الرحمن ٤
ترجمه
الرحمن ٣ | آیه ٤ | الرحمن ٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْبَیَانَ»: سخن گفتن از آنچه در دل است، خواه با زبان، خواه با قلم، و خواه با وسائل دیگر.
تفسیر
- آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن
- غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن
- معناى ((الرحمن )) و اشاره به وجه اينكه در آغاز شمارش نعمت هاى مادى و معنوى ، تعليمقرآن را ذكر فرمود
- مقصود از اينكه خداوند به انسان ((بيان آموخت و اهميت بيان در زندگى بشر
- چند قول ديگر در معناى آيات : ((خلق الانسان ، علمه البيان ))
- مراد از سجده گياه و درخت براى خدا و وجه اينكه آيات دوم و سوم سوره عطف نشده اند
- منظور از رفع سماء و وضع ميزان
- مراد از ((ميزان )) در آيه (الا تطغوا فى الميزان و...)
- مخاطب در آيه : ((فباءى الاء ربكما تكذبان )) جن و انس است
- وجه اينكه در ضمن شمارش نعم الهى از شدائد و نقمت هاى قيامت خبر داده شده است
- مقصود از مشرقين و مغربين و معناى آيه : ((مرج البحرين يلتقيان ...))
- مراد از فناى هر كه بر زمين است و وجه اينكه آن را از جمله نعمتهاى الهى شمرده است
- مقصود از وجه خدا و بقاى آن ، و معناى ((ذوالجلال و الاكرام ))
- منظور از سؤ ال هر كه در آسمان و زمين است از خدا، و معناى اينكه خدا در هر روز در شاءنىاست
- (رواياتى در ذيلبرخى آيات گذشته )
- دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند
نکات آیه
۱ - تکلم و قدرت بیان مفاهیم، از نعمت هاى مهم الهى براى انسان (الرحمن ... علّمه البیان)
۲ - قدرت بیان، از امتیازهاى مهم انسان و داراى نقش اساسى در زندگى او (خلق الإنسن . علّمه البیان) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که از میان اوصاف و ویژگى هاى انسان، تنها به قدرت بیان تکیه شده است.
۳ - مطالعه در نظام سخن گویى و بیان آدمى، راهگشاى انسان به سوى معرفت خداوند و رحمت او (الرحمن ... علّمه البیان) از این که خداوند تعلیم بیان را به خود نسبت داده، ممکن است در مقام تذکر این حقیقت به انسان ها باشد که قدرت بیان، امرى خود شکل یافته نیست و اگر تدبیر و تقدیر الهى و نیز رحمت او نبود، آدمى همچون دیگر موجودات قادر به تکلم و بیان مقاصد خویش نبود.
روایات و احادیث
۴ - «فى مجمع البیان قال الصادق(ع): البیان الإسم الأعظم الذى به علم کلّ شىء;[۱] در مجمع البیان آمده است که امام صادق(ع) فرمود: «بیان» اسم اعظم الهى است که به وسیله آن آگاهى بر همه چیز حاصل مى شود».
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: آیات انفسى ۳
- اسماء و صفات: اسم اعظم ۴
- انسان: ویژگیهاى انسان ۲
- بیان: اهمیت بیان ۲; مراد از بیان ۴; نقش بیان ۲
- تکلم: نقش تکلم ۳
- خدا: دلایل خدا شناسى ۳; مراتب نعمتهاى خدا ۱
- نعمت: مهمترین نعمت ۱; نعمت بیان ۱; نعمت تکلم ۱
منابع
- ↑ مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۹۹; نورالثقلین، ج ۵- ، ص ۱۸۸، ح ۸.