تفسیر:المیزان جلد۲۰ بخش۳۲: تفاوت میان نسخه‌ها

بعضى گفته اند: معناى «'''سبح اسم ربك الاعلى '''» اين است كه : بايد بگويى «'''سبحان ربى الاعلى '''»، نقل از ابن عباس . البته اين نسبت را هم به وى داده اند كه گفته معنايش اين است كه نماز بخوان .

بعضى گفته اند: مراد از كلمه «'''اسم '''»، مسمى ، يعنى خود خداى تعالى است ، و معناى آيه اين است كه : خدا را از هر فعل و صفتى كه لايق به ساحت قدس او نيست منزه بدار.

بعضى گفته اند: منظور از آوردن كلمه «'''اسم '''» تعظيم مسمى است ، و استشهاد شده به گفته لبيد شاعر كه گفته است :

«'''الى الحول ثم اسم السلام عليكما - تا سر يكسال و سپس اسم سلام بر شما دو نفر باد'''»، يعنى سلام بر شما باد، در اينجا هم معنايش : «'''سبح ربك الاعلى '''» است .

و بعضى گفته اند: مراد تنزيه اسماى خداى تعالى است از هر رفتارى كه لايق به ساحت قدس او نباشد، مثلا اگر لفظى از اسماى خدا عمومى باشد، هم به خداى تعالى اطلاق شود، هم به غير او، مانند عالم و قادر و امثال آن ، در مورد خداى تعالى آن را تاءويل نكند (و با اسماى خدا بازى ننمايد) و اگر لفظى باشد كه معناى اصلى و لغوى آن در مورد خداى تعالى صادق نباشد،

كلمه را بر معناى اصليش باقى نگذارد، و آن را تاءويل نمايد مانند «'''و جاء ربك - پروردگار تو آمد'''» كه حتما بايد تاءويل شود، و اگر كلمه اى است كه جز در مورد خداى تعالى اطلاق نمى شود،مانند كلمه «'''الله '''» بايد آن را بر غير خداى تعالى اطلاق نكند، و در جاهاى نامناسب از قبيل مستراح آن را به زبان نياورد، و به همين قياس رعايت ادب را درباره اسم خدا بنمايد.

و ليكن معنايى كه ما ارائه داديم هم عمومى تر و وسيع تر است ، و هم با سياق آيات بعدى كه مى فرمايد: «'''سنقرئك فلا تنسى '''» و «'''نيسرك لليسرى فذكر'''» مناسب تر است ، چون سياق اين آيات سياق تحريك و تشويق به تبليغ رسالت ، و تذكر دادن و بيدار كردن مردم است ، و لذا نخست دستور مى دهد كه آن جناب كلام خود را اصلاح كند و از هر چيزى كه بويى از شرك جلى و يا شرك خفى دارد پاك نمايد، و اسم پروردگارش را منزه بدارد، و در مرحله دوم او را وعده مى دهد به اينكه آنقدر وحى را برايش بخواند كه ديگر چيزى از آن را فراموش نكند، و در مرحله سوم وعده اش مى دهد كه طريقه تبليغ را بر او آسان سازد، و در آخر دستور مى دهد مردم را تذكر دهد و تبليغ كند، (دقت بفرماييد).