يونس ٦٤
ترجمه
| يونس ٦٣ | آیه ٦٤ | يونس ٦٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْبُشْری»: بشارت. مژده. «لَهُمُ الْبُشْرَی»: مژده باد ایشان را (نگا: فرقان / ). بشارت دادن برای ایشان است، در دنیا هنگام مرگ (نگا: فصّلت / و ) و در آخرت در هنگامه رستاخیز (نگا: حدید / ). «کَلِمَاتِ اللهِ»: سخنان خدا. مراد وعده‌هائی است که خداوند به پیغمبران و پیروان ایشان داده است (نگا: انعام / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لاَ يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَکْبَرُ... (۰) إِنَ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا... (۱) نَحْنُ أَوْلِيَاؤُکُمْ فِي... (۳) يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَ... (۳)
تفسیر
- آيات ۷۰ - ۵۷، سوره يونس
- توضيح معناى مفردات آيه شريفه : ((موعظه ))، ((شفاء لما فى الصدور))، ((هدى)) و ((رحمت ))
- اشاره به معناى ((رحمان )) و ((رحيم )) و مراد از اينكه قرآن براى مؤ منين رحمت است
- توصيف قرآن به بيان جامعى است براى همه آثار طيب و نيكوى قرآن كريم
- مراد از فضل خدا و رحمت خدا در آيه شريفه :((قل بفضل اللّه و برحمته ...))
- وجه اينكه از دادن روزى به ((انزال )) روزى تعبير شده ، با اينكه رزق آدميان در زميناست
- بيان اينكه هر حكمى بايد به اذن خدا باشد. و حكم مختص به خدا است . و طرح دو شبههدر اين زمينه و پاسخ به آن دو شبهه
- حكم خدا منطبق بر فطرت ، هماهنگ با نظام خلقت و همسوى حركت انسان به سوى هدفكمالى او است
- سلطنت و احاطه تام الهى بر اعمال بشر، شهادت و عملى استكامل و فراگيرنده همه اعمال از همه خلايق حتى پيامبر خدا(ص )
- معناى ((ولايت )) و مراد از ولايت خدا
- اشاره به مراتب ايمان و بيان اينكه خداى تعالى ولى مؤ منين است كه از مرتبه بالاىايمان برخوردارند
- توجيه و توضيحى در مورد اينكه خداى ، ترس و اندوهى ندارند و بيان اينكه اطلاق جمله: ((لاخوف عليهم و لا هم يحزنون )) شامل نفى ترس و اندوه هم در دنيا و هم در آخرت مىشود
- بررسى سخن يكى از مفسرين درباره نفى ترس و اندوه اولياى خدا و رد آن گفته
- تسلى دادن به پيامبر (ص ) كه از سخنان جاهلانه مشركين نرنجد زيرا ((عزت از آنخداست )) و ((خدا سميع و عليم است ))
- استدلال براى محال بودن فرزند داشتن خداى تعالى ، در برابر مشركين كه گفتند:((اتخذ اللّه ولدا))
- بحث روايتى ۱۴۰
- چند روايت در مورد مراد از فضل و رحمت خدا در:((قل بفضل اللّه و برحمته ...))
- رواياتى درباره معناى ولايت خدا و وصف اولياءاللّه
- چند روايت در تفسير ((بشرى )) داشتن اولياء اللّه در دنيا و آخرت (لهم البشرى فىالحيوة الدنيا و فى الاخرة )
- چند روايت درباره رؤ يا و اقسام آن
نکات آیه
۱ - به اولیاى خدا، هم در دنیا و هم در آخرت، بشارت ویژه اى داده خواهد شد که دیگر مؤمنان از آن بى نصیب خواهند بود. (ألا إن أولیاء اللّه ... لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة) تقدیم «لهم» بر «البشرى» مفید حصر است و «ال» در «البشرى» مى تواند براى عهد ذهنى و اشاره به فرد خاصى از بشارت باشد. یعنى آن بشارت ویژه تنها از آن اولیاى خداست.
