غافر ٢٥
ترجمه
| غافر ٢٤ | آیه ٢٥ | غافر ٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«جَآءَهُم بِالْحَقِّ»: حق را برای ایشان آورد که مراد قوانین آسمانی و معجزات دالّ بر نبوّت است. «أُقْتُلوا أَبْنَآءَ الَّذِینَ ...»: کشتار دوم بنی‌اسرائیل توسّط فرعون و فرعونیان مراد است (نگا: تفسیر قاسمی). «فِی ضَلالٍ»: سردرگمی است. هدر رفتن و بی‌نتیجه شدن است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۱ - ۵۴ سوره مؤ من
- داستان ارسال موسى عليه السلام به سوى فرعون و گفتگوى فرعون درباره كشتن او
- موسى عليه السلام از شرّ هر متكبرّ بى ايمان به روز حساب به خدا پناه مى برد
- مؤ من آل فرعون ، فرعونيان را از قتل موسى عليه السلام نهى و نسبت به تصميم بر آنتوبيخ مى كند و بدانان هشدار مى دهد
- اشاره به وجه تسميه روز قيامت به يوم التناد
- مقصود از فرعون از اينكه به وزير خود گفت : يا هامان ابن لى صرحا ابلغ الاسباب ...
- بيان اركان دين حق و سبيل رشاد در سخنى كوتاه از مؤ منآل فرعون
- نفى شريك براى خداى سبحان با بيان اينكه شريك ادعايى فرعونيان براى خدا، نه دردنيا و نه درآخرت دعوتى ندارد
- اشاره به مقامات سه گانه عبوديت : توكل ، تفويض و تسليم
- نكاتى درباره كيفيت و مراحل تعذيب فرعونيان در عالم برزخ و قيامت
- محاجه ضعفاء آل فرعون با اقوياءشان درباره آتش جهنم و پاسخ آنها
- التماس دعاى دوزخيان از خزنه جهنم در خصوص تخفيف پاره اى از عذاب
- وجه اينكه خزنه جهنم در جواب التماس دعاى دوزخيان مى گويند: فادعوا و ما دعاءالكافرين الا فى ضلال
- رواياتى درباره ، تقيه ، تفويض امر به خدا، و اينكه فرعونيان هر صبح و شام برآتش عرضه مى شوند
نکات آیه
۱ - موسى(ع) با راه یافتن به دربار فرعونیان، پیام حق الهى را به آنان ارائه کرد. (لقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون ... فلمّا جاءهم بالحقّ من عندنا)
۲ - نفوذ و راه یافتن به مراکز قدرت و حکومت هاى استکبارى، به منظور رساندن پیام الهى به آنان و دفاع کردن از حق، کارى روا و پسندیده است. (و لقد أرسلنا موسى ... إلى فرعون و همن و قرون ... فلمّا جاءهم بالحقّ من عندنا)
۳ - ارائه حق، گوهر و قلمرو اصلى دین الهى (فلمّا جاءهم بالحقّ) مقصود از «حقّ» در آیه شریفه، دین و پیام الهى است. این تعبیر گویاى مطلب یاد شده است.
۴ - نیاز بشر، به وحى و دین الهى در شناخت حق و راه درست (فلمّا جاءهم بالحقّ من عندنا) برداشت یاد شده از آمدن قید «عندنا» براى «حقّ» به دست مى آید.
۵ - فرمان فرعون، هامان و قارون، بر کشتن فرزندان ذکور مؤمنان همراه موسى(ع) (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه)
۶ - وحشت و احساس خطر فرعون، هامان و قارون از گسترش آیین موسى و قوت گرفتن پیروان آن حضرت (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه) از فرمان فرعون و... به قتل ایمان آورندگان به موسى(ع)، برداشت یاد شده استفاده مى شود.
۷ - کشتار فرزندان ذکور مؤمنان، تنها راه پیشگیرى از رواج آیین موسى، در نگاه فرعون، هامان و قارون (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که نخستین واکنش فرعون و... در برابر ایمان آورندگان به موسى(ع)، قتل پسران آنان بود.
۸ - آیین توحیدى موسى(ع) در زمان حکومت فرعون، هامان و قارون، به شدت در حال گسترش بود. (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه) فرمان قتل فرزندان مؤمنان به موسى(ع)، نشان دهنده گسترش شدید آیین موسى است; زیرا در صورت کندبودن آن، فرمان قتل به عنوان نخستین واکنش از سوى فرعونیان صادر نمى شد.
۹ - زنده گذاشتن دختران مؤمنان - على رغم کشتار پسران آنان - اقدام بى رحمانه دیگر فرعون، هامان و قارون علیه موسى(ع) و بنى اسرائیل بود. (و استحیوا نساءهم)
۱۰ - خطر آفرین نبودن ایمان دختران بنى اسرائیل به آیین موسى، براى حکومت و اقتدار فرعونیان (و استحیوا نساءهم) فرمان زنده نگه داشتن دختران مؤمنان به موسى(ع) - على رغم فرمان عمومى کشتار فرزندان آنان - مى تواند گویاى مطلب یاد شده باشد.
