الحجر ٤

وَ مَا أَهْلَکْنَا مِنْ‌ قَرْيَةٍ إِلاَّ وَ لَهَا کِتَابٌ‌ مَعْلُومٌ‌

ترجمه

ما اهل هیچ شهر و دیاری را هلاک نکردیم مگر اینکه اجل معیّن (و زمان تغییر ناپذیری) داشتند!

و هيچ شهرى را هلاك نكرديم مگر اين كه براى آن اجلى معين بود

و هيچ شهرى را هلاك نكرديم مگر اينكه براى آن اجلى معيّن بود.

و ما هیچ ملک و ملتی را هلاک نکردیم جز به هنگامی معین.

و هیچ شهری را [به خاطر فساد فراگیرش] نابود نکردیم مگر اینکه برای آن سرنوشتی معین [وروزگار ودوره ای تغییرناپذیر] بود.

هيچ قريه‌اى را هلاك نكرديم، مگر آنكه زمانى معلوم داشت.

و ما [اهل‌] هیچ شهری را نابود نکردیم مگر آنکه اجل مکتوب و معینی داشت‌

و [مردم‌] هيچ شهرى را هلاك نكرديم مگر آنكه آن را نوشته‌اى- حكمى و سرنوشتى و زمانى- معلوم بود.

ما هیچ شهر و روستائی را نابود نکرده‌ایم مگر (پس از انقضای) مدّت معیّنی (که) داشته است.

و هیچ گروهی را هلاک نکردیم مگر اینکه برایشان (سرنوشت و) نوشته‌ای معلوم است.

و نابود نکردیم شهری را جز آنکه بود آن را کتابی دانسته‌

الحجر ٣	آیه ٤	الحجر ٥
سوره : سوره الحجر نزول : ٣ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَرْیَةٍ»: شهر. آبادی. مراد ساکنان آنجا نیز می‌تواند باشد. «کِتَابٌ»: به معنی مکتوب است، یعنی: واجب و مقدّر (نگا: آل‌عمران / .

تفسیر

• آيات ۱ - ۹،سوره حجر
• مفاد كلى سوره مباركه حجر
• پشيمانى كافران : اى كاش مسلمان شده بوديم !
• درخواست مشركان از پيامبر(ص ) كه بر ايشان ملائكه بياورد!
• جواب خداوند در مقابل اين درخواست باطل
• حق مطلب در معناى : ((ما ننزل الملائكة الا بالحق ...))
• قرآن از هر گونه تحريف و تصرفى مصون است
• (روايتى در مورد خروج موحدان عاصى از جهنم و بقاء كافران در آن درذيل آيه : ((ربما يود...))
• فصلاول : در بيان اينكه قرآن عصر حاضر همان قرآننازل بر پيامبر اسلام (ص ) است
• رواياتى كه بر عدم وقوع تحريف و تصرف در قرآن دلالت دارند
• استدلالاتى بر عدم وقوع زياده و نقص و تغيير در قرآن
• دليل چهارم قائلين به تحريف : تكرار حوادث مربوط به بنىاسرائيل در امت اسلام .
• بيان ضعف استدلال به اجماع براى اثبات عدم وقوع تحريف قرآن و زياد شدن در آن
• ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت
• دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند!
• برسى نمونه هايى از آيات جعلى و ساختگى !
• مجموع قرآن دلالت قطعى دارد بر اينكه در قرآن تحريفى رخ نداده است
• پاسخ به دو دليل ديگر قائلين به تحريف : استبعاد عقلى عدم تحريف و روايتى دربارهمصحف على عليه السلام
• خطاب به قائلين به تحريف : مقصود شما از نسخ تلاوت چيست ؟
• پاسخ به دليل ديگر قائلين به تحريف : تكرار حوادث مربوط به بنىاسرائيل در امت اسلام
• درباره جمع و تاءليف قرآن و جمع بين رواياتى كه برخى بر جمع قرآن در زمانپيامبر(ص ) و برخى بعد از آن حضرت دلالت دارند
• جمع و تدوين قرآن بر اساس يك قرائت در زمان عثمان
• آنچه از روايات مربوط به جمع و تاءليف قرآن استفاده مى شود
• دلالت روايات مربوط به جمع قرآن بر عدم تحريف
• قرآن خود عمده ترين دليل بر عدم وقوع تحريف است
• ترتيب سور قرآن در جمع اول و دوم كار صحابه بوده است
• ترتيب آيات قرآن نيز توفيقى نبوده و بدون دخالت صحابه انجام نشده است
• آيا ترتيب آيات قرآنى توفيقى است ؟
• نقل كلام مازرى درباره دلالت روايت انس بر جمع قرآن بعد از پيامبر(ص ) و رد آن
• ايراداتى چند به قائلين به توفيقى بودن ترتيب آيات قرآنى
• رد روايات انساء كه از طرق عامه وارد شده و بر منسوخ التلاوه شدن پاره اى از آياتوحى دلالت مى كنند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- هلاکت و نابودى هر جامعه انسانى، داراى قانون و اجلى مکتوب و معین (و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم)