۲ - بشارتها در دنیا و آخرت، ویژه مؤمنانى است که با رعایت تقواى مستمر الهى، به مقام «ولىّ اللّهى» رسیدند. (ألا إن أولیاء اللّه ... الذین ءامنوا و کانوا یتقون. لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة) برداشت فوق مبتنى بر این است که «ال» در «البشرى» براى استغراق باشد.
۳ - ایمان و تقواپیشگى، زمینه ساز برخوردارى از بشارتهاى دنیوى و اخروى خداوند است. (الذین ءامنوا و کانوا یتقون. لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة)
۴ - بشارتهاى خداوند به مؤمنان متقى، موجب رفع ترس و اندوه آنان است. (ألا إن أولیاء اللّه لا خوف علیهم و لا هم یحزنون. الذین ءامنوا و کانوا یتقون. لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة) جمله «لهم البشرى» مى تواند تعلیل براى جمله «لا خوف علیهم و لا هم یحزنون» باشد ; یعنى، چون اولیاى خدا در دنیا دریافت بشارت مى کنند، خوف و حزن از آنان رخت برمى بندد.
۵ - ترس و اندوه نداشتن اولیاى خدا، بشارتى است از سوى خدا به آنان. (ألا إن أولیاء اللّه لا خوف علیهم و لا هم یحزنون ... لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة) برداشت فوق مبتنى بر این است که «ال» در «البشرى» براى عهد ذکرى و اشاره به جمله «لا خوف علیهم و لا هم یحزنون» باشد.
۶ - کلمات خدا (وعده ها و سنن الهى) بدون تغییر و تخلف ناپذیر است. (لا تبدیل لکلمت اللّه)
۷ - بشارتهاى ویژه به اولیاى خدا در دنیا و آخرت، وعده تخلف ناپذیر الهى (لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة لا تبدیل لکلمت اللّه)
۸ - دستیابى به مقام «ولىّ اللّهى» و دریافت بشارتهاى ویژه در دنیا و آخرت، براى اولیاى خداوند کامیابى بسیار بزرگى است. (ألا إن أولیاء اللّه ... لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة ... ذلک هو الفوز العظیم)
۹ - ایمان و تقواپیشگى، زمینه ساز رسیدن به رستگارى و کامیابى در دنیا و آخرت است. (الذین ءامنوا و کانوا یتقون. لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة ... ذلک هو الفوز العظیم)
۱۰ - بهره مندى و دریافت بشارتهاى الهى در هر دو جهان، رستگارى عظیمى است. (لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة ... ذلک هو الفوز العظیم) برداشت فوق بر این اساس است که جمله «لهم البشرى» براى بیان عاقبت کار اولیاى خدا باشد.
روایات و احادیث
۱۱ - «أتى رسول اللّه (ص) رجل ... فقال: یا رسول اللّه أخبرنى عن قول اللّه عز و جل: «الذین آمنوا و کانوا یتقون لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة» فقال: اما قوله تعالى «لهم البشرى فى الحیوة الدنیا» فهى الرؤیا الحسنة یراها المؤمن فیبشر بها فى دنیاه و اما قول اللّه عز و جل: «و فى الأخرة» فانها بشارة المؤمن عند الموت یبشر بها عند موته ان اللّه قد غفر لک و لمن یحملک إلى قبرک ;[۱] مردى خدمت رسول خدا (ص) رسید ... و عرض کرد: اى رسول خدا! مرا آگاه کن از معناى سخن خدا که مى فرماید: «کسانى که ایمان آورده و پرهیزکارى مى کردند، براى آنها بشارتى است در زندگى دنیا و در آخرت». حضرت فرمود: اما بشارت در دنیا، خواب خوبى است که مؤمن مى بیند و به وسیله آن در دنیا بشارت داده مى شود و اما بشارت آخرت، بشارتى است که هنگام مرگ به مؤمن مى رسد که به او گفته مى شود: خداوند تو را و کسانى که جنازه تو را به سوى قبرت حمل مى کنند آمرزید».
