الروم ٥٥
ترجمه
| الروم ٥٤ | آیه ٥٥ | الروم ٥٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«السَّاعَةُ»: قیامت. «یُقْسِمُ»: سوگند می‌خورند. «مَا لَبِثُوا»: نمانده‌اند. درنگ ننموده‌اند. «غَیْرَ سَاعَةٍ»: جز مدّت اندکی. جز لحظه‌ای. مراد از (ساعَة) جزئی از زمان شبانه‌روز است (نگا: یونس / ، اسراء / ، مؤمنون / احقاف / ). «کَذلِکَ»: این چنین که در اینجا از درک حق محرومند و گذشت زمان برای ایشان روشن نیست. «کَانُوا یُؤْفَکُونَ»: در دنیا از درک حقیقت و تشخیص راه درست بازداشته شده‌اند (نگا: مائده / ). «أُفِکَ الرَّجُلُ: إِذا عُدِلَ بِهِ عَنِ الصِّدْقِ»: (نگا: زادالّمسیر، جلد صفحه .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ کَأَنْ لَمْ... (۴) نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذْ... (۲)
يَوْمَ يَدْعُوکُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ... (۲) قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا... (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - مجرمان، در قیامت، بر اندک بودن مدت درنگ شان در برزخ، سوگند یاد مى کنند. (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة) از این که مکان درنگ و اقامت مجرمان، کجا مى تواند باشد، مفسران احتمال هاى گوناگونى را ذکر کرده اند. از جمله آنها، عالَم قبر و برزخ است. لازم به ذکر است که آیه پیش که مراحل عمر انسان ها را تا دوران پیرى ذکر کرد و بعد فرمود «یخلق ما یشاء» که با توجه به آیه پنجاه، مى تواند درباره معاد و قیامت باشد، قرینه است بر این که مکان افراد یاد شده، جایى است که پس از مرگ، در آن قرار مى گیرند و آن، عالَم برزخ است.
۲ - ادعاى کافران در مورد زمان کوتاهى زمان توقف شان در برزخ، ادعایى نادرست است. (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة کذلک کانوا یؤفکون) «کذلک» اشاره به خلافِ واقع گویى کافران درباره مدت حضورشان در عالَم برزخ دارد. لازم به ذکر است که پاسخ صاحبان علم و ایمان به کافران، درباره مدت حضور آنان در برزخ، قرینه صحت برداشت یاد شده است.
۳ - کافران، مردمانى مجرم اند. (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة) «ال» در «المجرمون» ممکن است عهد باشد و به قرینه آیه بعد - که در آن، از جواب مؤمنان سخن گفته شده است - و نیز آیات سابق - که درباره کافران بود - مراد از آن، کافران باشد.
۴ - «الساعة» از نام هاى قیامت (و یوم تقوم الساعة)
۵ - کافران، زنده شدن خود را در قیامت، معلول فاصله زیاد نداشتن مرگ شان تا روز قیامت مى دانند.* (و یوم ... یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة) احتمال دارد قسم خوردن کافران بر طولانى نبودن حضورشان در برزخ و نیز جواب صاحبان علم و ایمان به آنان، براى طولانى بودن آن مدت، به خاطر ذکر این نکته باشد که کافران، با چنین ادعایى، در پى اثبات این امر باشند که بدن شان، هنوز آمادگى حیات داشته است.
۶ - زمان برپایى قیامت، در آخرین لحظه هاى پایانى دنیا است.* (و یوم تقوم الساعة) نامیده شدن قیامت به «الساعة» ممکن است به جهت این باشد که قیامت، در آخرین دقیقه ها و لحظه هاى عمر دنیا رخ مى دهد و ازاین رو، مى توان نکته یاد شده را به دست آورد.
۷ - خصلت هاى تثبیت شده انسان ها، در روز قیامت بروز مى کند. (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة کذلک کانوا یؤفکون)
۸ - کافران، در قیامت بهانه مى آورند که در دنیا، فرصت لازم را براى ایمان آوردن نداشته اند.* (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا غیر ساعة) برداشت بالا، بنابراین احتمال است که مکانى که کافران مجرم، از آن سخن مى گویند، دنیا باشد و مرادشان از بیان چنین نکته اى، با ذکر قسم، به قرینه آیه پنجاه و هفت «فیومئذ لاینفع الذین ظلموا معذرتهم» عذرخواهى و یا بهانه تراشى باشد.
۹ - کافران، گرفتار کجروى و کج اندیشى مداوم اند. (کذلک کانوا یؤفکون)
۱۰ - عامل بازداشتن کافران از رویکرد به حق، دروغ پردازى آنان است. (کذلک کانوا یؤفکون) «کذلک» اشاره به دروغ پردازى و افترا زدن کافران مجرم است; یعنى، همان طور که در قیامت دروغ مى گویند در دنیا نیز عمل مى کردند. لازم به ذکر است که ریشه «یؤفکون» «إفک» است و به معناى «هر نوع باز داشته شدن از جهت و موقعیتى است که شایسته بوده در آن موقعیت باشد» (مفردات راغب). بنابراین، مراد از «یؤفکون»، منصرف شدن از عقیده حق و گرایش یافتن به باطل است.
۱۱ - کافران، در قیامت، دروغ پردازى مى کنند. (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ما لبثوا ... کذلک کانوا یؤفکون) از جمله معناهاى «إفک»، انصراف از راستى در گفتار به دروغ گویى است (مفردات راغب).
۱۲ - دروغ پردازى، در قیامت، ممکن است. (و یوم تقوم الساعة یقسم المجرمون ... کذلک کانوا یؤفکون)
موضوعات مرتبط
- انسان: ملکات نفسانى انسان ۷
- ایمان: فرصت ایمان ۸
- دنیا: پایان دنیا ۶
- الساعة :۴
- عالم برزخ: کوتاهى عالم برزخ ۱
- قیامت: دروغگویى در قیامت ۱۱، ۱۲; سوگند در قیامت ۱; ظهور حقایق در قیامت ۷; نامهاى قیامت ۴; وقت قیامت ۶
- کافران: آثار دروغگویى کافران ۱۰; ادعاهاى کافران ۲; انحراف کافران ۹; بهانه جویى کافران ۸; دروغگویى کافران ۱۱; عوامل حق ناپذیرى کافران ۱۰; کافران در عالَم برزخ ۲; کافران در قیامت ۵، ۸، ۱۱; کج اندیشى کافران ۹; مجرمیت کافران ۳; معاد کافران ۵; موانع هدایت کافران ۱۰
- گناهکاران: سوگند اخروى گناهکاران ۱; گناهکاران در قیامت ۱
- مجرمان :۳
- مردگان: احیاى مردگان ۵
