تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۲۰: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

<span id='link176'><span>

==آيات ۷ - ۱۵، سوره حديد ==

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۲۶۴ </center>

ترجمه آيات  

بيان آيات  

در اين آيات دستور موكد مى دهد به اين كه مسلمين در راه خدا ودر جهاد انفاق كنند، و از آيه شريفه «'''لا يستوى منكم من انفق من قبل الفتح '''» به خوبى برمى آيد كه دستور مذكور در مورد جهاد مؤ كدتر است ، و همين خود مويد آن قولى است كه مى گويد: آيه شريفه «'''امنوا باللّه و رسوله و انفقوا...'''» در جنگ تب وك نازل شد.

بيان اينكه آيه : «'''آمنوا بالله و رسوله و انفقوا...'''» خطاب به مؤ منين و امر به آثارايمان است

از سياق آيات برمى آيد كه خطاب در اين آيه به كسانى است كه خدا و رسول ايمان آورده اند، و شامل كفار نمى شود، تا چه رسد به اين كه خطاب متوجه كفار باشد.

«'''فالذين امنوا منكم و انفقوا لهم اجر كبير'''» - در اين جمله وعده اجرى بزرگ در برابر انفاق مى دهد، تا مؤ منين را به بيانى ديگر تشويق به نموده ، تشويق هاى قبلى را تاءكيد كند. و مراد از ايمان در اينجا ايمان به خدا و رسول است .

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۲۶۷ </center>

مراد از «'''ايمان '''» ايمانى است كه داراى اثر باشد، كه يكى از آثار آن انفاق در راه خدا است - و اگر خواستى اينطور بگو - مراد از ايمان اين است كه : آثار آن مقدار ايمانى را كه دارند مترتب كنند.

در جمله «'''و الرسول يدعوكم لتومنوا بربكم '''» از خداى تعالى تعبير به «'''رب '''» كرده ، و رب را به ضمير «'''كم - شما'''» اضافه كرده ، تا به دعوت و امر اشاره كرده باشد، گويا فرموده : شما را به اين علّت دعوت ايمان به خدا كرده كه خدا رب شما است ، و واجب است كه به وى ايمان آوريد.

«'''و قد اخذ ميثاقكم ان كنتم مؤ منين '''» - اين جمله توبيخى را كه از اول آيه فهميده مى شد تاءكيد مى كند، و ضمير در اخذ - گرفت به خداى سبحان برمى گردد، البته ممكن هم هست كه به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) برگردد، (چون رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) هم از مسلمانان بيعت و ميثاق مى گرفت ) و به هر حال منظور از ميثاقى كه گرفته شده همان چيزى است كه شهادت هر مسلمانى بر آن دلالت دارد، آرى شهادت مسلمان بر وحدانيت خدا و رسالت رسول او در آن روزى اسلام مى آورد دلالت داشت بر اين كه از همين روز تسليم و مطيع خدا و رسول است .

بعضى از مفسرين گفته اند: مراد از ميثاق آن عهدى است در روز الست در عالم ذر از هر انسانى گرفته اند، و بنابر اين احتمال ضمير در «'''اخذ'''» تنها مى تواند به خداى سبحان برگردد، و ليكن اين احتمال از سياق كه سياق احتجاج عليه مؤ منين است بدور است ، براى اين كه مؤ منين به ياد چنين ميثاقى نبودند. علاوه براين ، ميثاق در عالم ذر اختصاص به مؤ منين ندارد، كفار و منافقين هم ، چنين ميثاقى سپرده اند.

مراد از «'''آيات بينات '''» آيات قرآن كريم است ، كه فرائض دينى را براى آنان بيان مى كند، و فاعل «'''ليخرجكم - تا خارجتان كنند'''» ضميرى كه به خدا و يا به رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) برمى گردد، گو اين كه برگشت احتمال دوم هم همان احتمال اول است ، (چون به هر حال خداست كه انسان ها را هدايت مى كند و رسول او واسطه است ) پس ميثاق هم ميثاق او است ، كه يا آن را بدون واسطه گرفته ، و يا به وساطت رسولش گرفته است ،

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۲۶۸ </center>

<span id='link180'><span>

==توبيخ شديد كسانى كه از انفاق مالى كه خدا تنها وارث آنستبخل مى ورزند ==

كلمه «'''ميراث '''» معناى مالك شدن مالى است كه از ميت به بازماندگانش منتقل مى شود، و اضافه ميراث به آسمان ها و زمين اضافه بيانيه است ، يعنى مى خواهد بفرمايد آسمان ها و زمين با آنچه در آن دو است همان ميراث است ، پس آنچه خدا در آسمان ها و زمين خلق كرده و صاحبان عقل چون انسان آنها را ملك خود پنداشته ملك خدا است . خلاصه اين كه مى خواهيم بگوييم كلمه آسمان ها و زمين شامل موجوداتى هم كه از مواد آسمان ها و زمين خلق شده اند و انسان ها آنها را به خود اختصاص داده و در آن تصرف مى كنند مى شود، و اختصاص ‍ مذكور ملكى است اعتبارى ، كه خدا ايشان را هدايت كرد به اين كه آن را اعتبار كنند، و با اعتبار آن جهات زندگى دنياى خود را نظم بخشند.