۱۲ - ابو حمزه ثمالى گوید: «قلت لأبى جعفر (ع): ما یصنع باحد[نا] عند الموت؟ قال: ... ألا أبشرک یا أبا حمزة فقلت: بلى جعلت فداک، فقال: إذا کان ذالک اتاه رسول اللّه (ص) و على (ع) معه ... فقال له رسول اللّه: ... هلمَّ الینا فما امامک خیر لک ممّا خلّفت ; أمّا ما کنت تخاف فقد أمنته و أمّا ما کنت ترجو فقد هجمت علیه، أیتها الروح أخرجى إلى روح اللّه و رضوانه، فیقول له علىّ (ع) مثل قول رسول اللّه (ص) ثم قال: یا أبا حمزة ألا أخبرک بذلک من کتاب اللّه؟ قوله: «الذین آمنوا و کانوا یتقون لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة ;[۲] به امام باقر (ع) عرض کردم: هنگام مرگ با افراد [ما] چه مى کنند؟ حضرت فرمود: ... آیا بشارت ندهم تو را اى اباحمزه؟ عرض کردم چرا فداى تو شوم. فرمود: آن گاه که مرگ فرارسد، رسول خدا(ص) در حالى که على (ع) با اوست ... [در کنار محتضر حاضر مى شود. ]پس رسول خدا (ص) مى فرماید: ... بیا به سوى ما آن چه در پیش رو دارى بهتر است براى تو از آنچه برجاى گذاشتى ; اما از آنچه مى ترسیدى امان یافتى و آنچه را امید داشتى بر آن دست یافتى. اى روح! براى رسیدن به راحتى و خشنودى خدا خارج شو. پس على (ع) نیز سخنى مانند سخن رسول خدا (ص) مى گوید. سپس امام باقر (ع) فرمود: اى اباحمزه! آیا تو را به همین مطلب از کتاب خدا خبر ندهم؟ [و آن] سخن خداوند است: «الذین آمنوا و کانوا یتقون لهم البشرى فى الحیوة الدنیا و فى الأخرة».
موضوعات مرتبط
- اندوه: عوامل رفع اندوه ۴
- اولیاء اللّه: اهمیّت دستیابى به مقام اولیاء اللّه ۸ ; اهمیّت مقام اولیاء اللّه ۲ ; بشارت اخروى به اولیاء اللّه ۱ ; بشارت به اولیاء اللّه ۵، ۷، ۱۱ ; بشارت دنیوى به اولیاء اللّه ۱ ; عوامل رستگارى اولیاء اللّه ۸ ; فضایل اولیاء اللّه ۱، ۲، ۵ ; مرگ اولیاء اللّه ۱۲
- ایمان: آثار ایمان ۳، ۹
- بشارت: بشارت اخروى ۸ ; بشارت دنیوى ۸ ; زمینه بشارت اخروى ۳ ; زمینه بشارت دنیوى ۳ ; مستحقان بشارت اخروى ۲ ; مستحقان بشارت دنیوى ۲
- ترس: عوامل رفع ترس ۴
- تقوا: آثار تقوا ۳، ۹ ; اهمیّت تقوا ۲
- خدا: آثار بشارتهاى خدا ۴ ; اهمیّت بشارتهاى خدا ۱۰ ; بشارتهاى خدا ۵، ۷ ; حتمیت سنّتهاى خدا ۶ ; حتمیت کلمات خدا ۶ ; حتمیت وعده هاى خدا ۶، ۷ ; زمینه بشارتهاى خدا ۳
- رستگارى: زمینه رستگارى اخروى ۹ ; زمینه رستگارى دنیوى ۹ ; مراتب رستگارى ۸، ۱۰ ; موارد رستگارى ۱۰
- مؤمنان: بشارت به مؤمنان ۴
- متقین: بشارت به متقین ۴
