مريم ٧٠
ترجمه
| مريم ٦٩ | آیه ٧٠ | مريم ٧١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«صِلِیّاً»: مصدر است و به معنی: به آتش درآمدن و بریان شدن و سوختن بدان. تمییز است. یا این که جمع صالی و به معنی: به آتش در آیندگان و بریان شدگان و سوختگان بدان. حال است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۷۲ سوره مريم
- حكايت كلام انسان در انكار بعثت و استبعاد معاد
- پاسخ به اشكال عدم كفايت استدلال براى اثبات معاد به وقوع مثل آن
- حضور دسته هاى متراكم و انبوه مردم در صحنه قيامت
- از بين متمردين ائمه ضلالت كه به آتش سزاوارترند بيرون كشيده مى شوند
- تفصيلى در مورد مدلول آيه : ((و ان منكم الا واردها...(( و بيان اينكه ((ورود(( در آيه به معناى حضور و اشراف عموم مردم بر آتش است
- اشاره به گفتار مفسرينى كه ورود در آيه را بمعنىدخول گرفته اند
- رد گفتار مفسرين فوق الذكر
- متقين نجات داده شده و ظالمين در آتش باقى خواهند ماند
- بحث روايتى (رواياتى در بيان مراد از: ((انا خلقنا منقبل و لم يك شيئا(( و ((ان منكم الاواردها(()
- گفتارى در معناى وجوب و جواز و عدم جواز فعلى بر خدا و بيان اينكه حكم عقل به حسن و قبح منتزع از فعل خدا و منتهى به اراده او است
- سه نكته و مطلب حاصل از اين بحث
نکات آیه
۱- گردن فرازان و عصیان گران در برابر خداوند رحمان، سزاوار سوختن در آتش دوزخ اند. (حول جهنّم ... ثمّ لنحن أعلم ... بها صلیًّا) «صلیّاً» (از صَلِىَ یَصلى) تمیز براى «أولى» و به معناى سوختن و چشیدن حرارت آتش است (لسان العرب). بنابراین مفاد عبارت «أعلم... صلیّاً» این است که: ما بهتر مى دانیم چه کسى براى جهنم سزاوارتر است، از نظر چشیدن آتش و بریان شدن در آن. «أولویت» براى برخى نشانه آن است که بقیه نیز استحقاق دارند; گرچه ممکن است اولویت نداشته باشند.
۲- تفاوت مراتب مستکبران و عصیان گران در استحقاق آتش دوزخ (على الرحمن عتیًّا . ثمّ لنحن أعلم بالذین هم أولى بها صلیًّا)
۳- هرکس به اندازه استحقاق و اولویت خود، طعم عذاب دوزخ را خواهد چشید. (ثمّ لنحن أعلم بالذین هم أولى بها صلیًّا) درجه بندى مستحقان آتش دوزخ و تعیین اولویت هاى آنان، نشان از آن دارد که همه یکسان عذاب نخواهند دیده; بلکه برخوردى متفاوت و متناسب با هر یک صورت خواهد گرفت.
۴- سرپیچى از فرمان هاى الهى هرچه افزون تر باشد، بر حتمیت بودن عذاب مى افزاید. (أشدّ على الرحمن عتیًّا . ثمّ ... أولى بها صلیًّا) «ثمّ» دلالت مى کند که پس از تقسیم و رتبه بندى همه سرکشان، ورود به عذاب نیز به همان ترتیب انجام خواهد گرفت تا همه آنان به عذاب وارد شوند. بنابراین هرچه سرکشى شدیدتر باشد، استحقاق عذاب بیشتر خواهد بود.
۵- خداوند از هرکسى، به مرتبه و میزان استحقاق دوزخ براى هر یک از مستکبران و عصیان گران داناتر است. (ثمّ لنحن أعلم بالذین هم أولى بها صلیًّا)
۶- علم خداوند، ضامن و پشتوانه تعیین دقیق میزان و مرتبه استحقاق هر کس براى دوزخ (لنحن أعلم بالذین هم أولى بها) بیان داناتربودن خداوند نسبت به اولویت ها، صرفاً به منظور نشان دادن برترى آگاهى خداوند نیست; بلکه به نظر مى رسد مقصود، بیان اجرا و سازمان یافتن عذاب ها، براساسِ اولویت ها است.
۷- عذاب دوزخ، داراى نظامى حساب شده و دقیق (لنحن أعلم بالذین هم أولى بها صلیًّا)
۸- توقف داورى صحیح و تعیین مراتب و درجات، بر آگاهى کامل (ثمّ لنحن أعلم بالذین هم أولى بها)
۹- آگاهى از میزان جرایم انسان ها و درجات عذاب آنان، از شؤون ربوبیت الهى است. (فوربّک ... ثمّ لنحن أعلم)
۱۰- خداوند با سوگند به ربوبیت خویش، بر آگاهى دقیق خود از میزان عذاب مجرمان تأکید کرده است. (فوربّک ... ثمّ لنحن أعلم)
موضوعات مرتبط
- انسان: علم به گناه انسان ها ۹
- جهنم: قانونمندى عذابهاى جهنم ۷
- جهنمیان ۱: مراتب جهنمیان ۱ ۲، ۵; منشأ عذاب جهنمیان ۱ ۶
- خدا: آثار علم خدا ۶; اختصاصات خدا ۵; شؤون ربوبیت خدا ۹; علم خدا ۵، ۹، ۱۰
- سوگند: سوگند به ربوبیت خدا ۱۰
- عذاب: اولویت در عذاب ۳; علم به مراتب اهل عذاب ۹; عوامل حتمیت عذاب ۴; مراتب اهل عذاب ۳
- عصیان: آثار عصیان از خدا ۴; کیفر عصیان از خدا ۱; مراتب عصیان ۴
- عصیانگران: عصیانگران در جهنم ۱; مراتب عصیانگران ۲، ۵
- علم: آثار علم ۸
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۱۰
- قضاوت: شرایط قضاوت ۸
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۳; مراتب کیفر ۲
- گناهکاران: عذاب گناهکاران ۱۰
- مستکبران: کیفر مستکبران ۱، ۲; مراتب مستکبران ۲، ۵; مستکبران در جهنم ۱