۲- مرگ و میرها و تحولات طبیعى در جوامع، به دست خداوند و به تقدیر اوست. (و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم)

۳- هشدار خداوند به کافران هدایت ناپذیر مکه، مبنى بر اینکه مهلت دادن به آنان به معناى تداوم بخشیدن به زندگیشان نیست; بلکه همواره در معرض هلاکتند. (ربما یودّ الذین کفروا لو کانوا مسلمین. ذرهم ... فسوف یعلمون. و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم) ذکر این آیه، پس از تهدید «فسوف یعلمون» احتمالاً براى دفع اشکال مقدر مى باشد و آن اشکال این است که: کفار پس از مهلت یافتن با امر «ذرهم یأکلوا ...» چنین نپندارند که زندگیشان ادامه دارد.

۴- توضیح و بیان قانون مندى تحقق وعیدهاى خداوند درباره کافران، روش تعلیمى قرآن براى روشنگرى اذهان و دفع شبهات احتمالى درباره آن (و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم) ذکر این آیه، پس از تهدید «فسوف یعلمون» احتمالاً براى دفع اشکال مقدّر مى باشد و آن این است که کفار ممکن است بگویند: چرا عذاب فوراً رخ نمى دهد و چگونه و کى چنین وعیدى تحقق خواهد یافت؟ و خداوند جواب مى دهد: وعیدها داراى حساب و قانون است.

۵- اراده و خواست خداوند، دخیل در تحولات و رخدادهاى تاریخى (و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم)

۶- اطلاعات و خبرهاى مربوط به حادثه ها و تحولات جوامع بشرى، داراى بانک اطلاعات و کتابى معین (و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم)

۷- هر جامعه، داراى هویت، حیات و قوانین مشخصى جدا از افراد آن جامعه (و ما أهلکنا من قریة إلاّ و لها کتاب معلوم)

موضوعات مرتبط

• اجل: اجل مسمّى ۱
• انذار: انذار از هلاکت ۳
• بلایا: منشأ بلایاى طبیعى ۲
• تاریخ: منشأ تحولات تاریخ ۵
• تحولات اجتماعی: منشأ تحولات اجتماعی ۲
• جامعه: اجل جامعه ۱; حقیقت جامعه ۷; حیات جامعه ۷; قانونمندى جوامع ۷; قانونمندى هلاکت جامعه ۱; وجود جامعه ۷
• حوادث: بانک اطلاعات حوادث ۶
• خدا: اختصاصات خدا ۲; انذارهاى خدا ۳; حتمیت وعیدهاى خدا ۴; قانونمندى وعیدهاى خدا ۴; مقدرات خدا ۲; مهلت هاى خدا ۳; نقش اراده خدا ۵; نقش مشیت خدا ۵
• قرآن: تعالیم قرآن ۴
• کافران مکه: انذار کافران مکه ۳; فلسفه مهلت به کافران مکه ۳
• مرگ: منشأ مرگ ۲