۱۱ - زنان بنى اسرائیل، فاقد هر گونه قدرت در جامعه فرعونى و نقش تأثیرگذار در سرنوشت سیاسى و اجتماعى (و استحیوا نساءهم) از این که فرعونیان دستور قتل دختران ایمان آورندگان به موسى(ع) را صادر نکردند، مى توان مطلب یاد شده را به دست آورد; زیرا اگر زنان براى آنان خطرآفرین بودند و خود آنان و یا ایمان آوردنشان، نقشى در جامعه مى داشت; قهراً در مجازات قتل با مردان شریک مى شدند.
۱۲ - موضع گیرى واحد فرعون، هامان و قارون در چگونگى و شیوه مبارزه با موسى(ع) و پیروان او (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه و استحیوا نساءهم)
۱۳ - امکان اتحاد و موضع گیرى واحد صاحبان زر و زور در برابر تعالیم پیامبران الهى (چون پیامبر اسلام) (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه و استحیوا نساءهم)
۱۴ - توطئه مشترک فرعون، هامان و قارون براى کشتار فرزندان ذکور مؤمنان در عصر موسى(ع) نافرجام ماند. (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه ... و ما کید الکفرین إلاّ فى ضلل)
۱۵ - نافرجام ماندن توطئه هاى کافران علیه مؤمنان، از سنت هاى الهى است. (و ما کید الکفرین إلاّ فى ضلل)
۱۶ - فرعون، هامان و قارون، از کافران بودند. (إلى فرعون و همن و قرون فقالوا سحر کذّاب ... و ما کید الکفرین إلاّ فى ضلل)
۱۷ - دلدارى خداوند به پیامبر(ص) و مؤمنان، در مورد نافرجام ماندن توطئه هاى کافران علیه جانشان (قالوا اقتلوا أبناء الذین ءامنوا معه ... و ما کید الکفرین إلاّ فى ضلل) مفسران بر این عقیده اند که آیه شریفه با بیان تاریخ موسى(ع) و مؤمنان به او و نیز فرعونیان، در صدد دلدارى به پیامبر اسلام و مؤمنان است که وضعیتى مشابه آنان در مکه داشتند.
موضوعات مرتبط
- ادیان آسمانى: حق طلبى ادیان آسمانى ۳
- انبیا: هماهنگى دشمنان انبیا ۱۳
- انسان: نیازهاى معنوى انسان ۴
- بنى اسرائیل: آثار ایمان زنان بنى اسرائیل ۱۰; استحیاى زنان بنى اسرائیل ۹; تاریخ بنى اسرائیل ۹، ۱۰، ۱۴; قتل پسران بنى اسرائیل ۵، ۷، ۹، ۱۴; نقش اجتماعى زنان بنى اسرائیل ۱۱
- ترس: ترس از دین موسى(ع) ۶; ترس از قدرت موسى(ع) ۶
- حق: اهمیت دفاع از حق ۲
- خدا: سنتهاى خدا ۱۵
- دین: حقیقت دین ۳
- شناخت: منابع شناخت ۴
- عمل: عمل پسندیده ۲
- فرعون: احساس خطر فرعون ۶; اوامر فرعون ۵; ترس فرعون ۶; روش مبارزه فرعون ۷، ۹، ۱۲; زنان در حکومت فرعون ۱۱; شکست توطئه فرعون ۱۴; قتلهاى فرعون ۵; کفر فرعون ۱۶
- قارون: احساس خطر قارون ۶; اوامر قارون ۵; ترس قارون ۶; روش مبارزه قارون ۷، ۹، ۱۲; شکست توطئه قارون ۱۴; قتلهاى قارون ۵; کفر قارون ۱۶
- قدرتمندان: هماهنگى قدرتمندان با ثروتمندان ۱۳
- کافران: ۱۶ شکست توطئه کافران ۱۵، ۱۷
- مؤمنان: دلدارى به مؤمنان ۱۷
- محمد(ص): دلدارى به محمد(ص) ۱۷; هماهنگى دشمنان محمد(ص) ۱۳
- مستکبران: نفوذ در حکومت مستکبران ۲
- موسى(ع): تاریخ دوران موسى(ع) ۸، ۱۴; رسالت موسى(ع) ۱; عمل به تکلیف موسى(ع) ۱; قصه موسى(ع) ۱، ۵، ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۲; گسترش دین موسى(ع) ۸; مؤمنان به موسى(ع) ۵، ۷; مبارزه با موسى(ع) ۷، ۹، ۱۲; موسى(ع) در دربار فرعون ۱; هماهنگى دشمنان موسى(ع) ۱۲
- نیازها: نیاز به دین ۴; نیاز به وحى ۴
- هامان: احساس خطر هامان ۶; اوامر هامان ۵; ترس هامان ۶; روش مبارزه هامان ۷، ۹، ۱۲; شکست توطئه هامان ۱۴; قتلهاى هامان ۵; کفر هامان ۱۶
