الدخان ١٦
ترجمه
| الدخان ١٥ | آیه ١٦ | الدخان ١٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَوْمَ»: روز قیامت. روز جنگ بدر. «نَبْطِشُ»: (نگا: اعراف / شعراء / زخرف / . «الْبَطْشَةَ الْکُبْری»: یورش تند، حمله شدید. مراد مجازات سخت است. یادآوری: برخی از مفسّران، از آیه تا را درباره عذاب دنیوی قریشیان می‌دانند، ولی بهتر است این آیات را راجع به آخرت بدانیم. به دو دلیل: الف - قریشیان بعد از فتح مکّه، ایمان آوردند و بیشتر آنان سالها و سالها به عنوان سپاهیان اسلام در راه خدا شمشیر زدند و کشتند و کشته شدند. ب - مفاهیم این آیات با آیات بسیار دیگری که مربوط به آخرت است، هم‌آوا و هم‌معنی است (نگا: انعام / - ، سبأ / ، ابراهیم / ).
تفسیر
نکات آیه
۱- قیامت، روزى مهیب و پرصولت (یوم نبطش البطشة الکبرى) «بطش» (مصدر «نبطش») در اصل به معناى گرفتن با شدّت و صولت است و مراد از آن در آیه شریفه مؤاخذه و انتقام شدید و مهیب الهى است.
۲- انتقام اصلى خداوند از کفر پیشگان، موکول به روز قیامت (یوم نبطش البطشة الکبرى إنّا منتقمون) مراد از «یوم» در آیه، ممکن است روز قیامت باشد.۳- جدى نگرفتن پیام هاى وحى و بازى انگاشتن حقایق، درپى دارنده کیفرى سخت و حتمى (بل هم فى شکّ یلعبون ... یوم نبطش البطشة الکبرى إنّا منتقمون)
۴- بلاها و سختى هاى دنیا، در مقایسه با دشوارى هاى قیامت، امرى اندک و ناچیز (یوم نبطش البطشة الکبرى) در صورتى که آیه شریفه نظر به قیامت داشته باشد، تعبیر «البطشة الکبرى» مى نمایاند که مؤاخذه ها و بلاهاى دنیوى، هرچه باشند در مقابل مؤاخذه هاى اخروى کم و کوچک به شمار مى آیند.
۵- جنگ بدر، میدان انتقام الهى از مشرکان و ضربه اى سخت و شکننده بر جبهه شرک * (یوم نبطش البطشة الکبرى إنّا منتقمون) طبق نظر مفسران، ممکن است این آیه نظر به جنگ بدر داشته باشد. این در صورتى است که عذاب ذکر شده در آیات پیشین را عذاب دنیوى بدانیم.
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۵
- حقایق: پوچ انگارى حقایق ۳
- خدا: انتقامهاى خدا ۵; انتقام اخروى خدا ۲
- غزوه بدر: آثار غزوه بدر ۵; شکست غزوه بدر ۵; قصه غزوه بدر ۵
- قیامت: ترسناکى قیامت ۱; ویژگیهاى قیامت ۱
- کافران: مهلت به کافران ۲; وقت انتقام از کافران ۲
- کیفر: موجبات کیفر ۳
- مشرکان مکه: انتقام از مشرکان مکه ۵
- مشکلات: اهمیت مشکلات اخروى ۴; مشکلات دنیوى ۴
- وحى: پوچ انگارى تعالیم وحى ۳
