الشعراء ٢١٩
ترجمه
| الشعراء ٢١٨ | آیه ٢١٩ | الشعراء ٢٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَقَلُّبَ»: انتقال از حالی به حالی. مراد اوضاع و احوال قیام و رکوع و سجده، و بالاخره حرکات و سکنات نمازگزار است. «السَّاجِدِینَ»: سجده برندگان. مراد مؤمنانی است که به نماز جماعت مشغولند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۹۲ - ۲۲۷، سوره شعراء
- معناى ((انزال )) و ((تنزيل )) و موارد استعمال آن دو در آيات قرآن كريم
- توضيح و تفصيل معناى جمله : ((نزل به الروح الامين على قلبك ))
- بيان مراد از قلب ، و چگونگى دريافت وحى بوسيله قلب
- وجوه متعدد و بى پايه اى كه راجع به انزال وحى بر قلب پيامبر(صلى اللّه عليه و آلهوسلم ) گفته شده است
- اشاره به سخيف ترين قول در كيفيت نزول وحى توسط فرشته بر پيامبر صلى اللّهعليه و آله
- معناى اينكه فرمود قرآن در كتب انبياى گذشته آمده بود (انه لفى ذبر الاولين )
- تفسير ((ولو نزلناه على بعض الاءعجمين فقراه عليهم ما كانوا به مؤ منين )) و معناى((اعجمين ))
- معناى آيه شريفه : ((كذلك سلكناه فى قلوب المجرمين :اينچنين قرآن را در دلهاى مجرمانعبور مى دهيم )).
- هلاكت هر قومى بعد از اتمام حجت با آنان بوده است
- ظالم نبودن خدا به چه معنا است ؟
- پاسخ خداى تعالى به اين افتراى مشركين كه مى گفتند محمد (صلى اللّه عليه و آلهوسلم ) جنى دارد كه قرآن را برايش مى آورد
- زندگى خاكى ملازم با تكليف است و عصمت انبياء عليهم السلام با مكلف بودن ايشانمنافات ندارد
- اشاره به اينكه در دعوت دينى استثنا و تبعيض راه ندارد (و انذر عشيرتك الاقربين )
- توضيح اينكه شياطين بر هر افاك اثيم نازل مى شوند
- جواب به تهمت ديگرى كه مشركان بر پيامبر صلى اللّه عليه و آله وسلم مى زدند و اورا شاعر و كلام وحى را شعر مى خواندند
- روايات متعدد درباره آنچه كه پيامبر اكرم صلى اللّه عليه و آله بعد ازنزول آيه : ((و انذر عشيرتك الاقربين )) انجام داد
- نگرانى پيامبر صلى اللّه عليه و آله از سرنوشت امت پس از خود
- روايات متعدد درباره آنچه كه پيامبر گرامى صلى اللّه عليه و آله بعد ازنزول آيه : ((و انذر عشيرتك الاقربين )) انجام داد
- پيمان برادرى و يارى بستن على عليه السّلام بارسول الله صلى اللّه عليه و آله وسلم بعد از انذار عشيرة اقربين
- دو روايت در ذيل ((و تقلبك فى الساجدين )) در خطاب بر پيامبر اكرم صلى اللّه عليهو آله است
- روايتى درباره شعر و شعرا و نزول آيه : ((و الشعراء يتبعهم الغاوون ...))
نکات آیه
۱ - قرب بیشتر انسان به خدا، در حال نماز و راز و نیاز شبانه (الذى یریک حین تقوم . و تقلّبک فى السجدین) با این که خدا در همه حالات انسان را مى بیند، یاد کرد قیام در شب و سجده در جمع نمازگزاران و بیان اختصاص این دو، نشانگر توجه فزون تر خدا به انسان و تقرب بیشتر انسان به او در این دو حالت است.
۲ - اهمیت عبادت خدا و اقامه نماز در میان جمع و با جماعت (و تقلّبک فى السجدین) تعبیر «فى الساجدین» مشعر به مطلب یاد شده است.
۳ - خداوند عزیز و رحیم و آگاه به نماز و راز و نیاز انسان ها، سزاوار اعتماد و توکل کردن آنان بر او (و توکّل على العزیز الرحیم . الذى ... و تقلّبک فى السجدین)
۴ - سجده و خضوع در برابر خداوند، مهم ترین رکن نماز و روح عبادت (و تقلّبک فى السجدین) از اختصاص به ذکر یافتن موضوع سجده، در میان مجموعه ارکان نماز و مصادیق عبادت، برداشت یاد شده به دست مى آید.
۵ - نقش نماز و راز و نیاز شبانه با خدا، در فائق آمدن بر دشواریها (و توکّل على العزیز ... حین تقوم ... فى السجدین)
روایات و احادیث
۶ - «عن أبى الجارود قال: سألت أباجعفر(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ «و تقلّبک فى الساجدین» قال: یرى تقلّبه فى أصلاب النبیّین من نبىّ إلى نبىّ...;[۱] ابوالجارود گوید: از امام باقر(ع) در باره قول خداى عزّوجلّ «و تقلّبک فى الساجدین» پرسیدم، فرمود: خدا مى بیند جابه جا شدن پیغمبر را در صلب هاى پیامبران از پیغمبرى به پیغمبر دیگر».
موضوعات مرتبط
- تقرّب: عوامل تقرّب ۱
- توکل: زمینه توکل بر خدا ۳
- تهجّد: آثار تهجّد ۱، ۵
- خدا: آثار رحمت خدا ۳; آثار عزت خدا ۳; آثار علم غیب خدا ۳
- سختى: عوامل تسهیل سختى ۵
- عبادت: اهمیت خضوع در عبادت ۴; اهمیت عبادت جمعى ۲
- محمد(ص): نیاکان محمد(ص) ۶
- نماز: آثار نماز ۱، ۵; ارکان نماز ۴; اهمیت خضوع در نماز ۴; اهمیت سجده در نماز ۴; اهمیت نماز جماعت ۲
منابع
- ↑ تأویل الأیات الظاهرة، ص ۳۹۳; بحارالأنوار، ج ۱۵، ص ۳، ح ۲.
