين اقوال هيچ دليلى از ظاهر لفظ آيه ندارند، و فایده اى هم در تعقيب آن ها و پاسخ از آن ها نيست. | ||
«'''وَ كَذَلِك أَنزَلْنَاهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئنِ اتَّبَعْت أَهْوَاءَهُم بَعْدَ مَا جَاءَك مِنَ الْعِلْمِ مَا لَك مِنَ اللَّهِ مِن وَلىٍّ وَ لا وَاقٍ'''»: | «'''وَ كَذَلِك أَنزَلْنَاهُ حُكْماً عَرَبِيًّا وَ لَئنِ اتَّبَعْت أَهْوَاءَهُم بَعْدَ مَا جَاءَك مِنَ الْعِلْمِ مَا لَك مِنَ اللَّهِ مِن وَلىٍّ وَ لا وَاقٍ'''»: | ||
اشاره | اشاره «كذلك»، به كتابی است كه در آيه قبلى بود، و مقصود از آن، جنس و عموم كتاب هاى نازل شده بر انبياء گذشته است. مانند تورات و انجيل. | ||
و منظور از | و منظور از «حكم»، قضاء و فرمان است. چون شأن كتابى كه از آسمان نازل شود، همين است. همچنان كه در آيه ديگر فرموده: «و انزل معهم الكتاب بالحق ليحكم بين الناس فيما اختلفوا فيه». پس كتاب از يك نظر حكم الهى است، و از يك نظر حاكم ميان مردم است، و اين است معناى حكم، نه حكمت كه بعضى گفته اند. | ||
كلمه | كلمه «عربيا»، صفت است براى حكم، و اشاره است به اين كه اگر كتاب را به زبان عربى كه زبان رسول خدا (صلى اللّه اعليه و آله و سلم) است، نازل فرموده، براى اين بوده كه سنت او بر اين جارى شده كه هر پيغمبرى را به زبان قوم خودش بفرستد. و در اين باره فرموده: «و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه». و اين معنا پوشيده نيست كه خود شاهد است بر اين كه مراد از اهل كتابى كه در آيه قبلى آمده، يهود و نصارا است، و اصولا روى سخن در اين آيات، به ايشان است، همچنان كه آيات سابق متعرض حال مشركان بود. | ||
<span id='link368'><span> | <span id='link368'><span> | ||
==نهى شدن پيامبر «ص»، از پيروى خواسته هاىاهل كتاب == | ==نهى شدن پيامبر «ص»، از پيروى خواسته هاىاهل كتاب == | ||
بنابراين منظور از جمله «'''و لئن اتبعت اهواءهم ...'''» نهى از پيروى خواسته هاى اهل كتاب است ، كه نه تنها در اين آيه بلكه بارها در قرآن كريم از آن نهى فرموده ، و عمده جهت آن اين است كه اهل كتاب از پيش خود معجزاتى دلبخواه غير از معجزه قرآن پيشنهاد مى كردند، همچنانكه مشركين از آن حضرت معجزاتى طلب مى نمودند. علاوه بر اينكه اهل كتاب نسخ احكام را محال مى پنداشتند، | بنابراين منظور از جمله «'''و لئن اتبعت اهواءهم ...'''» نهى از پيروى خواسته هاى اهل كتاب است ، كه نه تنها در اين آيه بلكه بارها در قرآن كريم از آن نهى فرموده ، و عمده جهت آن اين است كه اهل كتاب از پيش خود معجزاتى دلبخواه غير از معجزه قرآن پيشنهاد مى كردند، همچنانكه مشركين از آن حضرت معجزاتى طلب مى نمودند. علاوه بر اينكه اهل كتاب نسخ احكام را محال مى پنداشتند، |
ویرایش