البقرة ٢٦٩

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ خرداد ۱۳۹۴، ساعت ۰۴:۳۳ توسط 127.0.0.1 (بحث) (افزودن سال نزول)


ترجمه

(خدا) دانش و حکمت را به هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می‌دهد؛ و به هر کس دانش داده شود، خیر فراوانی داده شده است. و جز خردمندان، (این حقایق را درک نمی‌کنند، و) متذکر نمی‌گردند.

حكمت را به هر كس كه بخواهد مى‌بخشد، و هر كه را حكمت داده شود يقينا خير بسيارى داده شده است و جز خردمندان پند نگيرند
[خدا] به هر كس كه بخواهد حكمت مى‌بخشد، و به هر كس حكمت داده شود، به يقين، خيرى فراوان داده شده است؛ و جز خردمندان، كسى پند نمى‌گيرد.
خدا فیض حکمت را به هر که خواهد عطا کند، و هر که را به حکمت و دانش رسانند در باره او مرحمت و عنایت بسیار کرده‌اند، و این حقیقت را جز خردمندان متذکر نشوند.
حکمت را به هر کس بخواهد می دهد، و آنکه به او حکمت داده شود، بی تردید او را خیر فراوانی داده اند، و جز صاحبان خرد، کسی متذکّر نمی شود.
به هر كه خواهد حكمت عطا كند. و به هر كه حكمت عطا شده نيكى فراوان داده شده. و جز خردمندان پند نپذيرند.
او به هرکس که بخواهد حکمت می‌بخشد و به هرکس که حکمت بخشیده باشند، بی‌شک خیر بسیارش داده‌اند، و جز خردمندان کسی پند نمی‌گیرد
حكمت- درستى گفتار و كردار- را به هر كه خواهد مى‌دهد، و هر كه را حكمت دهند براستى او را نيكيهاى بسيار داده‌اند و جز خردمندان ياد نكنند و پند نگيرند.
فرزانگی را به هرکس که بخواهد (و شایسته بیند) می‌دهد، و به هرکس که فرزانگی داده شود، بیگمان خیر فراوانی بدو داده شده است، و جز خردمندان (این حقائق را درک نمی‌کنند و) متذکّر نمی‌گردند.
(خدا) به هر کس بخواهد حکمت می‌دهد و به هر کس حکمت داده شود، بی‌گمان، خیری فراوان داده شده است. و جز خردمندان ژرف‌نگر کسی پند نمی‌گیرد.
دهد حکمت را به هر که خواهد و آن کس که حکمت را داده شده است همانا داده شده است خیری بسیار و یادآور نشوند جز خردمندان‌


البقرة ٢٦٨ آیه ٢٦٩ البقرة ٢٧٠
سوره : سوره البقرة
نزول : ٩ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٨
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«حِکْمَةَ»: فرزانگی. اصابت در کردار و گفتار، و انجام هر چیزی در جای مناسب خود. در اینجا مراد معرفت اسرار قرآن است. «أُوْلُوا»: صاحبان. «أَلْبَابِ»: جمع لُبّ، خِردها. «أُوْلُوا الألْبَابِ»: عاقلان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

تفسیر

نکات آیه

۱ - حکمت، موهبت الهى است که خداوند به هر کس خواهد، عطا مى کند. (یؤتى الحکمة من یشاء)

۲ - انفاق کنندگان در راه خداوند از اموالى مرغوب و بدون منّت و آزار و ریا، برخورداران از حکمت (الّذین ینفقون اموالهم فى سبیل اللّه ... یؤتى الحکمة من یشاء و من یؤت الحکمة فقد اوتى خیراً کثیراً) به مقتضاى ارتباط آیه مورد بحث با آیات سابق که درباره انفاق و احکام آن بود، مى توان گفت که مراد از حکمت در این آیه، همان انفاق کردن با شرایط ویژه است و یا اینکه انفاق کردن، مصداقى از حکمت است.

