تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۲۱: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقصود از ديوارى كه بين منافقان و مؤ منان زده مى شود و مفاد اين تمثيل در بيان حال منافقان ==

فَضرِب بَيْنهُم بِسورٍ لَّهُ بَاب بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَاب

«'''سور شهر'''» به معناى ديوار دور شهر است كه در قديم دور هر شهرى مى كشيدند، و ارتباط شهر را با خارج قطع مى نمودند. و ضمير «'''هم '''» در جمله «'''فضرب بينهم بسور'''»، به مؤ منين و منافقين هر دو برمى گردد، و معناى جمله اين است كه : بين مؤ منين و منافقين ديوارى كشيده مى شود كه اين دو طايفه را از هم جدا مى كند، و مانع ارتباط آن دو با يكديگر مى شود.

و در اينكه اين ديوار چيست ؟

بعضى از مفسرين گفته اند: اعراف است . اين احتمال بعيدى نيست همچنان كه ما نيز در تفسير آيه شريفه «'''و بينهما حجاب و على الاعراف رجال ...'''» اين احتمال را داديم .

و بعضى ديگر منظور از آن ديوار را غير اعراف دانسته اند.

و معناى اين كه فرمود: «'''له باب '''» اين است كه : ديوار مذكور درى دارد، و اين ، در حقيقت تشبيهى است از حالى كه منافقين در دنيا داشتند، چون منافقين در دنيا با مؤ منين اتصال و ارتباط داشتند

(و مانند كفار يكسره رابطه خود را با مومنين قطع نكرده بودند)، و با اين كه با مؤ منين ارتباط داشتند، در عين حال با حجابى خود را از مؤ منين پنهان كرده بودند، (يعنى واقعيت خود را پنهان كرده بودند، و مؤ منين حتى احتمال هم نمى دادند كه اين افراد ظاهر الصلاح گرگانى در لباس ‍ ميش بوده باشند) و علاوه بر اين كه در و ديوار مذكور وضع دنيايى منافقين را - ممثل مى كند، اين فايده را هم دارد كه منافقين از آن در، وضع مؤ منين را مى بينند، و بيش تر حسرت مى خورند، و سرانگشت ندامت مى گزند.

«'''باطنه فيه الرحمة و ظاهره من قبله العذاب '''» - كلمه «'''باطنه '''» مبتدا، و جمله «'''فيه الرحمة '''» مبتدا و خبر، و جملگى خبر است براى باطنه . و همچنين كلمه «'''ظاهره '''» مبتدا، و جمله «'''من قبله العذاب '''» مبتدا و خبر و جملگى خبر «'''ظاهره '''». و ضمير در «'''فيه '''» و در «'''قبله '''» به باطن و ظاهر برمى گردد، و از اين كه فرمود: باطن ديوار در آن رحمت و ظاهر ديوار از ناحيه ديوار عذاب است ، چنين برمى آيد كه ديوار محيط به مؤ منين است ، و مؤ منين در داخل ديوار، و منافقين در خارج آن قرار دارند.

و اين كه ديوار مذكور داخلش كه به طرف مؤ منين است طورى است كه مشتمل بر رحمت است ، و ظاهرش كه به طرف منافقين است مشتمل بر عذاب است ، با وضعى كه ايمان در دنيا دارد مناسب است ، چون ايمان هم در دنيا نظير همان ديوار آخرت ، براى اهل اخلاص از مؤ منين نعمت و رحمت بود، و از داشتن آن شادى و مسرت مى كردند و لذت مى بردند، و همين ايمان براى اهل نفاق عذاب بود، از پذيرفتنش شانه خالى مى كردند، و اصلا از آن ناراحت و متنفر بودند.