الأعراف ١٥١
ترجمه
الأعراف ١٥٠ | آیه ١٥١ | الأعراف ١٥٢ | ||||||||||||||
|
تفسیر
- آيات ۱۳۸ - ۱۵۴، سوره اعراف
- اشاره به اينكه بنى اسرائيل مردمى مادى و حس گرا و تحت تاءثير مرام بت پرستىقبطيان بوده اند.
- برهانى كوتاه و لطيف در بيان مصنوع نبودن خداى تعالى
- مواعده خداوند با موسى (ع )
- معناى رؤ يت در كلام موسى (ع ): رب ارنى انظر اليك
- مراد از رؤ يت در درخواست موسى (ع ): (( ربّ ارنى انظر اليك (( و در آيات مشابه ديگر،علم ضرورى است
- حقيقت علم ضرورى كه از آن به رؤ يت تعبير مى شود
- تعبير از اينگونه معلومات به رؤ يت تعبيرى است شايع ؛ در مواردى كه تعبير (( رؤ يتخدا(( آمده است خصوصياتى ذكر شده كه مراد از رؤ يت را مى رساند.
- حاصل سخن در مراد از رؤ يت در كلام خدا
- علم ضرورى مخصوص به خداى تعالى ، حقيقتى است كه قرآن پرده از آن برداشته است .
- نفى رؤ يت خدا (( لن ترانى (( مربوط به دنيا است و معناى نفى رؤ يت نفى طاقت وقدرت بر آن است .
- مراد از تكلم خدا با موسى (ع ) و چگونگى آن
- تورات نسبت به معارف و شرايعى كه مورد نياز بشر است كتاب كاملى نيست
- مقصود از جمله : (( ساءريكم دارالفاسقين (( در آيه شريفه و وجوهى كه در معناى آنگفته شده است
- وجه تقييد تكبر و امثال آن به (( بغير الحق ((
- حبط عمل و بى اجر بودن آن ، خود يك نحو كيفر است
- اشاره به ماجراى گوساله پرستيدن بنى اسرائيل
- معناى جمله : (( و لمّا سقط فى ايديهم ...(( در آيه شريفه
- معناى جمله : (( اعجلتم امر ربّكم ((
- رفتار تند موسى (ع ) با هارون (ع ) بعد از بازگشتن به سوى بنىاسرائيل و مواجه شدن با گوساله پرستى
- رفتار حضرت موسى (ع ) با برادرش هارون منافاتى با عصمت آن حصرت ندارد!
- وجوهى كه مفسرين براى اين عمل حضرت موسى (ع ) بيان كرده اند.
- چرا با اين كه موسى (ع ) قبل از بازگشت از ميقات از گوساله پرستى بنىاسرائيل خبر داشته غضبناك نشد؟
- رواياتى در ذيل (اجعل لنا الها كما لهم آلهة )
- روايتى پيرامون نحوه سخن خداوند با موسى عليه السلام
- دو روايت در مورد تقاضاى موسى (ع ) رؤ يت خداوند را
- گفتگوها و مشاجرات علماء و اهل بحث اشاعره و معتزله درباره درخواست رؤ يت توسط موسى
- بيان ضعف روايتى كه مى گويد موسى (ع ) از زبان قومش تقاضاى رؤ يت كرد
- تجلى خدا تعالى فى حد نفسه امر ممكنى است ولى كسى و چيزى تابتحمل آن را ندارد
- دو نكته ديگر كه از روايت استفاده مى شود.
- رواياتى ديگر در مورد تقاضاى رؤ يت ، تجلى براى جبلّ، صعقه موسى ، دكّجبل و...
