النساء ٤٥
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدَائِکُمْ وَ کَفَى بِاللَّهِ وَلِيّاً وَ کَفَى بِاللَّهِ نَصِيراً |
ترجمه
| النساء ٤٤ | آیه ٤٥ | النساء ٤٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«کَفَی»: کافی است. بسنده است.
نزول
محل نزول:
این آیه همچون دیگر آیات سوره نساء در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]
شأن نزول آیات ۴۵ و ۴۶:[۲]
اين آيات درباره يهوديان نازل شده است.[۳]
امام حسن عسکری عليه‌السلام از قول امام کاظم|امام موسى‌كاظم عليه‌السلام فرمايد: كلمه (راعنا) از الفاظى بود كه مسلمين رسول خدا صلى الله عليه و آله را به وسيله آن مخاطب قرار داده و منظورشان از آن، معنى (مراعات كن ما را) يا (به حرف‌هاى ما گوش فرادار) بوده است وقتى كه يهوديان اين خطاب را از مسلمين نسبت به رسول خدا صلى الله عليه و آله شنيدند، پيش خود گفتند: ما قبلا به وسيله اين لفظ پيامبر را مخفيانه دشنام مي‌داديم اكنون كه مسلمين آن را بكار مى برند ما نيز دشنام خود را با اين لفظ آشكارا عنوان خواهيم كرد تا اين كه سعد بن معاذ الانصارى متوجه حيله يهوديان شد و آنها را تهديد كرد و گفت: اگر بخواهند چنين لفظى به رسول خدا صلی الله علیه و آله بگويند، آنها را گردن خواهد زد سپس اين آيات نازل گرديد.[۴] نظير چنين شأن و نزولى در آيه ۱.۴ سوره بقره گفته شده است.
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِكُمْ وَ كَفى بِاللَّهِ وَلِيًّا وَ كَفى بِاللَّهِ نَصِيراً «45»
و خداوند به دشمنان شما داناتر است و كافى است كه خدا سرپرست شما باشد و كافى است كه خدا ياور شما باشد.
پیام ها
1- ممكن است ما در شناخت دشمن اشتباه كنيم، ولى خداوند دشمنان واقعى ما را بهتر مى‌شناسد. «وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِكُمْ»
2- با وعده‌هاى الهى مبنى بر ولايت ونصرت مؤمنان، نبايد از توطئه‌ها و دشمنى‌ها ترسيد. «وَ كَفى بِاللَّهِ وَلِيًّا»
3- ولايت بايد همراه با قدرت و نصرت باشد. «وَلِيًّا وَ كَفى بِاللَّهِ نَصِيراً»
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 77
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِكُمْ وَ كَفى بِاللَّهِ وَلِيًّا وَ كَفى بِاللَّهِ نَصِيراً (45)
وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِكُمْ: و خداى تعالى داناتر است به كنه آنچه در قلوب و صدور دشمنان شما است از عداوت و بغضاء، و شما را اخبار نموده به عداوت ايشان و مطلع گردانيد شما را از ضلالت و اضلال آنها. پس از ايشان بر حذر باشيد كه همت آنها مصروف است بر ضلالت شما. وَ كَفى بِاللَّهِ وَلِيًّا: و كافى و شايسته است ذات اقدس الهى در حالتى كه دوست و صاحب اختيار و مولى و متولى كليه امورات شما مى‌باشد. وَ كَفى بِاللَّهِ نَصِيراً: و بس است حق تعالى در حالتى كه ناصر و يارى كننده است شما را بر دشمنان. پس اعتماد بر او و اكتفا به امر او نمائيد و از غير او مستغنى شده، استنصاح و استيشار به ايشان مكنيد؛ زيرا ولى و ناصر حقيقى، حضرت ذو الجلال است نه غير او.
در جامع الاخبار: استوصى رجل امير المؤمنين عليه السّلام عند خروجه الى السّفر فقال عليه السّلام ان اردت الصّاحب فاللّه يكفيك، و ان اردت الرّفيق فالكرام الكاتبون يكفيك، و ان اردت المونس فالقرآن يكفيك، و ان اردت العبرة فالدّنيا يكفيك، و ان اردت العمل فالعبادة يكفيك، و ان اردت الوعظ فالموت يكفيك، و ان لم يكفك ما ذكرت فالنّار يوم القيمة تكفيك. طلب وصيت نمود مردى از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام زمانى كه حضرت مى‌خواست به سفرى رود، پس فرمود: اگر مصاحب مى‌خواهى، پس خداوند متعال كافى است براى تو. و اگر رفيق خواهى، پس كرام الكاتبين كافى باشد براى تو. و اگر مونس خواهى، پس قرآن كافى است براى تو. و اگر عبرت مى‌خواهى، پس دنيا بس است براى تو. و اگر عمل خواهى، پس عبادت كافى است براى تو. و اگر موعظه خواهى، پس موت كافى است براى تو. و اگر كفايت نكند تو را آنچه ذكر نمودم، پس آتش جهنم روز قيامت كفايت مى‌كند تو را!
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 454
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره النساء «4»: آيات 44 تا 45
أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ أُوتُوا نَصِيباً مِنَ الْكِتابِ يَشْتَرُونَ الضَّلالَةَ وَ يُرِيدُونَ أَنْ تَضِلُّوا السَّبِيلَ (44) وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِأَعْدائِكُمْ وَ كَفى بِاللَّهِ وَلِيًّا وَ كَفى بِاللَّهِ نَصِيراً (45)
ترجمه
آيا نديدى آنانرا كه داده شدند بهره را از كتاب ميخرند گمراهى را و ميخواهند كه گم كنيد شما راه را
و خدا داناتر است بدشمنان شما و كافى است خدا صاحب اختيار شما و بس است خدا ياور شما.
