الكهف ٦١
ترجمه
| الكهف ٦٠ | آیه ٦١ | الكهف ٦٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حُوتَ»: ماهی. ظاهراً این ماهی را به عنوان غذا تهیّه کرده و با خود می‌بردند و از آن می‌خوردند. «سَرَباً»: راه سراشیبی. طریق و مسیر. مفعول دوم فعل (إِتَّخَذَ) است. برخی آن را مصدر و در معنی اسم فاعل یعنی سارِب گرفته‌اند و حال فاعل فعل (إِتَّخَذَ) بشمار آورده‌اند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۰ - ۸۲ سوره كهف
- داستان موسى (ع ) وعالم وآنچه از آن استفاده مى شود
- سخن مفسرين درباره داستان مذكور وشخصيتهاى آن
- آغاز داستان موسى وهمراه خود
- حكايت ماهى بريان شده كه خود را به دريا انداخته است !
- اشاره به اينكه انبياء (عليهم السلام ) از مطلق آزار وايذاء شيطان مصون نيستند
- ملاقات موسى (عليه السلام ) با بنده اى از بندگان خدا خضر (ع ) كه به اورحمت وعلم داده شده
- تقاضاى تعليم از طرف موسى (ع ) وپاسخ حضرت حضر (ع )
- ادب وتواضع فراوان موسى (ع ) در برابر استاد (خضر عليه السلام )
- صبر نياوردن موسى (ع ) به سكوت در برابراعمال خضر (ع )
- غرض اصلى آيات بيان يك داستان وسه اعتراض است نه بيان سه داستان !
- بخش سوم داستان موسى وخصر (ع ): بناى ديوار مشرف به سقوط
- جدا شدن موسى وخضر (ع ) موسى (ع ) را بهتاءويل اعمال خود (سوراخ كردن كشتى ، قتل نوجوان وبناى ديوار)
- بحثى تاريخى در دوفصل
- ۱ - داستان موسى وخضر در قرآن
- ۲ - شخصيت خضر
- بحث روايتى
- اختلاف فراوان روايات در جهات وجزئيات اين داستان
- روايات ديگرى درباره داستان موسى وخضر عليهماالسلام
- رواياتى درباره اينكه خداوند به خاطر اصلاح مردى مؤ من امر فرزندان اورا اصلاح مىكند
- رواياتى درباره گنج مدفون در زير ديوار درذيل ((واما الجدار فكان لغلامين ...((
نکات آیه
۱- موسى(ع) و همسفر او به محلِّ تلاقى دو دریا رسیدند و در آن جا توقف کردند. (فلمّا بلغا مجمع بینهما)
۲- موسى و همسفر او، به هنگام رسیدن به مجمع البحرین، یک ماهى، به عنوان غذا، همراه داشتند. (فلمّا بلغا مجمع بینهما نسیا حوتهما) «حوت» یعنى «ماهى» و برخى آن را ماهى بزرگ معنا کرده اند. (ر.ک. لسان العرب) به قرینه «غداءنا» - در آیه بعد - آن ماهى، به منظور تغذیه فراهم شده بود.
۳- موسى(ع) و همسفرش هنگام رسیدن به محلِّ تلاقى دو دریا، از ماهىِ همراه خویش، غفلت کردند. (فلمّا بلغا مجمع بینهما نسیا حوتهما)
۴- پیامبران نیز ممکن است که در امور عادى زندگى، دچار فراموشى شوند. (نسیا حوتهما)
۵- ماهىِ بى جانِ همراه موسى(ع)، در مجمع البحرین زنده شده و در مسیرى تونل مانند، در آب دریا فرو رفت. (نسیا حوتهما فاتّخذ سبیله فى البحر سربًا) فاعل «اتخذ» ضمیرى است که به «حوت» بازمى گردد. استناد فعل به ماهى ظهور در آن دارد که ماهى بى جان، جان دار شده است. «سرب» به معناى نفق و سوراخ (تونل) است و در آیه حال براى «سبیل» است; یعنى، راهى تونل مانند را در دریا در پیش گرفت.
روایات و احادیث
۶- «عن أبى عبداللّه(ع) قال: ... أرسل (أى موسى) إلى یوشع إنّى قد ابتلیت فاصنع لنا زاداً وانطلق بنا، و اشترى حوتاً...ثمّ شواه ثمّ حمله فى مکتل... فقطرت قطرة من السماء فى المکتل فاضطرب الحوت ثمّ جعل یَثِبُ من المکتل إلى البحر قال: و هو قوله: «واتّخذ سبیله فى البحر سرباً» ; از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: ... موسى به یوشع پیام فرستاد: «من، در معرض آزمایش قرار گرفتم. براى ما توشه راه فراهم ساز و به همراه ما بیا!». یوشع، یک ماهى خرید ... و آن را بریان کرد و در زنبیل نهاد... سپس قطره آبى از آسمان در زنبیل چکید و ماهى به جنب وجوش آمد و از زنبیل به دریا پرید و این سخن خدا است که فرمود: واتّخذ سبیله فى البحر سرباً».[۱]
موضوعات مرتبط
- انبیا: فراموشى انبیا ۴
- موسى(ع): حیات ماهى قصه موسى(ع) ۵، ۶; طعام موسى(ع) ۲، ۳; فرار ماهى قصه موسى(ع) ۵، ۶; فراموشى موسى(ع) ۳; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۶; ماهى قصه موسى(ع) ۲; مسافرت موسى(ع) ۶; موسى(ع) در مجمع البحرین ۱، ۲، ۳
- یوشع(ع): طعام یوشع(ع) ۲، ۳; فراموشى یوشع(ع) ۳; قصه یوشع(ع) ۱، ۲، ۳; مسافرت یوشع(ع) ۶; یوشع(ع) در مجمع البحرین ۱، ۲، ۳
منابع
- ↑ تفسیر عیاشى، ج ۲، ص ۳۳۲، ح ۴۷; نورالثقلین، ج ۳، ص ۲۷۷، ح ۱۵۱.