- يكى از (كروبين ) وسطه تجلى خدا شده است
- رواياتى درباره الواح تورات و گوساله پرستى بنىاسرائيل
- بحث روايتى (پاره اى از روايات از ائمه عليهم السلام در معناى رؤ يت قلب )
- اصطلاح (( ظلّ(( و (( ظلال (( در لسان اهل بيت عليهم السلام
- همانطور كه مقصود از رؤ يت ، ديدن به چشم نيست ، مقصود ايمان قلبى از راهاستدلال هم نيست
- چند روايت درباره حجاب بين خدا و خلق
- روايتى از امام صادق (ع ) درباره معرفت به خدا
- انحصار معرفت به خدا در فكر واستدلال ، خودجهل به خدا و شرك خفى به او است
- در علم به هر چيزى نخست علم به آفريدگار آنحاصل مى شود و محال است كه خداى تعالى شناخته نشود
- توضيح فقرات ديگرى از روايت كه معرفت با واسطه به خدا را شرك دانسته است
نکات آیه
۱- موسى(ع) پس از مشاجره خویش با هارون و پى بردن به ناتوانى او در برابر منحرفان، رو به درگاه خدا آورد و به مناجات با او پرداخت. (قال رب اغفر لى و لأخى)
۲- موسى(ع) در مناجاتش با خدا آمرزش خویش و برادرش هارون را از خداوند درخواست کرد. (قال رب اغفر لى و لأخى)
۳- انبیاى بزرگ نیز نیازمند آمرزش خداوند هستند. (قال رب اغفر لى و لأخى)
۴- موسى(ع) خشم شدید خویش را بر هارون خطا تلقى کرد و به خاطر آن از خداوند آمرزش طلبید.* (قال رب اغفر لى) از اینکه موسى(ع) پس از شنیدن سخنان هارون براى خویش طلب مغفرت کرد، معلوم مى شود از برخورد شدید خویش با هارون پشیمان شد و آن را خطا تلقى کرد.
۵- موسى(ع) در عین قانع شدن به بى تقصیرى هارون در گرایش بنى اسرائیل به گوساله پرستى، وى را کاملا دور از خطا ندانست.* (قال رب اغفر لى و لأخى) طلب مغفرت براى هارون مى تواند گویاى برداشت فوق باشد.
۶- توجه و تمسک به ربوبیت خداوند، از آداب دعا به درگاه اوست. (قال رب)
۷- فراگیرى رحمت الهى بر موسى(ع) و هارون، از دعاها و درخواستهاى موسى(ع) از خداوند. (و أدخلنا فى رحمتک)
۸- خداوند، مهربانترین مهربانان است. (و أنت أرحم الرحمین)
۹- موسى(ع) با توجه به ربوبیت خدا و توصیف او به «أرحم الراحمین»، خواسته هاى خویش را از وى تقاضا کرد. (و أنت أرحم الرحمین)
۱۰- بیان «أرحم الراحمین» بودن خدا پس از درخواست آمرزش و رحمت، از آداب دعا به درگاه ربوبى است. (و أنت أرحم الرحمین)
۱۱- غفران خداوند، نشأت گرفته از رحمت و مهربرترین اوست. (رب اغفر لى و لأخى ... و أنت أرحم الرحمین)
موضوعات مرتبط
- ارحم الراحمین:۹، ۱۰
- اعتصام: به ربوبیت خدا ۶
- انبیا: نیاز انبیا به آمرزش ۳ ; نیازهاى معنوى انبیا ۳
- خدا: آثار رحمت خدا ۱۱ ; آثار مهربانى خدا ۱۱ ; ربوبیت خدا ۹ ; منشأ آمرزش خدا ۱۱ ; مهربانى خدا ۸
- دعا: آداب دعا ۶، ۱۰ ; استغفار در دعا ۱۰
- رحمت: درخواست رحمت ۷، ۱۰
- مشمولان رحمت:۷
- موسى(ع): آگاهى موسى(ع) ۱ ; استغفار موسى(ع) ۲، ۴ ; پشیمانى موسى(ع) ۴ ; خطاى موسى(ع) ۴ ; خواسته هاى موسى(ع) ۷، ۹ ; دعاى موسى(ع) ۲، ۷، ۹ ; غضب موسى(ع) ۴ ; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۴، ۵، ۷، ۹ ; مناجات موسى(ع) ۱، ۲ ; موسى(ع) و هارون ۱، ۴، ۵
- هارون: استغفار براى هارون ۲ ; درخواست رحمت براى هارون ۷ ; ضعف هارون ۱ ; قصه هارون ۱، ۵ ; هارون و گمراهان ۱ ; هارون و گوساله پرستى بنى اسرائیل ۵