الرعد ١٠
ترجمه
| الرعد ٩ | آیه ١٠ | الرعد ١١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«سَوَآءٌ»: یکسان و برابر است. مصدر و به معنی (مُسْتَوی) است و خبر مقدّم (مَنْ) می‌باشد. «أَسَرَّ»: پنهان کرد. آهسته گفت. «جَهَرَ بِهِ»: آشکارش کرد. آن را بلند گفت. «مُسْتَخْفٍ»: بسیار خویشتن را پنهان کننده. «سَارِبٌ»: رونده. در اینجا مراد کسی است که خود را ظاهر می‌سازد و به دنبال کار خویش روان می‌گردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ هُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاکُمْ... (۲) وَ مَا تَکُونُ فِي شَأْنٍ وَ مَا... (۰) أَلاَ إِنَّهُمْ يَثْنُونَ... (۲) وَ إِنْ تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ... (۴) أَلاَّ يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي... (۱) الَّتِي تُجَادِلُکَ فِي زَوْجِهَا وَ... (۱) أَ فَمَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى کُلِ... (۲) أَلاَ إِنَ لِلَّهِ مَا فِي... (۰) أَلاَّ يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي... (۱) وَ إِنَ رَبَّکَ لَيَعْلَمُ مَا... (۰) وَ رَبُّکَ يَعْلَمُ مَا تُکِنُ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۷، سوره رعد
- تعريض و توهين كفار به قرآن
- خطاب (انما انت منذر) در پاسخ به كفار
- اشاره به سه تا از كارهاى رحم در ايام حملدر آيه شريفه
- وجوهى كه مفسرين در معناى (آنچه رحم ها كم و زياد مى كنند) گفته اند
- هر موجودى به امر و حكم خدا محدود به حد و مقدارى است
- معناى غيبت و شهادت و اينكه خداوند عالم الغيب و الشهادة است
- معناى ((كبير)) و ((متعال )) بودن خداى تعالى
- مراد از اينكه انسان نگهبانانى دارد كه او را از امر خداوند حفظ مى كنند
- ((معقبات )) همانگونه كه به امر خدا حفظ مى كنند از امر خدا نيز حفظ مى كنند
- مقصود از جمله : ((ان الله لايغير ما بقوم حتى يغيروا ما بانفسهم ))
- فقط بين اعمال خير و آثار نيك خارجى ملازمه هست
- پنج مساءله كه از توضيح آيه (له معقبات ...) روشن مى شود
- جهت و حكمت وجود تلازم بين اعمال صالح و نعمت ها و بهره مندى ها
- اختلاف شديد مفسرين در معناى آيه شريفه ((له معقبات ...))
- معناى دعا و بيان اينكه حق دعا (دعاى مستجاب ) براى خدا است و در برابر او نه غير او
- تمثيلى كه حال كسى را كه غير خدا را مى خواند بيان مى كند
- سه مطلب از تفسير آيه روشن گرديد
- ذلت حقيقى همه چيز در برابر خداى تعالى
- تذلل و تواضع همه موجودات در برابر خدا ذاتى است
- وجه فساد گفتار بعضى مفسرين در مراد از سجده
- وجه اسناد سجود به سايه ها
- وجه اختصاص سجود موجودات به صبح و شام
- جهت اختصاص جمله : ((و يسبح الرعد بحمده )) به بيان تسبيح رعد
- توحيد خالق به معناى توحيد رب است
- اعتقاد به وحدانيت خالق اعتقاد به ربوبيت ارباب و آله
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل جمله : ((انما انت منذر و لكل قوم هاد)) كه بر طبق آنها ((هادى )) على(عليه
- رواياتى در معناى : ((الله يعلم ما تحملكل اثنى و ما تغيض الارحام و ما تزداد))
- داستان عامر و اربد به نقل از ابن عباس
- چند روايت در ذيل آيه شريفه : ((له معقبات من بين يديه ...))
- رواياتى در بيان مراد از: ((ان الله لايغير ما بقوم حتى يغيروا ما بانفسهم ...))
- روايتى در مورد سجود هر كه در آسمانها و زمين است براى خدا
نکات آیه
۱- خداوند به همه سخنها - پنهان و آشکارش - آگاه است. (سواء منکم من أسرّ القول و من جهر به) آیه قبل گویاى این است که آیه فوق درباره علم خداوند بحث مى کند. بنابراین «سواء منکم ...» ; یعنى: «سواء منکم فى علمه».
۲- خداوند، به راز دلها و سخنان ابراز نشده داناست. (سواء منکم من أسرّ القول) «اسرار» به معناى پنهان ساختن است. پنهان کردن سخن مى تواند به معناى ابراز نکردن و تلفّظ نکردن باشد و مى تواند به معناى در ملأ عام نگفتن و در خفا بیان داشتن باشد. برداشت فوق ناظر به معناى اول است.
۳- علم خداوند به راز دلها ، سخنان پنهانى و گفته هاى آشکار ، یکسان است. (سواء منکم من أسرّ القول و من جهر به) «سواء» مصدر و به معناى اسم فاعل (متساوى) است. این کلمه خبر مقدم و «من أسرّ ...» مبتداى آن است ; یعنى: «من أسرّ منکم القول و من جهر به متساویان فى علمه».
۴- خداوند به همگان - آنان که در تاریکیهاى شب کاملاً پنهانند و یا در روز روشن آشکارند - آگاه است. (و من هو مستخف بالّیل و سارب بالنهار) «استخفاء» (مصدر مستخف) و «خفاء» هر دو به معناى پنهان بودن است، با این تفاوت که «استخفاء» حاکى از تأکید مى باشد. «سَرَب» به معناى راه است و «سارب» به کسى که راه را مى پیماید گفته مى شود و از آن جا که راه و طى کننده آن معمولاً بر انسانها مخفى نیست - خصوصاً که در روز باشد - مى توان گفت: «سارب» در آیه شریفه به قرینه مقابله آن با «مستخف» کنایه از «آشکار» مى باشد.
۵- علم خداوند به نهان شدگان در تاریکیهاى شب و آشکار شدگان در روشنایى روز یکسان است. (و من هو مستخف بالّیل و سارب بالنهار) «من هو» عطف بر «من أسرّ» است. از این رو «سواء» خبر براى «من هو ...» نیز مى باشد ; یعنى: «من هو مستخف و من هو سارب سواء فى علمه».
موضوعات مرتبط
- خدا: علم غیب خدا ۱، ۲، ۴; ویژگیهاى علم غیب خدا ۳، ۵
- رازها: علم به رازها ۲
- روز: روشنایى روز ۴
- سخن: سخن پنهانى ۲; علم به سخن ها ۱
- شب: تاریکى شب ۴