تفسير
گفته شده است در باره علماء يهود نازل شده است كه مختصر بهره و حظّى از علم تورية داشتند كه خريدارى مينمودند گمراهى را براى خودشان بهدايتى كه حاصل شده بود براى آنها بسبب معجزات دالّه بر صدق نبوت پيغمبر (ص) و ذكر اوصاف آنحضرت در تورية و علاوه بر اين ميخواستند مؤمنين را هم گم نمايند از راه حق ولى خداوند چون عالم بود باراده آنها مؤمنين را از عداوت و مقصود آنها مطلع فرمود تا از آنها در حذر باشند و از صداقت و رفاقت با آنها اجتناب نمايند و كسيكه دوست و مدبّر امور و معين و ناصر او خدا باشد مستغنى از غير است و كفايت ميكند او را از هر ولى و ياورى پس بايد باو پيوست و از غير او چشم پوشيد
جلد 2 صفحه 61
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِأَعدائِكُم وَ كَفي بِاللّه‌ِ وَلِيًّا وَ كَفي بِاللّه‌ِ نَصِيراً (45)
و خداوند عالم‌تر است از شما بدشمنان شما و شما را كفايت ميفرمايد که ولي شما باشد و كفايت ميكند که ياور شما باشد.
اشاره به اينكه يا اينکه يهود و نصاري دوستي نكنيد و معاشرت ننمائيد و از آنها بيم و ترسي نداشته باشيد و گمان نكنيد که اينها دوست شما باشند وَ اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِأَعدائِكُم خدا ميداند که اينها دشمن سرسخت شما هستند لَتَجِدَن‌َّ أَشَدَّ النّاس‌ِ عَداوَةً لِلَّذِين‌َ آمَنُوا اليَهُودَ مائده آيه 82. احتياج بنصرت و دوستي و ولايت آنها نداشته باشيد خداوند براي شما كافيست وَ كَفي بِاللّه‌ِ وَلِيًّا وَ كَفي بِاللّه‌ِ نَصِيراً چنانچه ميفرمايد در مدح مجاهدين قالُوا حَسبُنَا اللّه‌ُ وَ نِعم‌َ الوَكِيل‌ُ مائده آيه
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- خداوند، آگاهتر از هر کس، نسبت به دشمنان مسلمانان (و اللّه اعلم باعدائکم)
۲- عالمان یهود، دشمن مسلمانان (الم تر الى الذین ... و اللّه اعلم باعدائکم) مراد از «اعداء» به قرینه آیه قبل و بعد، همان عالمان یهود هستند.
۳- ناباورى مسلمانان صدر اسلام، نسبت به دشمنى یهود با آنان (الم تر ... و اللّه اعلم باعدائکم) آوردن «اعلم»، با صیغه افعل تفضیل، حکایت از ناباورى مسلمانان نسبت به دشمنى عالمان یهود با آنان دارد.
۴- مهاجمان به آیین و فرهنگ جامعه ایمانى، دشمنان واقعى مسلمانان (و یریدون ان تضلوا السبیل. و اللّه اعلم باعدائکم) خداوند از آن جهت عالمان یهود را دشمن مسلمانان معرفى مى کند که آنان در پى گمراهى مسلمانان هستند.
۵- ضرورت توجه به وحى براى شناخت دشمن (و اللّه اعلم باعدائکم)
۶- جایگاه ویژه دشمن شناسى در تضمین هدایت و مصونیّت از انحراف (و یریدون ان تضلوا السبیل. و اللّه اعلم باعدائکم)
۷- خداوند، دوست و سرپرستى کافى است. (و کفى باللّه ولیّاً)
۸- خداوند، یارى دهنده اى کافى است. (و کفى باللّه نصیراً)
۹- خداوند، دوست و حامى مؤمنان است. (و اللّه اعلم باعدائکم و کفى باللّه ولیّاً و کفى باللّه نصیراً)
۱۰- مؤمنان با اعتماد به ولایت و نصرت الهى، نباید از دشمنى مخالفان ضعف و ترسى به خود راه دهند. (و اللّه اعلم باعدائکم و کفى باللّه ولیّاً و کفى باللّه نصیراً) هدف از بیان ولایت و نصرت الهى پس از معرفى یهودیان به عنوان دشمن، این است که مبادا با تصور دشمنى یهود از آنان بهراسید.
موضوعات مرتبط
- انحراف: موانع انحراف ۶
- ترس: ناپسند ۱۰
- تهاجم فرهنگى:۴
- خدا: دوستى خدا ۷، ۹ ; علم خدا ۱ ; نصرت خدا ۸، ۱۰ ; ولایت خدا ۷، ۱۰
- دشمنخشناسى: ابزار دشمنخشناسى ۵ ; اهمیّت دشمنخشناسى ۶
- دین: دشمنان دین ۴
- مسلمانان: دشمنان مسلمانان ۱، ۲، ۳، ۴ ; مسلمانان صدر اسلام ۳
- مؤمنان: حمایت از مؤمنان ۹ ; فضایل مؤمنان ۹
- وحى: نقش وحى ۵
- هدایت: زمینه هدایت ۶
- یهود: دشمنخشناسى علماى یهود ۲ ; دشمنى یهود ۳ ; یهود و مسلمانان ۳
منابع