۳ - برخورداران از حکمت، دارندگان خیر فراوان (و من یؤت الحکمة فقد اوتى خیراً کثیراً)

۴ - حکمت، خیرآفرین است. (و من یؤت الحکمة فقد اوتى خیراً کثیراً)

۵ - تنها صاحبان خرد، پندپذیر از حکمتهاى خداوند هستند. (و ما یذّکّر الاّ اولوا الالباب)

۶ - اهمیّت خرد و ارزش صاحبان خرد (و ما یذّکّر الاّ اولوا الالباب)

۷ - درک حقایق و معارفِ دینى، تنها در پرتو خردِ ناب میّسر است. (و من یؤت الحکمة ... و ما یذّکّر الاّ اولوا الالباب) در برداشت فوق، «حکمت» به معناى معارف و حقایق دینى گرفته شده است.

۸ - نابخردان، بى بهره از حکمت و معارف دینى (یؤتى الحکمة من یشاء ... و ما یذّکّر الاّ اولوا الالباب)

۹ - درک معارف و حقایق دینى و عمل به مقتضاى آن، حکمتى خدادادى است. (یؤتى الحکمة من یشاء) با در نظر گرفتن ارتباط این آیه با آیات سابق (که درباره لزوم انفاق، مصالح و پیامدهاى نیک آن و نیز عوامل ترک انفاق و پیامدهاى شوم آن بود که یکسره درباره احکام و معارف دینى است)، مى توان گفت که مراد از حکمت، معارف و حقایق دینى است.

روایات و احادیث

۱۰ - اطاعت از خداوند و شناخت امام (ع)، حکمت است. (و من یؤت الحکمة فقد اوتى خیراً کثیراً) امام صادق (ع): «و من یؤت الحکمة ... » طاعة اللّه و معرفة الأمام[۱].

۱۱ - شناخت و تفقه در دین، حکمت است. (و من یؤت الحکمة) امام صادق (ع) در پاسخ سؤال از آیه فوق فرمود: ان الحکمة المعرفة و التفقه فى الدین[۲].

۱۲ - شناخت امام و پرهیز از گناهان کبیره، حکمت است. (و من یؤت الحکمة) امام صادق (ع) درباره آیه فوق فرمود: معرفة الامام و اجتناب الکبائر الّتى اوجب اللّه علیها النّار[۳].

موضوعات مرتبط

  • اطاعت: اطاعت از خدا ۱۰
  • انفاق: آثار فردى انفاق ۲ ; انفاق از دوست داشتنیها ۲ ; انفاق در راه خدا ۲
  • انفاقگر: فضایل انفاقگر ۲
  • تعقل: آثار تعقل ۵، ۷; آثار عدم تعقل ۸ ; ارزش تعقل ۶ ; اهمیّت تعقل ۶
  • تکلیف: عمل به تکلیف ۹
  • حکمت: آثار حکمت ۴ ; عبرت از حکمت ۵ ; اعطاى حکمت ۱ ; موارد حکمت ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲ ; موانع حکمت ۸
  • حکیمان: فضایل حکیمان ۳
  • خدا: عطایاى خدا ۱ ; مشیّت خدا ۱
  • خیر: زمینه خیر ۴
  • دین: تفقّه در دین ۷، ۹، ۱۱
  • رهبرى: شناخت رهبرى ۱۰، ۱۲
  • شناخت: ابزار شناخت ۷
  • عاقلان: عبرت عاقلان ۵ ; فضایل عاقلان ۶
  • عمل: عمل صالح ۹
  • گناه: اجتناب از گناه ۱۲ ; گناه کبیره ۱۲

منابع

  1. کافى، ج ۱، ص ۱۸۵، ح ۱۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۸۷، ح ۱۱۳۰.
  2. تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۱۵۱، ح ۴۹۸ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۸۷، ح ۱۱۳۵.
  3. کافى، ج ۲، ص ۲۸۴، ح ۲۰ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۲۸۷، ح ۱۱۳۱.