چيزى كه هست نه انسان ها باقى مى مانند، و نه آن ملك هاى اعتبارى برايشان باقى مى ماند، بلكه انسان ها مى ميرند و آن ملكها به افراد بعد از ايشان منتقل مى شود، و همچنين انسان ها مى ميرند، و اموال دست به دست مى گردد تا باقى نماند مگر خداى سبحان .

<span id='link181'><span>

==عدم تساوى انفاق در زمان جنگ با انفاق بعد از فتح ==

كلمه «'''استواء'''» كه مصدر فعل «'''لا يستوى '''» است به معناى همان تساوى معروف است ، مى خواهد بفرمايد: بين اين دو طايفه تساوى نيست ، و اين دو طايفه عبارتند از: ۱ - كسانى كه قبل از جنگ انفاق كردند، و در جنگ شركت هم جستند. ۲ - كسانى كه بعد از پايان جنگ انفاق كردند و قتال نمودند، و اين طايفه دوم در آيه شريفه حذف شده ، چون جمله «'''اولئك اعظم درجه من الذين انفقوا من بعد و قاتلوا'''» بر آن دلالت مى كرد.

و مراد از فتح - طورى كه گفته اند - فتح مكّه و يا فتح حديبيه است ، و اين كه قتال را عطف بر انفاق كرده ، خالى از اين اشاره و بلكه دلالت نيست كه مراد از انفاق در راه خدا كه در اين آيات مردم را به انجام آن تشويق كرده انفاق در جهاد است .

«'''و كلا وعد اللّه الحسنى '''» - يعنى خداى تعالى وعده اجرى نيكو به هر دو طايفه داده ، چه آنهايى كه قبل از فتح قتال و انفاق مى كنند، و چه آنهايى كه بعد از فتح انفاق و قتال مى كنند، هر چند كه طايفه اول اجر و درجه اى عظيم تر از طايفه دوم دارند، اين وعده مى خواهد طايفه دوم را كه دير جنبيدند دلخوش سازد، و بفرمايد: آنها نيز مشمول رحمت خدا مى شوند، و چنان نيست كه از آن محروم شوند، پس جاى آن نيست كه از رحمت خدا نوميد باشند، هر چند كه دير جنبيدند.

«'''و اللّه بما تعملون خبير'''» - اين ذيل مربوط همه مطالب گذشته است ، و مى خواهد هم توبيخ قبلى را شدت بخشد، و هم برابر نبودن دو طايفه از انفاقگران و وعده حسناتى كه خدا هر دو طايفه داده را تثبيت كند، ممكن هم هست تنها مربوط به جمله اخير يعنى جمله «'''و كلا وعد اللّه الحسنى باشد'''»، ولى تعلقش به همه مطالب گذشته فايده عمومى تر دارد.

راغب مى گويد: آن مالى را كه آدمى به ديگرى مى دهد شرط آنكه مثل آن را پس بدهد قرض مى نامند. ولى صاحب مجمع البيان مى گويد: معناى اصلى اين كلمه قطع است ، و اگر عمل قرض گيرنده را هم قرض ‍ خوانده اند به مناسبت بوده كه او آن مال را از صاحبش - البته با اذن او - بريده ، و شرط كرده كه عوض آن را به وى بدهد، و سپس در معناى مضاعفه گفته است : اين كلمه به معناى دو چندان و يا چند برابر هراست ، (مثلا عدد بيست مضاعف و چند برابر عدد چهار است ).

<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۲۷۱ </center>

<span id='link184'><span>

==تقاضاى منافقان از مؤ منان ، در قيامت ، و جوابى كه به آنان داده مى شود: به دنيابرگرديد و نور به دست آوريد ==

كلمه «'''نظر'''» كه مصدر فعل «'''انظرونا'''» است ، اگر بدون وسيله حرف «'''الى '''» مفعول بگيرد، معناى انتظار و نيز معناى مهلت دادن را مى دهد، و اگر با حرف «'''الى '''» متعدى شود، مثلا گفته شود: «'''فلان نظر اليه - فلانى به آن نظر كرد'''»، معناى نگاه كردن را مى دهد، و اگر با حرف «'''فى '''» متعدى شود معناى دقت و تامل را مى دهد، و كلمه «'''اقتباس '''» كه مصدر فعل «'''نقتبس '''» است به معناى گرفتن قبسى (قطعه اى ) از آتش است .

و از سياق آيه چنين بر مى آيد كه منافقين و منافقات در روز قيامت در ظلمتى هستند كه از هر سو احاطه شان كرده و مانند خيمه اى محاصره شان نموده . و نيز برمى آيد مردم در آن روز مجبور به رفتن به سوى خانه جاودانه خويشند. چيزى كه هست مؤ منين و مؤ منات اين مسير را با نور خود طى مى كنند، نورى كه از جلو ايشان و به سوى سعادتشان در حركت است ،

بعضى ديگر گفته اند: منظور اين است كه : به آن محلى كه نور را تقسيم مى كردند بر گرديد، و براى خود نورى بگيريد، و منافقين بدانجا برمى گردند، و اثرى از نور نمى يابند، دو مرتبه به سراغ مؤ منين ومى آيند، اما به ديوارى بر مى خورند بين ايشان و مومنين زده شده ، وخود خدعه اى است از خداى تعالى ، كه با منافقين مى كند، همانطور كه منافقين در دنيا با خدا نيرنگ مى كردند، و قرآن درباره نيرنگشان فرموده : ((ان المنافقين يخادعون اللّه و هو خادعهم '''».

[[رده:تفسیر المیزان]]